بهسازی محیطی، بهترین روش نوسازی بافت فرسوده تهران
زهرا نژادبهرام عضو کمیسیون معماری و شهرسازی شورای شهر تهران با اشاره به طرح محمود میرلوحی در خصوص نوسازی بافت‌های فرسوده تهران گفت: طرحی که آقای میرلوحی مطرح کردند، سوای طرح بازآفرینی شهری بود. بر اساس طرح میرلوحی باید یک بلوک 50هکتاری در اختیار سازندگان قرار می‌گرفت که این طرح هم از سوی کمیسیون معماری و شهرسازی و هم از سوی سازمان نوسازی شهر تهران رد شد و قرار است این طرح مجددا مورد بازنگری قرار گیرد. وی افزود: البته این طرح به نوعی شبیه طرح‌های بازآفرینی شهری بود اما با یک نگاه متفاوت. برای شهرداری مهم است تا هم شرایط محیطی را برای نوسازی بافت‌های فرسوده فراهم کرده و هم امکان سکونت را برای کسانی که قصد نوسازی خانه‌های فرسوده‌شان را دارند، مهیا کند. بر این اساس، شهرداری تهران سه قطعه زمین در سه منطقه 17، 18 و 15 را که بخشی از آن متعلق به شهرداری و بخشی از آن دولت است را برای این کار در نظر گرفته تا در اختیار توسعه‌گران قرار دهد. وی با اشاره به اقدام‌های سازمان نوسازی شهرداری تهران گفت: آنچه سازمان نوسازی شهرداری تهران طی یک دهه گذشته در این خصوص انجام داده، تجربه بسیار جدی در عرضه نوسازی بافت فرسوده فراهم کرده که این تجربه در کنار تجربه جهانی ظرفیت‌های تازه‌یی را برای بازآفرینی شهری به وجود آورده است. بازآفرینی شهری به تمرکز بیشتر و مشارکت حداکثری شهروندان نیاز دارد. در این راستا سازمان نوسازی شهرداری معتقد است بهسازی محیطی از بهترین روش‌ها برای نوسازی 3260 هکتار بافت فرسوده تهران به شمار می‌رود. حدود 10 تا 15 درصد جمعیت تهران در این بافت فرسوده زندگی می‌کنند و باید آنها را در نوسازی محل سکونتشان کمک کنیم. وی ادامه داد: بهسازی محلات به این معنی است که خدمات هفت گانه از قبیل بهداشت، آموزش و پرورش، محیط زیست و... فراهم شود تا میل به ادامه سکونت در این اماکن در مردم تقویت شود. عضو هیات رییسه شورای شهر تصریح کرد: برای تشویق مردم محلات بافت فرسوده به نوسازی باید ارزش سکونت در این محلات را بالا ببریم تا زمینه ساخت و ساز مشارکتی فراهم شود. زمانی که ارزش مکان سکونت بالا رود طبعا ارزش اقتصادی ملک هم افزایش می‌یابد. در نتیجه میل به ساخت و ساز در بین مردم و سازندگان ایجاد می‌شود. رویکرد ما در شورا و شهرداری این است که تمایل مردم برای ساخت و ساز را بین ساکنان بافت‌های فرسوده ایجاد کنیم. برای این منظور بسته‌های تشویقی هم در نظر گرفته شده از جمله تخصیص 50 میلیون تومان جهت پول پیش هر واحد مسکونی و رایگان بودن پول آب و برق و امثالهم.
وی افزود: ستادهای بازآفرینی که در سطح شهر تهران تشکیل شده نیازمند هماهنگی هستند. این ستادها با توجه به دستورالعملی که دولت تعیین کرده سازمان‌های مختلف را به انجام وظایف محوله مجبور می‌کند و ناهماهنگی‌ها را به این سازمان‌ها گوشزد می‌کند. برای مثال اگر طبق قانون بانک باید به ساکنان بافت‌های فرسوده وام بدهد ستاد بازآفرینی این مورد را دنبال می‌کند تا ساکنان این مناطق بتوانند وام خود را دریافت کنند. در واقع باید همه بخش‌ها وسازمان‌ها دست به دست هم بدهند تا موضوع بازآفرینی در شهرهای بزرگ مانند تهران به بهترین شکل صورت گیرد.
نژادبهرام ادامه داد: تجاربی که اکنون در نوسازی بافت فرسوده به دست آورده‌ایم بهتر از زمانی است که خود شهرداری اقدام به خرید زمین و ساخت و ساز کرده است. منطقه 15 یکی از مناطقی است که شهرداری به شکل مستقیم وارد این قضیه شد و به عنوان مجری شروع به ساخت و ساز کرد و شروع به ساخت خانه‌هایی کرد که عملا نتوانست محله‌ها را بارور کند و زنده نگه دارد. خانه‌ها فروش نرفت و مورد استقبال مردم قرار نگرفت و منجر به تداوم سکونت در آنها نشد. به نظر می‌رسد روندی که اکنون برای نوسازی انجام می‌شود، روند مطلوبی است.
نژادبهرام با اشاره به نقش دفاتر خدمات نوسازی گفت: نقش دفاتر خدمات نوسازی در محلات بسیار ارزشمند بوده است. در دفاتر نوسازی کارشناسان مختلفی اعم از کارشناس معماری، حقوقی، اقتصادی و اجتماعی فعالیت می‌کنند. مقوله سکونت یک مقوله چند وجهی است و فقط کالبد و ساخت و ساز نیست. به عنوان مثال حاشیه شمالی بازار تهران نوسازی شده اما تبدیل به انبار شده است و ارزش سکونتی خود را از دست داده و سکونت در آنها وجود ندارد.
دفاتر خدمات نوسازی با تشویق و ترغیب مردم و شناسایی پروژه‌های محرک توسعه مانند ساخت ایستگاه اتوبوس، مرکز تفریحی یا گشایش معبر و... فرصت‌هایی را برای ادامه سکونت ایجاد کرده‌اند و مشاوره رایگان در اختیار شهروندان این محله‌ها قرارمی دهند. اینها ابتدا دفاتر محلی بودندکه بعدها تبدیل به دفتر تسهیل‌گری شده و اکنون با عنوان دفاتر خدمات نوسازی فعالیت می‌کنند. اکنون حدود 60دفتر نوسازی در محله‌های مختلف شهر فعال هستند.
