فرمانروایی زنان در روآندا
الهه باقری|
چهارشنبه گذشته، خبرهایی مبنی بر رکوردزنی زنان امریکایی برای شرکت در انتخابات میاندورهای کنگره این کشور منتشر شد. آنطور که گفته شده، بیاعتمادی به دونالد ترامپ سبب شده است رکورد حضور زنان برای نامزدی در انتخابات ماه نوامبر امریکا شکسته شود. هرچند که مشارکت 19 درصدی زنان امریکا در امور سیاسی، برای سیاستمداران این کشور، اتفاقی تاریخی بهشمار میرود اما آنطور که در سایر گزارشها گفته شده، پیش از امریکا، زنان در بسیاری از کشورهای، مقامهای مهم سیاسی را در دست داشتند. هرچند که به نظر میرسد کشورهای توسعهیافته غربی و اروپایی، در مشارکت سیاسی زنان پیشرو باشند، اما بر اساس گزارشهای منتشر شده، روآندا، بیشترین قانونگذاران زن را دارد. آنطور که گفته شده، این کشور فقیر افریقایی، در میزان مشارکت زنان، از بسیاری کشورهای توسعهیافته جلوتر است. بر اساس آمار منتشر شده، در این کشور، حدود 61 درصد از صندلیهای مجلس، در اختیار زنان است؛ حدود 3 برابر مشارکت زنان در دولت امریکا. همانطور که گفته شد، روآندا نخستین کشور جهان است که اکثریت نمایندگان مجلس آن از زنان تشکیل شده است. نرخ مشارکت زنان در بازار کار در این کشور حدود ۸۸ درصد اعلام شده که طبق آمار به دست آمده تقریبا بیش از ۵۵ درصد از زنان در قوه مقننه مشغول به فعالیت هستند. همچنین بسیاری از گزارشها از افزایش سهم زنان در مشاغلی مانند پزشکی، آموزش وپرورش و مدیران اجرایی در روآندا خبر میدهند. آنطور که در بسیاری از گزارشها گفته شده، در سالهای گذشته، بهدنبال تحولی که در سیاستهای روآندا ایجاد شد، منع مشارکت سیاسی زنان، بطور کلی برداشته شد.
طبق این گزارش گفته شده، بولیوی رتبه دوم مشارکت سیاسی زنان را در میان کشورهای مورد بررسی دارد. هرچند که در این کشور همچنان تبعیضهای جنسیتی بسیاری حاکم بوده و در بعضی مناطق، همچنان سایه مردسالاری وجود دارد، اما سطح مشارکت سیاسی زنان حدود 53 درصد اعلام شده است. بر اساس آمار منتشر شده، از میان 130 نماینده مجلس بولیوی 69 نفر آنها زن هستند. این میزان مشارکت در امور سیاسی، در کوبا، 49 درصد اعلام شده است. در سالهای اخیر، دولتهای پیشرفته، در امریکای لاتین گامهای موثری در زمینه مشارکت بیشتر زنان در عرصه سیاست و ارایه مسوولیتهای برجسته به آنها برداشتهاند که حتی در برخی از کشورهای این منطقه زنان، منصب ریاستجمهوری را به عهده دارند.
مشارکت سیاسی زنان در ایسلند و نیجریه، حدود 48 تا 46 درصد اعلام شده است. نرخ مشارکت سیاسی زنان در ایسلند در حالی کمتر از 50 درصد اعلام شده، که طبق گزارشهای منتشر شده، کشوری با کمترین شکاف جنسیتی است و بالاترین آمار برابری حقوق زنان و مردان را دارد.
همانطور که در ابتدای گزارش گفته شد، بر خلاف تصور، زنان در کشورهای توسعهیافته، سهم چندانی در امور سیاسی ندارند. در میان کشورهای مورد بررسی، سهم زنان در سیاست فرانسه و اسپانیا، تنها 39 درصد بوده که این سهم در آلمان به 37 درصد میرسد. این در حالی است که سالها زمام امور آلمان در دست یک زن است، اما طبق گزارشهای منتشر شده در سال 2017، شمار سیاستمداران زن در آلمان کاهش یافته، چرا که آنان مدام در تلاش برای اثبات تواناییهای خود هستند. این اتفاق در بریتانیا که سالهاست ترزا می، نخستوزیری آن را بر عهده دارد نیز، دیده میشود. در این کشور، سهم مشارکت زنان در امور سیاسی تنها 32 درصد اعلام شده است. طبق گزارشهای منتشر شده، مبارزات زنان بریتانیایی برای رسیدن به برابری، عدالت و رفع تبعیضهای نهادینه، تاریخی طولانی دارد و با توجه به قرنها مبارزه و کسب موفقیتهای قابلتوجه درعرصههای مختلف، همچنان نابرابری جنسیتی در این کشور دموکرات و توسعهیافته ادامه دارد. در استرالیا و چین نیز، سهم مشارکت سیاسی زنان به کمتر از 30 درصد میرسد. در این آمار، امریکا، در کنار روسیه و هند قرار گرفته و سهم مشارکت سیاسی زنان در این 3 کشور، بین 12 تا 19 درصد اعلام شده است. طبق سایر گزارشهای منتشر شده، چین، روسیه و هند، در سالهای اخیر، در صدر کشورهایی قرار گرفتند که نگاه تبعیضآمیز به زنان دارند. گفته میشود که چین، یکی از جوامعی است که نگاه مردسالارانه در آن رایج بوده و بیش از نیمی از جمعیت این کشور، بر این باورند که زنان از تواناییهای کمتری نسبت به مردان برخوردارند. در میان روسها نیز، حدود 54 درصد از افراد بر این باورند که زنان، تواناییهای کمتری نسبت به مردان دارند. همچنین از دیرباز فرهنگ مردسالارانه در هند، منجر به عقبنگهداشتن زنان در سایر امور اجتماعی و سیاسی شده است.