تلاش برای مهاجرت معکوس

گروه بنگاه‌ها   

واقعیت آن است که طی سال‌هالی اخیر موضوع اشتغال‌زایی روستایی به عنوان یک مطالبه جدی در فضای اقتصادی و اجتماعی کشورمان طرح شده است.

مطالبه‌یی که به اعتقاد کارشناسان و تحلیلگران تحقق آن جدا از تبعات اقتصادی و معیشتی برای مردم، بسیاری از آسیب‌های اجتماعی کشور را نیز تحت پوشش قرار می‌دهد؛ چراکه با معکوس شدن روند مهاجرت از روستاها به شهرها بسیاری از آسیب‌های اجتماعی در شهرها مهار می‌شود و ظرفیت‌های فراوان روستایی در کشورمان فرصت ظهور و بروز پیدا می‌کند. برهمین اساس است که دولت دوازدهم تلاش می‌کند تا با بستر‌سازی مناسب در روستاها و توسعه دامنه‌های اشتغال‌زایی روند مهاجرت از روستاها به شهرها را معکوس کند و از این طریق بسیاری از آسیب‌های اجتماعی را نیز کنترل کند.

وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در مسیر این برنامه‌ریزی‌های ساختاری است که تصمیم به اجرای طرح روستا تعاون گرفت؛ طرحی که به گفته معاون امور تعاون این وزارتخانه ۶۴ هزار شغل در روستاها ایجاد می‌کند و عده بسیاری از روستاییان را که برای گذران زندگی و تامین معاش خانواده ناچار به ترک روستاها شده بودند به محل سکونت خود برمی‌گرداند.

سیدحمید کلانتری می‌گوید: تا پایان سال گذشته ۳۴۰۰تعاونی در سامانه کارا درخواست خود را برای دریافت تسهیلات اشتغال روستایی در قالب طرح روستا تعاون ارائه کردند که میزان تسهیلات درخواستی آنها ۱۷۰۰میلیارد تومان بوده و ظرفیت اشتغال‌زایی طرح‌های آنها در صورت به نتیجه رسیدن ۶۴ هزار نفر است.

معاون وزیر تعاون همچنین برای متقاضیان دریافت وام اشتغال روستایی این نوید را داد که اگر برای طرح‌های تعاونی در روستاها درخواست بدهند، می‌توانند تا سقف ۲۵۰میلیون تومان بدون وثیقه و تنها با سفته وام دریافت کنند و این امتیازی است که صندوق ضمانت بخش تعاون برای ضمانت وام آنها در نظر گرفته است.

برای اجرای طرح روستا تعاون در گام نخست ۱۰۰۰تعاونی در هزار روستا ایجاد می‌شود و چشم‌انداز یک ساله اجرای طرح شامل ایجاد ۲۶هزار نفر فرصت شغلی جدید، اجرای حدود ۲۰۰۰طرح اشتغال روستایی در بخش تعاون، راه‌اندازی ۹گرایش تعاونی در روستاها و اختصاص ۴۳۰۵میلیارد ریال اعتبار برای تقویت بنیه اقتصادی جامعه روستایی کشور است.

 کرمانشاه بیشترین وام اشتغال روستایی را گرفت

اما در میان آمارهای ارائه شده؛ کرمانشاه بیشترین تسهیلات روستایی را دریافت کرده است. اعداد و ارقامی که نشان می‌دهد نحوه توزیع وام روستایی ارتباط مستقیمی با برنامه‌های توسعه محور روستاها داشته است. معاون توسعه روستایی و مناطق محروم نهاد ریاست‌جمهوری در تشریح فراوانی استان‌ها در دریافت تسهیلات بانکی می‌گوید: بیشترین سهم وام اشتغال روستایی در بین استان‌های کشور مربوط به کرمانشاه است. سیدابوالفضل رضوی در مصاحبه با رادیو افزود: سهم کرمانشاه از این تسهیلات 900میلیارد تومان است که بالاترین سهم در مملکت محسوب می‌شود. جدا از سهم تسهیلات اشتغال‌زایی روستایی استان، اعتبار اختصاصی از این محل برای مناطق زلزله‌زده کرمانشاه نیز در نظر گرفته شده است.

معاون توسعه روستایی و مناطق محروم نهاد ریاست‌جمهوری ضمن اشاره به پرداخت تسهیلات وام اشتغال روستایی به متقاضیان در سراسر کشور گفت: خوشبختانه کرمانشاه در بین استان‌ها بهترین عملکرد را تاکنون در این حوزه داشته است.

او در ادامه از عقد افزون بر 500 قرارداد بانکی درخصوص طرح اشتغال روستایی به مبلغ 150تا 170میلیارد تومان در کرمانشاه خبر داد و اظهار کرد: تعداد این قراردادها در خرداد ماه جاری به دو برابر وضعیت فعلی و میزان پرداختی تسهیلات نیز به بیش از 300میلیارد تومان خواهد رسید.  رضوی بیان کرد: توزیع تسهیلات اشتغال روستایی و عشایر مبتنی بر 3 فاکتور از قبیل نسبت معکوس درآمد خانوار روستایی، جمعیت روستایی و تعداد بیکار روستایی هر استان در سطح کشور بوده است.

او افزود: سهم این وام برای اشتغال‌زایی روستایی و عشایری در حوزه کشاورزی 45درصد، صنعت و معدن 10درصد، دانش‌بنیان 10درصد، خدمات 15درصد، گردشگری و صنایع دستی 10درصد است.

 تلاش برای بهبود شاخص‌ها

مدیرکل تعاونی‌های تولیدی وزارت تعاون معتقد است، اجرای طرح روستا تعاون از شکل‌گیری مشاغل کاذب جلوگیری کرده و موجب بازگشت جوانان روستا به زادگاه خود می‌شود.

البرز محمدی می‌گوید: هر تعاونی روستایی به طور متوسط ۱۲تا ۱۴شغل در گرایش‌های مختلف اعم از فرش و صنایع دستی، تولید محصولات روستایی، معدن و بوم‌گردی ایجاد می‌کند و بسته به ظرفیت هر استان از طریق ساماندهی و تشکیل تعاونی در روستاها موفق به ایجاد ۲۷هزار فرصت شغلی جدید در بیش از ۹رسته فعالیت تعاونی در روستاها خواهد شد.

او اولویت اجرای این طرح را روستاهای مهاجرفرست عنوان کرده و می‌افزاید: طرح در صورت اجرای موفق موجب بازگشت روستاییان به زادگاه خود شده و زمینه‌ اشتغال گسترده را فراهم خواهد کرد.

سال گذشته یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار تسهیلات از محل منابع صندوق توسعه ملی برای توسعه اشتغال در مناطق روستایی تصویب شد که از این میزان حدود ۱۱هزارمیلیارد تومان به عنوان پشتوانه اجرای طرح روستاتعاون با اولویت مناطق مرزی و عشایری و برای اشتغال در مناطق محروم روستایی و عشایری و شهرهای کمتر از ۱۰هزار نفر جمعیت در نظر گرفته شد. معادل ریالی این مبلغ هم در اختیار 4 بانک عامل کشاورزی، پست بانک، توسعه تعاون و صندوق کارآفرینی امید قرار گرفت تا به طرح‌های دارای قابلیت اشتغال پرداخت شود.

در این باره رحمت‌الله پورموسی در گفت‌وگو با ایسنا اجرای طرح روستاتعاون را موجب رونق دوباره روستاها دانسته و می‌گوید: روستاتعاون طرح خوبی است که وزارت کار دنبال می‌کند و اگر اهدافی که برای آن دیده شده، محقق شود بیکاری شدیدی که گریبان بسیاری از روستاها را گرفته از بین می‌رود و جوانان را به زندگی در روستاها امیدوار می‌کند.

این فعال حوزه کار تاکید دارد که دولت باید پتانسیل‌های هر منطقه را شناسایی و در همان بخش‌ها تعاونی‌ها ایجاد کند و معتقد است که این طرح می‌تواند، سرمایه‌های اندکی که در دست مردم روستاست، جمع‌آوری کند و ظرفیت‌های مغفول مانده روستاها را به کار بگیرد.

به گفته او، طرح روستاتعاون هم برای جوانان بیکار روستا ایجاد شغل می‌کند و هم یک منبع درآمد مطمئن برای خانوارهای روستایی به‌وجود می‌آورد.