تمایل ژاپن به پیوستن بریتانیای پسابرگزیت به «تی‌پی‌پی»
گروه جهان| طلا تسلیمی|
نخست‌وزیر ژاپن در حالی که بریتانیا و اتحادیه اروپا را به خودداری از جدایی بدون توافق ترغیب می‌کرد، گفت که کشورش از پیوستن بریتانیا به توافق تجاری «همکاری ترنس‌پاسیفیک / تی‌پی‌پی» با آغوش گشوده استقبال می‌کند. شینزو آبه در مصاحبه با «فایننشال تایمز» افزود: بریتانیا پس از برگزیت نقش خود را به عنوان دروازه ورودی به اتحادیه اروپا از دست می‌دهد، اما همچنان کشوری «مجهز به قدرت جهانی» باقی خواهد ماند. اظهارات نخست‌وزیری ژاپن برای حامیان برگزیت در بریتانیا دلگرم‌کننده است، چرا که از وجود فرصت‌های جدید برای تجارت آزاد در خارج از اتحادیه اروپا حکایت دارد. اظهارات شینزو آبه همچنین این امکان را برای حامیان برگزیت فراهم می‌آورد تا مقامات در لندن و بروکسل را برای حصول توافق خروج در بازه زمانی مشخص، تحت فشار بگذارند.
پیمان همکاری ترنس‌پاسیفیک توافقنامه تجاری گسترده بین 11 کشور اقیانوس آرام از جمله ژاپن، ویتنام، مالزی، کانادا، مکزیک و استرالیا است که در ابتدا، ایالات متحده را نیز شامل می‌شد؛ اما یکی از اولین اقدامات دونالد ترامپ در مقام رییس‌جمهوری امریکا این بود که از این پیمان خارج شود.پیوستن بریتانیا به این پیمان تجاری فرصتی را در اختیار بریتانیا قرار می‌دهد تا به یک توافقنامه تجارت آزاد با یک بخش بزرگ با سرعت رشد بالا در جهان، دست یابد. با این حال، پیوستن بریتانیا به تی‌پی‌پی تنها در شرایطی امکان‌پذیر خواهد بود که بریتانیا اتحادیه گمرکی اروپا را ترک کند و قدرت تعیین تعرفه مختص به خود را داشته باشد. شینزو آبه گفت: «امیدوارم که هر دو طرف (لندن و بروکسل) بتوانند خرد و دانش خود را به کار بگیرند و دست‌کم از آنچه برگزیت بی‌نظم خوانده می‌شود، جلوگیری کنند.» نخست‌وزیری ژاپن همچنین این مساله را مطرح کرد که وجود دوره انتقالی جدایی بریتانیا از اتحادیه اروپا برای کسب‌و‌کارهای ژاپنی هم یک امر ضروری به شمار می‌رود.تولیدکنندگان ژاپنی همچون تویوتا و نیسان در دهه 1980 از بریتانیا به عنوان پایگاه اصلی خود در اروپا استفاده و به احیای اقتصاد این کشور کمک شایانی کردند. اما عدم شفافیت در مساله برگزیت آنها را به‌شدت نگران کرده است. چندین بانک در حال جا‌به‌جایی مرکز عملیاتی خود از بریتانیا به اتحادیه اروپا هستند و پاناسونیک هم از برگزیت به عنوان علت انتقال دفتر مرکزی خود در اروپا از بریتانیا به هلند، یاد کرده است. شینزو آبه گفت: «من واقعا امیدوارم که تاثیرات منفی برگزیت بر اقتصاد جهانی از جمله بر کسب‌و‌کارهای ژاپنی، به حداقل برسد.»
روابط با ترامپ
شینزو آبه در ادامه این گفت‌وگو از دیدار اخیر خود با دونالد ترامپ به نیکی یاد کرد. گفتنی است دو مقام در این دیدار بر سر مذاکره درباره یک توافقنامه جدید تجارت کالا، توافق کردند. نخست‌وزیر ژاپن گفت که ترامپ وعده داده ایالات متحده تعرفه‌ها بر واردات خودرو را افزایش نخواهد داد و دسترسی بیشتر به بخش کشاورزی ژاپن را در قیاس با دیگر توافقنامه‌های تجاری خواستار نخواهد شد.
اما نخست‌وزیر ژاپن در اظهاراتی که ناشی از آسیب‌پذیری این کشور در مذاکرات با ایالات متحده داشت، تصدیق کرد که کاهش تعرفه‌های متقابل را خواستار نشده است. این در حالی است که در پیمان همکاری تجاری ترنس‌پاسیفیک، واشنگتن با کاهش تعرفه‌ها بر واردات خودروهای ژاپنی از دو درصد به صفر برای مدت 10 سال، و حذف تعرفه‌ها بر واردات کامیون‌های ژاپنی پس از 30 سال، موافقت کرده بود. شینزو آبه برای جلب‌توجه ترامپ تلاش زیادی کرده است؛ از زمان ورود ترامپ به کاخ سفید تاکنون دو مقام نه مرتبه دیدار و 26 مرتبه تلفنی گفت‌وگو کرده‌اند. اتحاد با ایالات متحده نقش اساسی در امنیت ژاپن دارد و شینزو آبه گفته باهرگونه خروج نیروهای امریکایی از شبه جزیره کره به عنوان بخشی از توافق بر سر خلع سلاح هسته‌ای کره‌شمالی، مخالف است.
اصلاح اقتصاد ژاپن
شینزو آبه که نزدیک به شش سال نخست‌وزیر ژاپن بوده و حدود سه سال دیگر از دوره دوم نخست‌وزیری او مانده و اگر بتواند تا سال 2019 در سمت خود دوام آورد، برای طولانی‌ترین دوره در تاریخ دموکراتیک ژاپن رهبری این کشور را برعهده داشته است.
تا اینجای کار، اگرچه نخست‌وزیری شینزو آبه یک پیشرفت بزرگ در وضعیت سیاسی ژاپن به نظر می‌رسد، اما دستاوردهای آن انگشت‌شمار بوده‌اند. نرخ بیکاری به 2، 4 درصد کاهش یافته، اما دولت در مقابله با کاهش قیمت‌ها موفقیتی نداشته است. کره‌جنوبی از توافقی بر سر «برده‌های جنسی» در جنگ جهانی دوم که قرار بود غیرقابل بازگشت باشد، عقب‌نشینی کرده است. با وجود نشست‌های پیاپی، هنوز ژاپن و روسیه بر سر جزایر مورد مناقشه به توافق نرسیده‌اند. حتی دوستی شینزو آبه و دونالد ترامپ هم تاکنون نتیجه چشمگیری برای ژاپن نداشته است. اکنون شینزو آبه می‌گوید آماده است به مشکلات اساسی ژاپن از جمله کاهش نرخ تولد و کهولت سن جامعه رسیدگی کند و قصد دارد نظام امنیت اجتماعی را اصلاح و بر آموزش رایگان کودکان سرمایه‌گذاری و به ادامه فعالیت سالمندان در فضای کار، کمک کند.
پایان دوره احتراز از جنگ؟
اما آنچه می‌تواند به میراث ماندگار شینزو آبه تبدیل شود، اصلاح قانون اساسی مبنی بر صلح‌جویی ژاپن است. پس از چندین سال مناظره، حزب لیبرال دموکرات ژاپن بر سر یک پیشنهاد میانه‌رو موافقت کرده است که به افزودن یک بند به ماده 9 قانون اساسی در شفاف‌سازی مشروعیت نیروهای دفاع از خود ژاپن می‌انجامد. با این حال، هنوز موانع زیادی بر سر راه تصویب این پیشنهاد وجود دارد و شینزو آبه بایستی ابتدا حمایت متحدان ائتلافی دولت خود در پارلمان را به دست آورد و پس از آن تازه مساله همه‌پرسی عمومی مطرح می‌شود.
شکست در همه‌پرسی بطور قطع به‌معنای پایان دوره نخست‌وزیری شینزو آبه خواهد بود. او در اشاره به این رای‌گیری گفت: «درباره نمونه بریتانیایی می‌دانم. درباره نمونه ایتالیایی هم همینطور. بطور قطع، مخاطرات زیادی در فضای سیاسی وجود دارد. اما در قیاس با بسیاری از کشورها در جهان، قانون اساسی ژاپن برای مدت زمان 70 سال نه شاهد تغییر بوده است و نه همه‌پرسی. من این را مسوولیت شخصی خودم و مسوولیت نسل خودم می‌دانم که به این مناظرات پایان دهم.»
