بدهی 3 هزار میلیارد تومانی وزارت نفت
گروه انرژی|
نادر قاضی پور نماینده ارومیه که سوال مشترک خود و نماینده دیگر را مطرح می‌کرد مدعی بود که وزارت نفت لوله‌هایی که مشابه تولید داخلی داشته‌اند را از دیگر کشورها خریداری کرده است. اما او این انتقادات را با زبانی آغشته به تهمت و گاه توهین به شخص وزیر نفت مطرح کرد. نادر قاضی‌پور، وزیر نفت را به «غیرملی» کردن نفت، «خود تحریمی» و «دشمنی ورزیدن با کشور» متهم کرد و مدعی شد که امروز وزارت نفت «خوار و ذلیل» شده است. مجموع اظهارات مطرح شده از سوی این نماینده پرحاشیه مجلس باعث شد که زنگنه برخلاف رویه سابقش از «بدهی 3 هزار میلیارد تومانی» وزارت نفت صحبت کرده و عنوان کند که این امر دست وزارت نفت را برای هر گونه خریدی چه خارجی و چه داخلی می‌بندد. در ادامه گزارش حضور وزیر نفت در مجلس و پاسخ به سوال یکی از نمایندگان را خواهید خواند.
نادر قاضی‌پور در جلسه علنی روز گذشته سوال مشترک خود با نماینده تهران، علیرضا محجوب، را از وزیر نفت پرسید. این پرسش‌ها شامل علت واردات بی‌رویه پمپ‌های صنعتی بی‌کیفیت از چین و عدم حمایت از شرکت‌های تولیدکننده داخلی، علت عدم نظارت وزارت نفت بر پالایشگاه‌ها جهت تامین مواد اولیه مورد نیاز تولیدکنندگان قیر و دلیل واردات لوله‌های گاز و به دنبال آن تعطیلی کارخانه‌های لوله‌سازی بود. وی در توضیح سوالش گفت: «در شرایطی که شرکت‌های داخلی توان تولید پمپ‌های مختلف صنعتی جهت بهره‌برداری در صنایع پتروشیمی، نفت و گاز را دارند. همچنان پیمانکاران فاز‌های مختلف پارس جنوبی با بی‌توجهی به محصولات باکیفیت داخلی، اقدام به واردات بی‌رویه محصولات چینی کرده که این علاوه بر خروج ارز از کشور، زمینه بیکاری بسیاری از جوانان را فراهم می‌کند».
قاضی‌پور با اشاره به تاکید رهبری در مورد حمایت از تولید داخل و مقابله با واردات بی‌رویه کالا، گفت: «در صنعت نفت چند شرکت توانایی فعالیت در لوله‌سازی را به اثبات رساندند اما در مناقصه‌ها شرکت داده نمی‌شوند و به جای آن از شرکت‌های خارجی لوله خریده می‌شود». وی سپس مدیران وزارت نفت را متهم کرد که فقط به دنبال «چشم آبی‌ها و مو طلایی‌ها» هستند و پرسید: «چرا اکنون که ما در شرایط تحریمی هستیم باز هم از نیروهای جوان و متخصص استفاده نمی‌شود، این جوانان که توانستند به انرژی هسته‌یی دست پیدا کنند آیا نمی‌توانند در بحث نفت موفق باشند؟»
نماینده ارومیه بعد از وارد کردن این انتقادات، شخص وزیر را نشانه گرفت و با پرسیدن در مورد «وضعیت قراردادهای نفتی» گفت: «آقای وزیر شما کارکنان سابق را خانه‌نشین کرده و یکسری نیروهای ناکارآمد را سر کار آوردید، شرکت‌هایی که می‌توانند در شرایط تحریم به ایران کمک کنند را به افراد ناکارآمد دادید، چه دشمنی با کشور دارید که این کارها را می‌کنید»؟ قاضی‌پور بدون ذکر منبعی خاص مدعی شد که بر اساس «اطلاعات ساده دستگاه‌های امنیتی» بسیاری از کارشناسان وزارت نفت و فرزندان آنها در کشورهای غربی به ویژه انگلیس مشغول تحصیل هستند. وی از این حرف خود نتیجه گرفته که همین امر «دلیل این است که بیشترین خرید تجهیزات وزارت نفت از انگلیس است». قاضی پور همچنین گفت که تاریخ این اقدامات را فراموش نمی‌کند و از «آقای زنگنه نام بدی در تاریخ ثبت می‌شود».
تریبون دفاع
وزیر نفت در جلسه علنی روز سه شنبه مجلس شورای اسلامی، در ابتدا به سوال قاضی‌پور در مورد «گرایش شرکت‌های زیرمجموعه وزارت نفت به واردات لوله گاز» آن‌هم در زمانی که «کارخانه‌های لوله‌سازی در ورطه تعطیلی» هستند، پاسخ داد. بیژن زنگنه گفت: «واردات لوله‌های درزدار از زمان دولت‌های قبل انجام می‌شده و قابل کتمان نیست. لوله‌های فولادی درزدار توسط چهار شرکت داخلی ساخته می‌شود. طی چهار سال گذشته هزاران تن و چندین هزار کیلومتر از نیازهای وزارت نفت از این شرکت‌ها تامین شده است». سپس وزیر نفت، نماینده ارومیه را خطاب قرار داد و پرسید: «آقای قاضی‌پور اعلام کند ما کدام لوله درزدار را می‌توانستیم از داخل بخریم ولی از خارج وارد کردیم»؟ زنگنه بخش دیگری از مایحتاج وزارت نفت را تامین لوله‌های بدون‌درز دانست و افزود: «علاوه بر لوله‌های درزدار به لوله‌های بدون‌درز نیز نیاز داریم. در سال ۱۳۹۶ قرارداد ۵۵۰ میلیون یورو با یک شرکت داخلی و شریک معتبر خارجی‌اش امضاء کردیم تا این لوله‌ها در داخل تامین شود. در این قرارداد ۱۰۰ میلیون یورو در داخل کشور سرمایه‌گذاری می‌شود». وزیر نفت سرمایه‌گذاری با این حجم را «از افتخارات وزارت نفت» دانست.
وزیر نفت با اشاره به اینکه بخش دیگری از لوله‌های بدون‌درز مورد نیاز وزارت نفت توسط تنها کارخانه کشور یعنی فولاد اسفراین تولید می‌شود گفت: «با وجود فراز و نشیب، خریدمان را از این شرکت انجام می‌دهیم و واردات لوله‌یی که از شرکت بتوانیم تامین کنیم را به کلی ممنوع کردیم».
دلیل واقعی نخریدن کالای داخلی
وزیر نفت در واکنش به برخی ابهامات و شایعات مبنی بر خرید وزارت نفت از شرکت‌های خارجی، گفت: «سربسته می‌گویم برخی دوستان تصور می‌کنند که اگر از شرکت‌های داخلی خرید نمی‌کنیم لابد از خارج وارد می‌کنیم در حالی که وزارت نفت سه هزار میلیارد تومان بدهی دارد که باید فکری برای آن بکنیم بنابراین پولی برای خرید نداریم که بخواهیم از شرکت‌های داخلی انجام دهیم».
صحبت از بدهی‌های زیاد وزارت نفت همیشه مطرح بوده است. پیش‌تر ماهنامه چشم‌انداز نفت از بدهی یک‌میلیارد و 200 میلیون دلاری وزارت نفت به سازندگان داخلی خبر داده بود و علی کاردر، مدیر شرکت ملی نفت ایران، نیز گفته بود که شرکت تحت مدیریتش ورشکسته است. اما شخص وزیر تاکنون در این باره اظهارنظری نکرده بود و عددی از سوی وی یا سایر مدیران وزارتخانه ارائه نشده بود. همین امر باعث شده بود که برخی منتقدان، بدهکاری شرکت ملی نفت را نه بدهی، که تعهد مالی خطاب کنند؛ تعهدی که وزارت در قبال سرمایه‌گذاری انجام شده توسط منابع داخلی یا شرکت‌های خارجی، متقبل شده است.
۵۰۰ میلیون؛ ضرر قرارداد ۱۰ میلیون دلاری
زنگنه در پاسخ به سوال دیگر قاضی‌پور درباره «علت عدم نظارت وزارت نفت بر پالایشگاه‌ها جهت تامین مواد اولیه موردنیاز تولیدکنندگان قیر»، نماینده ارومیه را به وزیر صنعت، معدن و تجارت ارجاع داد چرا که زنگنه این وزارتخانه را «مسوول عملکرد شرکت‌های پتروشیمی غدیر و شیراز» می‌دانست. در پاسخ به پرسش دیگر قاضی‌پور درباره «علت واردات بی‌رویه» بی‌رویه پمپ‌های صنعتی «بی‌کیفیت» از چین و «عدم حمایت از شرکت‌های تولیدکننده داخلی» وزیر نفت با تشبیه پمپ و کمپرسور در سیستم وزارت نفت به قلب در بدن انسان عمل می‌کند، گفت: «پمپ در فرآیند نفت، گاز و پتروشیمی قطعه‌یی حیاتی است و کیفیت آن برای صنعت بسیار اهمیت دارد». وی ادامه داد: «بنده طبق مصوبه هیات وزیران بخشنامه خرید پمپ از شرکت‌های داخلی را داده‌ام».
زنگنه با اشاره به انتقاد از ادعاهای نماینده ارومیه در مجلس که گفته بود «وزیر نفت اجازه نمی‌دهد شرکت‌های دانش‌بینان و قرارگاه خاتم به وزارتخانه‌شان نزدیک شوند»، گفت: «هیچ کس شک ندارد که برادرمان در قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء تلاش دارند تولید این نیازها را، ساخت داخل کنند. مپنا هم که در این زمینه فعالیت دارد نیاز خود را از شرکت‌های داخلی خرید می‌کند». اما با این همه، وزیر نفت مدعی وارد کردن ضرر و زیان چند صد میلیون دلاری توسط برخی شرکت‌های تولیدکننده تجهیزات نفتی داخلی شد و بدون نام بردن از این شرکت‌ها، گفت: «اسمی از شرکت‌های داخلی که تولیداتشان کیفیت خوبی ندارد، نمی‌برم. برخی از این شرکت‌ها که قرارداد ۳۰۰میلیون دلاری پمپ‌های انتقال پروپان و بوتان را دارند به دلیل طولانی شدن زمان ساخت و بی‌کیفیت بودن تولیداتشان به شرکت گاز ضرر زدند. چه کسی پاسخ هدر رفتن ۵۰۰ میلیون دلار محصولات نفتی برای انجام ۱۰ میلیون دلار قرارداد توسط شرکت‌های داخلی را می‌دهد؟ آقای قاضی‌پور و سایر دوستان به این مساله مهم توجه جدی داشته باشند».
وی در پاسخ به سوال قاضی‌پور درباره عدم نظارت وزارت نفت بر پالایشگاه‌ها جهت تامین مواد اولیه موردنیاز تولیدکنندگان قیر، اضافه کرد: «وزارت نفت قیر تولید نمی‌کند بلکه شرکت‌های بخش خصوصی پس از تولید قیر آن را در ازای دریافت پول به وزارت نفت می‌فروشند و تا وزارت نفت پول به حساب آنها واریز نکند، قیری هم دریافت نمی‌کند. برخی از این شرکت‌ها که دولتی بودند و واگذار شدند هر کار دلشان می‌خواهد انجام می‌دهند و ما را هم گرفتار کرده‌اند. بنده نمی‌توانم به این شرکت‌ها که حالا خصوصی هستند، دستور انجام فلان کار را بدهم، بدون قانون نمی‌شود چنین کرد».
زنگنه در واکنش به ادعای «مافیای باشگاه نفت» قاضی‌پور، گفت: «چرا مدام می‌گویید مافیای باشگاه نفت؟ افراد محترم و متخصصی در این باشگاه در حال کار کردن برای این کشور هستند. چرا به آنان اتهام و تهمت می‌زنید این کار شما قابل پیگرد قانونی است». وزیر نفت در پایان متذکر شد: «از وزارت نفت به عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده دولتی کشور حمایت کنید تا با وضعیت بهتری از این شرایط سخت اقتصادی عبور کنیم».
