بازار ملک چه زمانی رام می‌شود؟

محمدعلی مهری  

کارشناس ارشد شهرسازی

بازار پر تب و تاب مسکن هفته‌های اخیر شاهد جهشی یک‌باره بود. علل آن خروج امریکا از برجام، بازار لجام‌گسیخته طلا و ارز، گرانی قابل توجه مصالح ساختمانی، کاهش سود بانکی یا اعتماد نداشتن به موسسات سود ده یا کمبود واحدهای خشک و پیش فروش است؟ اما به احتمال قوی اینکه تمام کالا و اقلام اساسی یکی پس از دیگری یا خیلی‌ها به صورت همزمان درحال گران شدن است و بازار مسکن هم احساس کرده که از این ماراتن جا مانده است.

بازار مسکن چند سالی است که در رکود به سر می‌برد و معمولا اگر قرار باشد، جانی دوباره در کالبد این تن خسته بدمد به صورت پلکانی آن هم ابتدا رونق سپس افزایش قیمت است. فراموش نکنیم که رکود و رونق با گرانی و ارزانی دو مقوله جدا هستند. تاثیرگذاران چند روز پیش بازار مسکن کاش ابتدا راهکاری برای خروج از کسادی و در پی آن گرانی پیشنهاد می‌دادند. در سال جدید شاهد گرانی در کل اجناس به خصوص مصالح ساختمانی هستیم. با توجه به اینکه این موضوع بیشتر می‌تواند بر واحدهای درحال ساخت نوسانات قیمتی داشته باشد درحالی که اکثر واحدهای آماده فروش مربوط به سال‌های قبل است از این رو این موضوع نمی‌تواند عامل اصلی در گرانی بازار مسکن باشد.

اما آنچه در این میان از همه تاثیرگذار‌تر بوده، وجود شایعات به خصوص از سوی عده‌یی مشاوران املاک و دلالان و برخی سایت‌هاست. با وجود ساخت و ساز فراوان از سوی گروه‌های مختلف در سال‌های گذشته و وجود خانه‌های میلیونی خالی از سکنه، شهروندان نتوانسته‌اند خانه‌دار شوند یا به عبارتی خانه مطبوع خود را برگزینند. در چند سال اخیر به تبع رکود، خرید و فروش بازار رهن و اجاره هم تقریبا مسکوت ماند به طوری که تعجیل و استرس صاحبخانه از مستاجر پیشی گرفته بود و از ترس اینکه به علت فراوانی خانه‌های رهن و اجاره خانه‌اش خالی نماند و اینکه لااقل نگهبانی برای خانه‌اش تامین کند. ولی امسال با توجه به اینکه بازار رهن و اجاره هنوز شروع نشده است به صورت پیش از موعد، تب و تابی در بازار ایجاد شده که قیمت‌ها را به صورت تصاعدی افزایش داده و پشت شیشه بنگاه‌ها و سایت‌هایی مثل دیوار قیمت‌ها را آنچنان افزایش داده‌اند که واقعا سوال‌بر‌انگیز شده است.

معمولا خریداران موثر و مستاجران همواره این استرس را دارند و در گرانی سمت خریداری می‌روند. متاسفانه روالی که برخی از مشاوران املاک پیش گرفته‌اند به فروشنده یا صاحبخانه قول می‌دهند که خانه را با قیمت بیشتری به فروش یا اجاره می‌رسانند از طرفی همین قول را به صورت بالعکس به خریدار یا مستاجران می‌دهند.

از دیگر انتقادات وارده بر مشاورین املاک این است که هر قیمتی از سوی فروشنده اعلام می‌شود بر شیشه مغازه خود الصاق می‌کنند. اینجا لازم است مشاور املاک با اطلاع و اشراف از قیمت محلی و منطقه‌یی قیمت را به فروشنده اعلام کند. ضرورت دارد، اتحادیه املاک با برگزاری کلاس‌های آموزشی و توجیهی این مهم را به مشاوران املاک گوشزد کند که این صنف به عنوان مشاوران امین و صادق در معاملات ورود کنند نه فقط سود و درآمد خود را در نظر بگیرند.

اعضای این صنف لااقل این تجربه را دارند که در پس توفان گرانی و خرید و فروش چند سال پیش و رکود چند ساله هستند و تعداد خرید و فروش ماهانه آنها در حد انگشت‌شمار شده است(به استثنای واحدهای کوچک مشمول وام مسکن) و از این رو شک نداشته باشند که خیزش چند روزه این ایام رکودی سنگین‌تر از دور قبل در پی خواهد داشت.