برزخ لیر
گروه جهان|
در پی انتشار خبر مذاکره ترکیه و ایالات متحده روند سقوط تاریخی ارزش لیر ترکیه متوقف شد. اعضای یک هیات دیپلماتیک ترکیه در روزهای آینده به واشنگتن سفر خواهند کرد تا مذاکراتی را در خصوص نحوه ادامه همکاری این کشور با سایر متحدان ناتو آغاز کنند. سی‌ان‌ان به نقل از منابع دیپلماتیک گزارش داده آنکارا و واشنگتن تاکنون در خصوص یک پیش‌نویس همکاری به توافق رسیده‌اند. انتشار این خبر باعث شد تا نرخ برابری لیر در مقابل دلار که با کاهشی ۵.۵ درصدی به ۵.۱۷ رسیده بود به سطح ۵.۲۶ بازگردد.
به گزارش یورونیوز، روابط دیپلماتیک ترکیه و امریکا در روزهای اخیر و در پی بروز اختلاف در نحوه جنگ در سوریه، بازداشت آندرو برونسون کشیش امریکایی متهم به جاسوسی، رو به وخامت گذاشته و همین امر موجب شد تا در پی تهدید تجاری دولت امریکا معاملات دوشنبه و سه‌شنبه لیر ترکیه در برابر دلار به پایین‌ترین حد در طول تاریخ برسد. البته بحران اقتصادی ترکیه از جمله رشد نرخ تورم و نرخ بهره بانکی که متاثر از کسری بودجه فزاینده دولت رجب طیب اردوغان است، از ماه‌های پیش آغاز شده ولی بروز محرک‌های سیاسی سرعت وخامت آن را تشدید کرده است.
کارشناسان اقتصادی، وجود تورم 18درصدی در اقتصاد هر کشوری را بحران تلقی می‌کنند و به همین دلیل می‌توان گفت که روند افزایشی قیمت محصولات در ترکیه، آرام آرام اقتصاد این کشور را به مرز بحران نزدیک‌تر می‌کند. رویترز نوشته، پس از اینکه دولت دونالد ترامپ رییس‌جمهوری ایالات متحده، اعلام کرد که دسترسی بدون تعرفه دولت ترکیه را به بازار امریکا بررسی می‌کند، لیر ترکیه سقوط تاریخی خود را تجریه کرد. نگرانی‌ها در ترکیه بی‌مورد هم نیست چرا که سیاست تجاری جدید دولت ترامپ می‌تواند بر ۱.۶۶ میلیارد دلار از واردات ترکیه اثر بگذارد.
اقدام اخیر دولت امریکا در پاسخ به تعرفه‌های تلافی‌جویانه ترکیه بر کالاهای امریکا در واکنش به تعرفه‌های امریکا بر فولاد و آلومینیوم و اختلافات بر سر بازداشت کشیش امریکایی صورت گرفته است. این در حالی است که ارز ترکیه که امسال یک چهارم ارزش خود را از دست داده، بیشترین آسیب را از تلاش اردوغان برای به دست آوردن کنترل پولی بیشتر متحمل شده است. پر هامارلند استراتژیست ارشد بازارهای درحال ظهور اس‌ای‌بی، در این باره می‌گوید: «بهترین پیش‌بینی در شرایط کنونی این است که لیر همچنان به سقوط خود ادامه خواهد داد. چیزی که ترکیه اصلا به دنبال آن نیست.»
بررسی نرخ ارز در بازار ترکیه نشان می‌دهد ارزش پول ملی این کشور در 6 ماهه نخست 2018 حدود 30 درصد ارزش خود را از دست داده و در صورتی که تنش‌های آنکارا و واشنگتن حل نشود در یک ماه حدود 10درصد دیگر از ارزش خود در برابر دلار را از دست خواهد داد.
اوغو گورسس روزنامه‌نگار و تحلیلگر امور اقتصادی، می‌گوید: «تا زمانی که سیاست خارجی ترکیه به رعایت حقوق بین‌الملل بازنگشته و طبیعی نشود، حل مشکل بحران ارزی عملی نیست.» امید آکچای اقتصاددان و مفسر تلویزیونی هم می‌گوید: «ترس از افزایش بهره بانکی به رکود اقتصادی منجر می‌شود و از سوی دیگر تنش در روابط ترکیه با امریکا، بازار ارز را وارد یک بی‌ثباتی پیچیده‌ای می‌کند؛ بطوری که امروز شاهدیم ترکیب تنش در روابط با امریکا و بهره بانکی موجب جهش دلار در بازار شده است.»
وزارت خزانه‌داری امریکا هفته گذشته عبدالحمید گول وزیر دادگستری، و سلیمان سویلو وزیر کشور ترکیه، را به‌دلیل نقش‌شان در بازداشت برانسون تحریم کرد، اقدامی که با واکنش متقابل ترکیه روبرو شد. امریکا بازداشت برانسون۵۰ ساله را ناعادلانه خوانده و گفته تداوم این بازداشت غیرقابل قبول است. شبکه خبر7 ترکیه نزدیک به اردوغان در واکنش به تحولات اخیر لیر و ارتباطش با امریکا نوشته: «دولت ترکیه که با حوادث پارک گزی استانبول، کودتای اقتصادی دسامبر 2013، کودتای نظامی 2016 و فتنه موسسات بین‌المللی اعتبارسنجی مقابله و با اتخاذ تدابیر ویژه‌ای از آن مهلکه‌ها عبور کرده بود، بار دیگر از سوی دولت امریکا به بهانه محکومیت حبس خانگی کشیش برونسون تحت فشار قرار گرفته است. امریکا برای به زانو در آوردن ترکیه در سیاست خارجی، جنگ اقتصادی جدیدی را از طریق افزایش نرخ ارز و در ادامه ایجاد هرج و مرج در بازار در پیش گرفته است.»
به گزارش ایرنا، ترکیه که سیاست جایگزینی پول ملی در تجارت خارجی به جای دلار با سایر کشورها را از سال گذشته به صورت جدی دنبال می‌کند، در کنار این هدف راهبردی اقتصادی، سیاست جدیدی را برای مقابله محکم‌تر با افزایش نرخ دلار آغاز کرده و در این راستا قصد دارد تا تجارت تهاتری خود با سایر کشورها را گسترش دهد. معاملات تهاتری یا به عبارتی مبادله کالا به کالا که در دوره جدید دولت این کشور مدنظر قرار گرفته، می‌تواند تقاضای ارز در بازار داخلی ترکیه را بطور قابل‌توجهی کاهش دهد و در حمایت از صادرکنندگان این کشور موثر واقع شود.
رجب اردوغان ماه گذشته از آغاز فرایند عملیاتی تجارت با پول ملی بین ترکیه، روسیه، ایران و چین خبر داده و هدف از این اقدام را مقابله با اثرات نامطلوب نوسانات نرخ ارزهای مرجع تجارت بین‌الملل اعلام کرده است. ترکیه سالانه حدود 160میلیارد دلار صادرات و حدود 200میلیارد دلار واردات دارد و از شرکای مهم تجاری ایران، روسیه و چین به شمار می‌رود.
