افزایش قیمت سکه به‌دنبال حذف دلار از سامانه «سنا»
گروه بانک و بیمه احسان شمشیری
در حالی که در روزهای گذشته و در اتفاقی نادر قیمت دلار از یورو در سامانه سنا بالاتر رفته بود و باعث ایجاد آربیتراژ و تفاوت 2 هزار تومانی مبادله یورو و دلار در ایران با کشورهای جهان شده بود، بانک مرکزی اقدام به حذف دلار از سامانه سنا کرد.
به گزارش تعادل، روز یکشنبه با حذف دلار از سامانه سنا، اعلام میانگین نرخ مبادله یوآن چین جایگزین دلار شد. برخی کارشناسان در این زمینه معتقدند که دلار عملا از مبادلات تجاری حذف شده و با پیشی گرفتن نرخ دلار از یورو، افراد و شرکت‌ها تمایل به خرید دلار ندارند و به سمت یورو و ارزهای دیگر خواهند رفت.
به دنبال حذف دلار از سامانه سنا در عصر روز یکشنبه 28مرداد 97، که میانگین نرخ مبادله ارزها در صرافی‌ها را اعلام می‌کند، روز دوشنبه 29 مرداد 97 قیمت سکه و طلا بار دیگر روند افزایشی به خود گرفت. براساس آمار سامانه سنا، هر یورو در این سامانه ۹ هزار و 294 تومان قیمت خورد، هر پوند ۱۳ هزار و ۲۳۵ تومان به فروش رسید و یوان چین یک هزار و ۱۷9 تومان داد و ستد شد.
برخی کارشناسان با اشاره به ثبات نسبی نرخ دلار در هفته‌های اخیر که بالای 10 هزار تومان باقی مانده و افزایش نداشته، معتقدند که با مجموعه اقداماتی که طی روزهای گذشته در بازار ارز صورت گرفته و تقاضای واردات را تامین کرده و عرضه ارز را نیز بالا برده است، نرخ دلار وسایر ارزها کاهش یافته و روند با ثباتی را طی می‌کند و اکنون دلار در چند قدمی ورود به کانال ۹ هزار تومانی به سر می‌برد و در فاصله 10 هزار تا 10500 تومان قرار داد که اگر همین روند با ثبات را شاهد باشیم می‌توانیم در روزهای آینده نرخ زیر 10 هزار تومانی دلار را شاهد باشیم. به خصوص از آنجا که نرخ دلار بالاتر از نرخ یورو قرار گرفته، می‌توان انتظار داشت که با رشد تقاضا برای یورو، یوان و ارزهای دیگر تقاضا برای دلار کاهش یابد و نرخ آن را کاهش دهد. حدود دو هفته از ابلاغ بسته جدید ارزی می‌گذرد و بازار ارز تقریباً روی ثبات را به خود دیده است. تا پیش از این شاید هر ساعت باید منتظر افزایش نرخ دلار و سایر انواع ارز در بازار بودیم ولی اکنون حداقل اگر نرخ روی برخی اعداد پافشاری و مقاومت می‌کند، اما به هر حال آرامشی نسبی را تجربه می‌کند.
اما در عین حال برخی فعالان بازار معتقدند که حذف دلار از سامانه نیما به معنای کاهش عرضه دلار و گرانی آن است و همین موضوع باعث شده که عرضه و تقاضا به سمت معاملات غیردلاری سوق داده شود و بانک مرکزی نیز عملا دلار را از سامانه حذف کرده است زیرا بالاتر بودن نرخ دلار از یورو، با روند بازار جهانی مغایرت دارد و باعث آربیتراژ و اختلاف قیمت ومشکلات دیگر می‌شود و همین موضوع عاملی است که دلار از سامانه سنا حذف شود و در نتیجه معاملات به سمت ارزهای غیردلاری هدایت خواهد شد.
برخی کارشناسان در مورد حذف دلار از سامانه سنا می‌گویند که طی سال‌های گذشته و به دلیل تحریم‌های اولیه امریکا، معاملات دلاری بطور عملی از گردونه معاملات تجاری ایران حذف شده بود و عمده وزن معاملات روی درهم امارات، یوان چین، روپیه هند و لیر ترکیه می‌چرخید. علی صالحی آبادی مدیرعامل بانک توسعه صادرات نیز گفته بود که در حال حاضر ذخایر ارزی کشور، ذخایر ارزی بانک‌ها و سپرده گذاری بانک‌های ایرانی در بانک‌های خارجی و همچنین تمامی نقل و انتقالات مالی کشور بر مبنای یورو است.
با توجه به اینکه در حال حاضر و حتی از زمان اجرایی شدن برجام، بازهم معاملات دلاری انجام نمی‌شد، حذف دلار از سامانه سنا و بازار به شکل عملی نمی‌تواند تاثیر چندانی بر عملکرد بازار داشته باشد. حتی صندوق توسعه ملی از ابتدای سال جاری نیز نرخ تسهیلات خود به بانک‌ها را با یورو محاسبه کرده که این اقدام موضوعی مهم در محاسبات محسوب می‌شود.
در این زمینه، نایب رییس اتاق بازرگانی ایران و چین با تاکید بر اینکه دلار در چند سال گذشته عملا از مبادلات تجاری ایران حذف شده است، گفت: هیچ فردی دلار را گرانتر از یورو نمی‌خرد. چندین سال است که دلار بطور عملی از مبادلات تجاری کشور حذف شده و ال سی و پروفرمای دلاری را کسی باز یا قبول نمی‌کند.
مجیدرضا حریری درباره حذف شدن دلار از سامانه سنای بانک مرکزی و تاثیر آن بر بازار گفت: حذف شدن دلار از مبنای محاسبات اقتصادی کشور از ابتدای سال جاری نیز مطرح بوده و تنها مساله موجود در این رابطه آن است که در محاسبات باید هر نرخ ارزی را با دلار مقایسه کنیم؛ از سوی دیگر برخی از ارزها مانند درهم امارات نیز بطور مستقیم به دلار وصل هستند.
از سوی دیگر، قیمت انواع سکه بهار آزادی روزدوشنبه در بازار تهران افزایش یافت و همچنین یوان چین که در سامانه سنا جایگزین دلار شده است یک هزار و ۱۷۳تومان به فروش رسید. در شرایطی که نرخ هر انس طلا در بازارهای جهانی با 10 دلار رشد به 1187 دلار رسید هر قطعه سکه تمام بهار آزادی طرح جدید امامی با ۱۳۳ هزار تومان افزایش نسبت به یکشنبه با رقم ۳ میلیون و ۸۰۶ هزار تومان به فروش رسید. همچنین هر قطعه سکه تمام بهار آزادی طرح قدیم با یک هزار تومان رشد به ارزش ۳ میلیون و ۴۰۴ هزار تومان داد و ستد شد.
هر قطعه نیم سکه بهار آزادی با ۱۰ هزار تومان افزایش در مدت مشابه یک میلیون و ۷۵۲ هزار تومان و هر قطعه ربع بهار آزادی نیز با ۲۰ هزار تومان رشد به ارزش ۹۰۱ هزار تومان معامله شد.، هر قطعه سکه گرمی نیز ۴۹۱ هزار تومان معامله شد و هر گرم طلای ۱۸ عیار نیز با ۲۰۰تومان رشد به ارزش ۲۹۰ هزار و ۲۰۰ تومان فروخته شد.
معاملات بازار ارز ثانویه روان‌تر می‌شود
در این زمینه رییس کل بانک مرکزی با بیان اینکه مردم باید فرصت بدهند تا مشکلات را رفع کنیم، از روان‌تر شدن معاملات ارزی در بازار ثانویه خبر داد.
عبدالناصر همتی پس از حضور در کمیسیون اقتصادی مجلس با ابراز خرسندی از آرامش ایجاد شده در بازار ارز گفت: تعامل بسیار خوبی بین کمیسیون اقتصادی و بانک مرکزی به وجود آمده که امیدواریم در فصل جدید بانک مرکزی با کمک دوستان در مجلس و دیگر کارشناسان اقتصادی که همگی دغدغه حل مسائل اساسی مردم را دارند، مشکلات را حل کنیم. وی با بیان اینکه مردم باید فرصت بدهند تا مشکلات را رفع کنیم، درخصوص بازار ثانویه ارز گفت: این بازار همچنان با شرایط مطلوب فاصله دارد اما برنامه‌ریزی جدی داریم تا برخی از مشکلات را که در جزئیات وجود دارد را رفع کنیم.
رییس کل بانک مرکزی بازار ثانویه را بازار اصلی ارزی کشور عنوان کرد و با تاکید بر اینکه باید این بازار هرچه سریعتر روان شود گفت: مشکلات و مسائل این بازار درحال حل شدن است اما صادرکنندگان و واردکنندگان نیز باید به سمت تعاملی بروند که قیمت برایشان به صرفه باشد. به نوشته صدا و سیما، وی ابراز امیدواری کرد: نرخ ارز به سمتی برود که رفاه جامعه و واردکنندگان مواد و تجهیزات اولیه تولید را در پی داشته باشد تا به واسطه آن تولید رونق و اشتغال به روند افزایشی بازگردد.
آرامش به بازار بازمی‌گردد
همچنین رییس‌اتحادیه طلا و جواهر حذف دلار از مبادلات اقتصادی را راهکار بانک مرکزی برای ایجاد تعادل در بازار ارز دانست و عنوان کرد: اگر این سیاست همراه با پاسخگویی به نیاز مردم باشد بطور قطع تاثیرگذار است.
آیت محمدولی در خصوص حذف دلار از سامانه سنا و چرخه مبادلاتی اقتصاد کشور گفت: با توجه به وضعیت کشور، مسوولان اقتصادی از جمله بانک مرکزی به منظور برقراری تعادل در بازار هر راهکار و سازوکاری را امتحان می‌کنند. وی تصریح کرد: بانک مرکزی قصد دارد با سیاست‌گذاری اقتصاد بازار را نظم بخشد و با مدیریت سیاست‌های اقتصادی در این بخش سعی در ایجاد تعادل در بازار ارز دارد. محمدولی افزود: البته این مهم آسان به دست نمی‌آید و امیدواریم با اعمال این اقدامات، اهداف بانک مرکزی در بازگرداندن آرامش به بازار ارز و سکه محقق شود.
رییس اتحادیه طلا و جواهر در پاسخ به این پرسش که آیا حذف دلار از چرخه مبادلاتی کشور در ایجاد تعادل در بازار ارز موثر است؟ اظهار داشت: اعمال سیاست بانک مرکزی در کل مجموعه اقتصاد بازار، اگر همراه با تامین تقاضای مردم باشد بطور قطع در ایجاد تعادل در بازار ارز اثرگذار است.
محمدولی تاکید کرد: این اقدام برای تنظیم بازار ارز بوده و پس از آن و با عملی شدن سیاست‌های دولت در بسته ارزی، آرامش به بازار ارز برمی‌گردد.
پیشنهاد ارایه سکه به کارمندان به جای حقوق
عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس نیز پیشنهاد کرد که می‌توان به کارمندان، کارگران و خبرنگارانی که حقوق ثابت دریافت می‌کنند، به جای پول نقد سکه ارایه کرد.
عزت‌الله یوسفیان ملا در گفت‌وگو با ایبِنا با اشاره به وضعیت بازار و نابسامانی قیمت‌ها، گفت: افزایش حبابی شکل قیمت سکه بر بازارهای موازی نیز اثر نامطلوب داشته است. نماینده مردم آمل و لاریجان در مجلس شورای اسلامی، با بیان اینکه آغاز دوباره پیش فروش سکه به بهبود وضعیت قیمت‌ها در بازار منجر نخواهد شد، افزود: متاسفانه در هر بار پیش فروش سکه تنها عده‌ای خریدار بوده و با احتکار به افزایش قیمت‌ها دامن می‌زنند.
وی با تاکید بر اینکه مدیریت بازار سکه و ارز نیازمند سیاست‌گذاری صحیح و برنامه مداری است، تصریح کرد: دولت باید برنامه درستی برای توزیع ارز و سکه در بازار داشته باشد زیرا با ادامه شرایط فعلی هیچ بهبودی در وضعیت اقتصادی کشور حاصل نخواهد شد.
