عدم نظارت بر نظام توزیع صنایع غذایی
نایب رییس نظام توزیع صنایع غذایی مازندران گفت: هیچ نظارتی بر نظام توزیع صنایع غذایی وجود ندارد. اسماعیل خاتمی مقدم در گفتوگو با ایسنا با بیان اینکه در هیچ کجای دنیا فراوانی توزیع، فروشنده و فروشگاه وجود ندارد و همه اینها باعث پر هزینه شدن این نظام میشود، اظهار کرد: نظام توزیع بسته به نوع کالا از حلقههای کوچکتر و بیشتری تشکیل شده که گاهی بخش زیادی از این زنجیره را خود صنایع غذایی بر عهده میگیرد؛ قطعا صنایع غذایی در بخش فروشگاههای عرضه ورود پیدا نکرده و این چند لایه بودن، میزان هزینه نظام توزیع را بالا برده است. به گفته او، نظارت بر حلقههای قبل از فروشگاهها از جمله نمایندگی، عمده فروش، مراکز پخش با کالاهای برند را همان صنایع تولیدی بر عهده گرفته است؛ چنانچه که حلقه آخر فروشگاهها در اختیار صنعت نبوده و در موضوع توزیع مستقل عمل میکنند.
نائب رییس نظام توزیع صنایع غذایی مازندران با اشاره به اینکه فاصله قیمتی در بین تمامی لایههای نظام صنایع غذایی تعریف شده است، یادآور شد: تولیدکننده اصلی باید بین ۱۵ تا ۱۷ درصد سود داشته باشد و ۵ تا ۱۰ درصد برای نظام توزیع در نظر گرفته شده، همچنین ۱۵ درصد برای فروشگاه انتهایی گذاشته شده است. خاتمی مقدم اظهار کرد: بخش بزرگ سود زمانی است که تولیدکننده به نظام توزیع تخفیف میدهد با امید اینکه شاید نظام توزیع نیز با تخفیفی محصولات را به مصرفکننده برساند، اما اغلب موارد چنین اتفاقی نمیافتد؛ البته برخی ارزانکدهها با تخفیف بیشتری نسبت به سایر فروشگاهها عرضه را انجام میدهند که در قبال کل تولید چیزی نیست.
هزینهبر بودن نظام توزیع
او با اشاره به اینکه در حال حاضر روز به روز سود تولیدکننده کاهش یافته و هزینههای زنجیرههای تولیدی در حال افزایش است، تصریح کرد: در سبد صنایع غذایی، پایه قیمت نقدی نه واسطهیی و فاصله قیمت از درب کارخانه تا سبد غذا و مصرفکننده حدود ۵۵ درصد است، این فاصله در حالی است که حاشیه سود صنایع غذایی و تبدیلی ما زیر ۱۰ درصد و در بیشتر صنایع مادر یا اصلی سود زیر ۲ درصد یا گاهی منفی بوده است؛ عدد ۵۵ درصد عدد بزرگی است که در بیرون از صنایع اتفاق میافتد. خاتمی مقدم با بیان اینکه در کشورهای دیگر هم فاصلههای زیاد بین تولیدکننده و مصرفکننده وجود دارد، گفت: این در حالی است که دو اتفاق مهم در آنجا رخ میدهد؛ ابتدا اینکه مصرفکننده عموما متمول بوده و میتواند این فاصلهها را پرداخت کند در حالی که در کشور ما توان خرید مردم کم است؛ از سمت دیگر صنایع تبدیلی ما حاشیه سود بسیار نازلی دارند؛ این ۵۵ درصدی که در بازار مانده عدد بسیار بالایی در مقایسه با بخش تولید و مصرف که هر دو ضعیفاند است.
نایب رییس نظام توزیع صنایع غذایی مازندران با بیان اینکه در حال حاضر تولیدکننده از سود کمتری برخوردار بوده و در نهایت انگیزه تولید روز به روز کمتر میشود، افزود: مصرفکننده با یک قیمت بسیار بالا و قدرت خرید پایین مواجه است که عملا هزینههای نظام توزیع را با خریدی که کرده میدهد؛ از آن جایی که دو بخش اصلی تولید و مصرف با بخش توزیع مشکل دارند؛ خود نظام توزیع یا زیاد میخورد یا پرهزینه است که در مقابل هزینههایی که میکند چیزی به چشم نمیآید، این امر نشاندهنده حالت بیمارگونه سیستم توزیع است. او بیان کرد: ۵۵ درصد فاصله بین تولیدکننده تا مصرفکننده رقم بسیار بالایی بوده که یک بیماری با هزینههای جدی و بدون ایجاد ارزش افزودهیی را شامل میشود. خاتمی مقدم با بیان این نکته که نظام توزیع، بیماری و ناکارآمدی خود را هم در بخش اقتصاد هم در بحث کیفیت به تولیدکننده و مصرفکننده تحمیل میکند، اظهار کرد: متاسفانه رها بودن و تحت کنترل نبودن نظام توزیع به لحاظ ارزیابیهای کیفی بسیار بزرگتر از ابزارهای نظارتی ما است.
ناکارآمدی نظام توزیع
نایب رییس نظام توزیع صنایع غذایی مازندران یادآور شد: ناکارآمدیهایی در حلقه نظام توزیع وجود دارد که تاثیرات خود را بر تولیدکننده و مصرفکننده میگذارد، یعنی بخشی از کیفیت محصولات غذایی ما به دلیل ناکارآمدی نظام توزیع و نداشتن ابزارهای کیفی افت کیفیت پیدا میکند که مصرفکننده باید تاوان آن را بدهد. خاتمی مقدم اظهار کرد: اگر قرار باشد صنایع غذایی ما آسیب ببیند که دیده و اگر بخواهد آسیب بیشتری ببیند که خواهد دید بخش بزرگی از ضربهیی که میخورد از نظام توزیع است و این آن چیزی است که متاسفانه هیچ کدام از دستگاههای اجرایی و نظارتی به آن توجه نمیکنند.