صندلی‌های خالی، نشانه اعتراض
در حالی مجمع عمومی سندیکای لوله و پروفیل برای انتخاب هیات‌مدیره به حدنصاب نرسیده و برگزاری مجمع نوبت دوم نیز به ۳۰ خردادماه موکول شده است که خواندن یا شنیدن چنین جمله‌یی درباره تشکل‌های صنفی، چندان معمول نیست، اما اتفاق عجیبی هم محسوب نمی‌شود. به گزارش تسنیم، شنیدن خبر به حدنصاب نرسیدن مجمع انتخاباتی نوبت اول «سندیکای لوله و پروفیل» چندان شگفت‌انگیز نیست؛ اما وقتی شنیدیم با وجود حضور اعضای هیات‌مدیره فعلی، در مجموع فقط 12 عضو از مجموع 136 عضو سندیکا حضور داشته‌اند و تعداد حاضران در مجمع به حدنصاب نرسیده، این موضوع تامل‌برانگیز شد. چرا اعضای یک صنف مهم در یکی از مجامع کلیدی تشکل خود چنین مشارکت اندکی داشته‌اند؟ و آیا تحریم انتخاباتی آنان در «نوبت دوم» مجمع که براساس شنیده‌ها روز 30 خرداد برگزار می‌شود، تداوم خواهد داشت؟
یکی از اعضای وقت سندیکای لوله و پروفیل پیرامون صف‌بندی‌های اصلی درون صنفی سندیکا می‌گوید: معدودی از اعضای سندیکای لوله و پروفیل، عملکرد فولاد مبارکه به عنوان یک واحد ملی در خدمت صنایع پایین‌دستی را قبول ندارند. این رویکرد به‌گونه‌یی بوده که طی 10 سال گذشته، مکررا اختلافات طرفین به حد تنش و بحران رسیده و باعث تغییر هیات‌مدیره‌ها و انحلال آنها پیش از زمان قانونی شده است. چالش بین دو دسته تفکر همواره وجود داشته است. گروه اقلیت که به‌دنبال مبارزه‌جویی با فولاد مبارکه هستند، بارها کوشیده‌اند با اعمال فشار به مقامات وزارت صنعت، معدن و تجارت، هدف عزل روسا و مدیران وقت فولاد مبارکه را محقق کنند. به گفته وی که مایل به افشای نام خود نیست، در نقطه مقابل، گروه دوم که اکثریت اعضای سندیکا را تشکیل می‌دهند، به‌دنبال تعامل سازنده با فولاد مبارکه و کسب منافع منطقی در قالب «برد-برد» و با معیار قانون و واقعیت‌های موجود هستند و تعامل و رایزنی را بر مبارزه‌جویی چشم‌بسته ترجیح می‌دهند.
مهدی ابویی دیگر عضو سابق هیات‌مدیره سندیکای لوله و پروفیل هم، ریشه اختلافات گذشته و کنونی را همین نکته می‌داند و می‌افزاید: وقتی دنیا، دنیای دیپلماسی است، باید تعامل کنیم و نه جنگ و ستیز؛ اما هیات‌مدیره سندیکا این واقعیت بدیهی را نادیده گرفته است. رییس وقت هیات‌مدیره سندیکای لوله و پروفیل فولاد که در اعتراض به اتفاقات آن برهه، گزینه استعفا را برگزید، می‌گوید: ماجرا از آنجا شروع شد که برای شفاف‌سازی، نامه‌یی در مورد تخلفات تشکلی و اقتصادی آقای «ا» خطاب به رییس اتاق بازرگانی وقت نوشتم و درخواست رسیدگی در کمیته انضباطی کردم. زیرا براساس قانون، باید تخلفات را گزارش می‌کردم، اما بعدها متوجه شدم که همکاری پشت‌پرده‌یی بین برخی اعضای اتاق بازرگانی با این شخص وجود داشته است و با راهنمایی‌های برخی اعضای کمیسیون تشکل‌های وقت اتاق بازرگانی، وی درخواست برگزاری «مجمع فوق‌العاده» داد تا در آن مجمع، هیات‌مدیره به درخواست حاضران در مجمع عزل شوند.
ابراهیم مهربان، به اختلافات دیگری که پیش‌تر وجود داشته هم اشاره کرده و می‌گوید: البته قبل آن هم تنش‌هایی با این آقا داشتم، زیرا او مطالباتی در زمینه نگارش نامه‌های تهاجمی خطاب به وزیر، مدیران فولاد مبارکه، بورس کالا و... را داشت. اما خواسته‌هایش اجابت نمی‌شد، زیرا اعتقاد من ایجاد تعامل و رایزنی بین صنایع بالادستی و پایین‌دستی برای حفظ منافع اعضا بود. به همین دلیل پس از مدتی نامه‌یی نوشت و درخواست کرد او را از سندیکا خارج کنم. البته تصور نمی‌کرد خواسته‌اش را بپذیرم، اما بلافاصله پذیرفتم و همین مساله سبب شد تا یک سال و اندی به حالت قهر خارج از سندیکا باشند و حق عضویت را نپردازند.
یکی از اعضای وقت سندیکای لوله و پروفیل که مایل به افشای نام خود نیست درباره مبنای قانونی برگزاری «مجمع فوق‌العاده» سال 94 معتقد است: بدون حتی یک دلیل، اقدام به برگزاری مجمع فوق‌العاده و برگزاری انتخابات جدید و در ادامه، عزل اعضای هیات‌مدیره کردند و هرگز هم مشخص نشد بازرس وقت سندیکا به چه دلیلی ضرورت برگزاری مجمع فوق‌العاده را اعلام کرد؟ و نتیجه رفتارهای خارج از عرف سندیکا و اختلافات فردی و سلیقه‌یی به اینجا رسید که هیات‌مدیره باید تغییر کند و برخی اعضای اتاق بازرگانی ایران هم به این مهندسی آرا، روی خوش نشان دادند و اکنون باید همگی نسبت به اتفاقات غیرقانونی رخ داده، پاسخگو باشند.
علی قره‌گوزلو یکی دیگر از اعضای هیات‌مدیره سابق سندیکای لوله و پروفیل هم ماجرا را این‌گونه شرح می‌دهد: تیم آقای «ا» از طریق لابی با اتاق بازرگانی، مجمعی زودهنگام را ترتیب دادند. اصلا قرار بر انتخابات نبود، اما این «مجمع فوق‌العاده» که با حضور جمع محدودی از اعضا برگزار شد وارد رای‌گیری شدند تا اعضای جدید هیات‌مدیره را مشخص و هیات‌مدیره وقت را منحل کنند. قره‌گوزلو ادامه می‌دهد: وقتی دیدیم این آقا تا این اندازه تمایل دارد رییس هیات‌مدیره شود، کنار رفتیم و هرچه اصرار کردند که نامزد انتخابات دور جدید شوم، نپذیرفتم.
برای یافتن مستند قانونی تشکیل این «مجمع فوق‌العاده»، سراغ دبیر کنونی سندیکای لوله و پروفیل رفتیم. امیرحسین کاوه، علت عزل و استعفای اجباری هیات‌مدیره سابق را «نارضایتی اعضا از هیات‌مدیره » ذکر می‌کند. او در حالی که اذعان دارد در این مجمع حضور نداشته اما مدعی است که از جزئیات رخدادهای آن اطلاع کامل دارد. کاوه می‌افزاید: آقای مهربان به‌عنوان رییس هیات‌مدیره وقت، نه مدیرعامل شرکت یا کارخانه لوله و پروفیل بودند و نه عضو هیات‌مدیره. همین مورد انتقادات زیادی را برانگیخته بود که موجب شد تقاضای انحلال هیات‌مدیره و رای‌گیری مجدد مطرح شود. وقتی صحت و سقم این سخنان کاوه را از مهربان، جویا می‌شویم، پاسخ می‌دهد که وی آن زمان، نماینده یکی از شرکت‌های بزرگ لوله و پروفیل بود و برمبنای اساسنامه، برای حضور در جایگاه ریاست با تکیه بر رای اعضا، منع قانونی نداشته است. این نکته در ادامه سخنان کاوه تایید شد؛ جایی که وی می‌گوید: پس از تجربه حضور مهربان در ریاست هیات‌مدیره، با تغییر اساسنامه قید کردیم که اعضای هیات‌مدیره حتما باید مدیرعامل یا عضو هیات‌مدیره شرکت یا کارخانه لوله و پروفیل باشند. به این ترتیب، مستند قانونی تشکیل مجمع فوق‌العاده همچنان زیر غباری از ابهام باقی می‌ماند.
از نکات مورد تاکید منتقدان «مجمع فوق‌العاده» سال 94 این است آقایی که در انتخابات همین مجمع به ریاست سندیکا رسید، پیش‌تر و درپی خروج از سندیکا، حتی حق عضویت خود را هم پرداخت نکرده بود و به نوعی حتی عضو سندیکا هم محسوب نمی‌شد؛ اما وی در واپسین روزهای پیش از برگزاری مجمع، نه فقط واریز دیرهنگام حق عضویت‌های معوق خویش را انجام داد بلکه با واریز حق عضویت‌های برخی صاحبان کارخانه‌های تعطیل شده بود و حتی دستگاه و سوله‌یی نداشتند و ترغیب آنان به حضور در انتخابات، توانست آرای این گروه را به‌نفع خود بسیج کند و در انتخاباتی خوب اطلاع‌رسانی نشده نتیجه انتخابات را به‌نفع خود رقم بزند. این انتقاد را به دبیر کنونی سندیکا منتقل می‌کنیم: می‌گویند این آقا حق عضویت‌ها را پرداخت کرده است. کاوه با تاکید بر اینکه «چنین ادعایی قابل اثبات نیست»، پاسخ می‌دهد: مهم پرداخت حق عضویت است. من فکر نمی‌کنم آقای «ا» چنین کاری کرده باشد. اما گاهی برخی به سبب عدم حضور به هم‌گروه‌های خود اجازه می‌دهند که به جای آنها چک بکشند.
ادعای پرداخت 88میلیون به صورت چک به این معناست که با حق عضویت 2میلیون تومان آن زمان، به جای 44نفر حق عضویت پرداخت شده است. این یعنی حتی هیات‌مدیره چند نفر هم طرفدار نداشته است که در مجمع حضور پیدا کند؟ بر اساس اساسنامه آن زمان هر فرد وکالت داشت به جای دو نفر دیگر رای دهد، این مورد در اساسنامه اصلاح شده است.
زیر سوال بردن سلامت انتخابات سال 94 از دیگر نکات مشترک در میان منتقدان است که کاوه در پاسخ به آن می‌گوید: برگزارکننده انتخابات این مجمع هیات‌مدیره وقت بود، بنابراین آنان نمی‌توانند بر طبل تقلب بکوبند، زیرا در این صورت خود را زیر سوال می‌برند. او ادامه می‌دهد: تا به حال کسی در مورد تقلب بودن مجامع چیزی نگفته چون اصلا چنین چیزی غیرممکن است. علاوه بر ناظر اتاق بازرگانی ایران، ریاست، ناظر و منشی مجمع هم حضور دارند که به انتخاب اعضا بر این کرسی می‌نشینند. اصولا هر فردی که عضو هیات‌مدیره باشد یا کاندید این سمت باشد، نمی‌تواند در پست نظارت بنشیند. بنابراین تقلب در مجمع غیرقابل خدشه است. وقتی این استدلال کاوه را با منتقدان مطرح می‌کنیم، فقط با یک بخش آن موافق هستند: «تا به حال کسی در مورد تقلب بودن مجامع چیزی نگفته.» منتقدان تاکید دارند، ایراد وارده به انتخابات سال 94 سندیکا، نه به دلیل وقوع «تقلب» بلکه مربوط به «مهندسی انتخابات» است که دو معنای متفاوت دارند.
به تعبیر مهربان رییس وقت هیات‌مدیره سندیکای لوله و پروفیل فولاد با همکاری برخی دیگر با صدور یک فقره چک 88میلیون تومانی اقدام به پرداخت حق عضویت کارخانه‌ها و شرکت‌های نیمه‌تعطیل یا تعطیل کرد تا با عضویت آنان در سندیکا، آرای‌شان را به نفع خود در صندوق رای واریز کند. آنها تلاش کردند در آن «مجمع فوق‌العاده» فقط حامیان خودشان حضور داشته باشند و اعضایی که با آنها زاویه دارند، در جلسه حضور پیدا نکنند. بر همین اساس فقط حدود 50 نفر در آن مجمع حضور پیدا کردند و با اعلام در لحظه وی خواستار برگزاری مجدد انتخابات هیات‌مدیره پیش از موعد قانونی شد. در آنجا برخی از جمله من، استعفا دادیم و برخی دیگر که از استعفا خودداری کردند، از سوی این مجمع مهندسی شده، عزل شدند و تقاضایی برای نامزدی مجدد انتخاباتی ارائه ندادند.
در نقطه مقابل کاوه می‌گوید: ادعای عدم اطلاع‌رسانی معطوف به خود هیات‌مدیره است، زیرا وظیفه اطلاع‌رسانی مجامع با هیات‌های مدیره است. حال با لحاظ رقم اعلامی توسط مهربان مبنی بر حضور 50 نفر در مجمع فوق‌العاده و عدد مورد اشاره دبیر کنونی سندیکای لوله و پروفیل که محاسبه کرده در صورت صحت ادعای منتقدان مبنی بر صدور چک 88 میلیونی توسط آقای ا بابت پرداخت حق عضویت معوقه اعضا، 44عضو همسو با وی، مجوز حضور و حق رای دریافت کرده‌اند؛ بیانگر این ادعای منتقدان است که به علت اطلاع‌رسانی ناقص توسط هیات‌مدیره وقت و غافلگیری اکثریت اعضا از سویی و حضور هماهنگ اقلیت در روز برگزاری مجمع فوق‌العاده، خواست اقلیت بر اراده اکثریت چیره شده است. سوای انتخابات جنجال‌برانگیز سال 94 سندیکا، کارنامه هیات‌مدیره کنونی در دوره پس از استقرار نیز مورد انتقاد قرار گرفته است. عصاره این انتقادها در ارزیابی علی قره‌گوزلو از دیگر اعضای هیات‌مدیره سابق سندیکا بازتاب یافته که می‌گوید: پس از کناره‌گیری هیات‌مدیره قبلی، پیگیری منافع سندیکا هم کنار گذاشته شد و هیات‌مدیره جانشین، دنبال تامین منافع شخصی خود رفتند.
دبیر کنونی سندیکا ضمن رد این ادعا استدلال می‌کند: اهداف 22گانه سندیکا به تایید اعضا در مجمع عمومی سال 95 رسیده و حتی برای آن نیز بودجه در نظر گرفته شده است و ما نیز در قالب اعضای هیات‌مدیره همان‌ها را دنبال کرده‌ایم. علاوه بر آن، اعضای سندیکا مشترک‌المنافع هستند و اگر اتفاقی برای یک کارخانه بیفتد به سود باقی اعضا نیز خواهد بود. کاهش تعرفه واردات آیا به نفع یک شخص است یا به نفع تمام اعضا؟ این کار سبب شده تا مواد اولیه همه اعضا ارزان‌تر تمام شود، زیرا فولاد مبارکه هم در پی کاهش تعرفه مجبور شد، قیمت‌های خود را تعدیل کند. او که عضو سابق هیات‌مدیره سندیکاست، می‌گوید: هیات‌مدیره فعلی سندیکا از ابزار هیاهو، آن هم برای پیشبرد منافع و اهداف شخصی استفاده می‌کند. مثلا دوره بعد از ما اعلام کردند از فولاد مبارکه جنس نخرید، زیرا باید فولاد مبارکه قیمت محصول را پایین بیاورد، اما همان افراد که چنین طرح و پیشنهادی را ارائه می‌کردند، خودشان 50هزار تن از فولاد مبارکه جنس خریدند و بعد از یک ماه در بازار آن را عرضه کردند به نحوی که قیمت پروفیل با قیمت ورق یکی شده بود. با این اقدام تعداد قابل توجهی از واحدهای تولیدی تعطیل و متضرر شدند و اکنون با وجود بدهی بالای بانکی، صرفا با انگیزه حفظ آبرو به فعالیت و تلاش خود ادامه می‌دهند و در میدان باقی مانده‌اند. او می‌افزاید: اگر تریبونی برای اهداف خاص می‌خواستند در فضای دیگری دنبال می‌کردند، چرا به اسم 130واحد تولیدی، اهداف خاص خود را دنبال می‌کنند؟
در میان انبوه مسائل مورد اختلاف حامیان و منتقدان هیات‌مدیره فعلی انجمن شاید انتظار یافتن نقطه اشتراک چندان منطقی نباشد، اما در حداقل در یک مورد چنین وحدت نظری وجود دارد: تایید مشارکت اندک اعضای سندیکا در مجمع «نوبت اول» روز 10 خرداد 97 که فقط با حضور 12 عضو از مجموع 136 عضو سندیکا برگزار شد و البته در توضیح این مشارکت ناچیز اعضا، دوباره اختلاف‌نظرها عیان شده و به تحلیل‌های متضاد می‌رسد. دبیر کنونی سندیکا در این باره می‌گوید: به تمام اعضا اعلام کرده بودیم که انتخابات این دوره در نوبت دوم مجمع برگزار می‌شود. به همین دلیل نوبت اول را در سندیکا برگزار کردیم و مکان برگزاری نوبت دوم را در اتاق ایران اختصاص دادیم و نوبت اول را به شناسایی کم و کاستی‌ها در مورد کارت بازرگانی و عضویت اختصاص دادیم که اعضا فرصت داشته باشند برای رفع این مشکلات اقدام کنند. به همین دلیل حتی اعضای هیات‌مدیره هم در نوبت اول حضور نداشتند و فقط چند نفر از اعضا به مناسبت افطاری دور هم جمع شدیم. اما منتقدان سندیکا روایت دیگری از ماجرا دارند. به گفته مهدی ابویی عضو سابق هیات‌مدیره سندیکای لوله و پروفیل در مجمع اول سندیکا از مجموع 12شرکت‌کننده، 7نفر اعضای هیات‌مدیره و 5نفر از اعضا حضور داشتند. این مساله به خوبی نشان می‌دهد که این تشکل قائم به افراد شده و برای اهداف شخصی- گروهی و نه اهداف صنفی- جمعی سندیکا پیش می‌رود. با این حال امیدوارم با هوشیاری و درایت اعضا وضعیتی حاکم شود که چراغ سندیکا خاموش نشود.
