قاعده سیاست در مستطیل سبز

محمد غلامی  روزهایی که دنیای سیاست در جهان رو سیاه‌تر از گذشته شده است، مستطیل سبز قاعده را شکسته و فارغ از رنگ و نژاد مردم را در کنار یکدیگر قرار داده است. آن هم مردم خاورمیانه که این روز‌ها، روزگار سختی را سپری می‌کنند. آنچنان که حکومت عربستان از هر سو تلاش دارد خط جدایی میان ملت‌های منطقه اعم از ایرانی و عرب بیاندازد، اما اتفاقی جالب در جام جهانی فوتبال نشان داد ملت‌ها اعتنایی به این خط کشی ندارد و شاید در برابر این خط‌کشی‌ها نیز می‌ایستند. آنجا که گمان می‌رفت مردم عربستان در روزگار دو قطعی ایرانی-عرب پشت همزبان و هم نژاد خود قرار گیرند و تاریکی سیاست بر ملت‌ها هم نقش بسته باشد؛ اما خیل حمایت هواداران فوتبال در عربستان از تیم ملی ایران این گمانه را باطل کرد. در حالی عربستانی‌ها بازی ایران با مراکش را به نظاره نشسته بودند، که با انتشار توییت‌هایی، حمایت خود را از تیم ملی ایران در دیدار با مراکش اعلام کردند. هرچند این حمایت آنان پس از آن صورت گرفت که مراکشی‌ها روی خوشی به تیم همزبان خود نشان نداده بودند. پس از شکست سنگین عربستان مقابل روسیه، تعدادی از هواداران مراکش شکست سنگین این تیم آسیایی را به سخره گرفتند و همین امر باعث شد تا بسیاری از هواداران عربستان با انتشار توییت‌هایی در حساب‌های توییتری خود با هشتگ المغرب – ایران، از تیم ملی ایران در دیدار مقابل مراکش حمایت کنند. این حمایت‌ها به حدی بود که حتی در روسیه نیز بازتاب داشت و بسیاری از دوستداران فوتبال از این حمایت بهت‌زده شدند. در توییتی از هواداران عربستان که در حمایت از تیم ملی ایران زده شد، برای شاگردان کی‌روش در دیدار مقابل مراکش آرزوی موفقیت شد.  پس از برد تیم ملی ایران برابر مراکش این واکنش‌ها به اوج خود رسید و برخی کاربران عرب زبان به خصوص در عربستان پیروزی ایران را در مقابل مراکش تبریک گفتند و بسیاری از آنها با انتشار ویدئوهای مختلف خوشحالی خود را از پیروزی ایران به نمایش گذاشتند تا جایی که عده‌یی از شهروندان سعودی با پرچم ایران در خیابان‌های عربستان به جشن و پایکوبی پرداختند.

از سوی دیگر محمد صلاح بازیکن عرب تیم ملی مصر هم آن قدر در ایران طرفدار دارد که کلیشه‌های پیشین درباره دوگانه ایرانی-عرب به فراموشی سپرده شده است. او که اشک‌هایش در فینال لیگ قهرمانان اروپا پس از مصدومیت، به‌طور جد هواداران ایرانی رئال را هم متاثر کرد. از این رو باید پذیرفت؛ عموما مسابقاتی مانند المپیک و جام جهانی، علاوه بر جنبه‌های ورزشی از منظر سیاسی- اجتماعی نیز حایز اهمیت است. از جنبش مدنی سیاهپوستان تا جنبش‌های زنان از چنین مسابقاتی برای پیشبرد اهداف خود استفاده کرده‌اند. اگر بپذیریم که یکی از مشکلات عمده منطقه‌یی که در آن زندگی می‌کنیم برخوردهای قومی و نژادی است، باید از ورزش به عنوان یکی از بزرگ‌ترین نمادهای فرهنگ عامه، برای اصلاح چنین برخوردهایی استفاده کرد. از این رو، برای ما ایرانیان محمد صلاح می‌تواند بهترین نسخه را ارائه دهد و نماد و رهبر مبارزه با ذهنیت منفی نسبت به اعراب باشد. صلاح مقابل تمام این کلیشه‌های ذهنی ایستاده است، در عین حال او همچنان یک عرب است. این اتفاق نشان می‌دهد می‌توان و باید از محمد صلاح‌ها برای اصلاح نگاه‌های نژادی در منطقه پرالتهاب جهان استفاده کرد. «اگر صلاح ادامه دهد من نیز مسلمان خواهم شد» شاید این شعار هواداران لیورپول برای صلاح همان چیزی باشد که ما از صلاح نیاز داریم.