مسکن، مسیر بعدی بازندگان بازار ارز
محمدعلی مهری
کارشناس شهرسازی
در هفته‌ای که گذشت شاهد سقوط و فروریختن دیوار بلند بی‌بنیاد نرخ دلار و تا حدودی قیمت طلا در کمتر از یک روز بودیم، بازاری که پس از چند ساعت مسیر و هدف خریداران هول و جسور را به فروشندگان دستپاچه و مضطرب تبدیل کرد. افزایش بی‌سابقه قیمت دلار در ماه‌های اخیر موجی از بی‌ثباتی و گرانی در تمام کالاها پدید آورد، بطوری‌که قیمت اجناس به‌صورت لحظه‌ای افزایش می‌یافت و کسی هم به‌صورت جد از باب کنترل و نظارت خود را مسوول نمی‌دید.
به‌راستی علت اصلی این گرانی و سوءاستفاده برخی از همیشه سودجویان گرانی خودساخته، دلار بود یا عدم نظارت از سوی دولت؟! با افزایش بی‌سابقه و در برخی کالاها چند برابر شدن قیمت‌ها قیمت ملک و ساختمان هم از این قضیه مستثنی نماند و قیمت مسکن در اکثر شهرها خصوصاً کلان‌شهرها به اوج رسید که باعث یاس و نومیدی در میان متقاضیان موثر مسکن و افرادی شد که وام مسکن آنها آماده پرداخت بود.
از گرانی شدید چیزی جز رکودی سنگین بر جای نماند. هرچند خیلی‌ها علل گرانی مسکن را افزایش نهاده‌های ساختمانی می‌دانند ولی آنچه عیان است اینکه خانه‌هایی که تازه ساخته نشده‌اند که با مصالح گران تهیه‌شده باشند. درواقع این گرانی به نحوی همراهی مسکن با دیگر کالاها در ماراتن گرانی محسوب می‌گردد.
بهانه این‌همه گران‌فروشی در این چند ماه، گران شدن دلار بود. این روزها قیمت دلار تا حدودی کاهش‌یافته است، ولی تا این لحظه شاهد اقدام قابل‌توجهی در کاهش قیمت‌ها در کالاهای دیگر نبوده‌ایم.
پس فرضیه نبود نظارت و یا کاهش نظارت بر قیمت‌ها می‌تواند تعیین‌کننده‌تر باشد تا افزایش دلار. هرچند که باور کاهش قیمت دلار و ثبات در پایداری قیمت این مولفه مهم و تأثیرگذار در قیمت‌ها برای خیلی‌ها سخت است و هنوز اطمینانی از این باب برایشان حاصل نشده است.
معمولاً کاهش قیمت دلار پس از اثرگذاری بر تمامی کالاها زمانی می‌تواند بر قیمت بازار مسکن که هم‌اکنون در بالاترین نقطه نمودار فرضی است، موثر باشد که تعدیلی در این توقف ایجاد کند و مجدداً توجهات را به این کانون برای سرمایه‌گذاری ایمن و سودآور جلب کند. آن‌هم نه به‌صورت یک هفته و دو هفته بلکه ماه‌ها این موضوع زمان می‌برد. در مجموع آرامش در این بازار نیازمند زمان است.
رکود و رونق بازار مسکن در ایران هرچند به یک امر بدیهی مبدل شده و تقریباً مردم به این دو مقوله نام‌آشنا عادت کرده‌اند، ولی این بار قیمت‌ها در اوج به رکود مبدل شده و فاصله بین این گرانی تا رونق مجدد بسیار است و اساساً تحقق تعادل در این قسمت مستلزم انعطاف و همراهی بیشتر از سوی فروشندگان است و خلق این هیجان و جذب سرمایه‌گذاری در این مسیر با دشواری همراه است.
بهره‌مندان و همچنین شکست‌خوردگان بازار ارز به دنبال راهی هستند تا بتوانند نقدینگی خود را در مسیری جایگزین سرمایه‌گذاری کنند.
اما بازاری که این روزها به تب‌وتاب بیش‌ازپیش افتاده است و با تبلیغات هیجانی سعی در جذب این نقدینگی دارد، بازار بورس است و به عنوان رقیبی جدی برای سرمایه‌گذاران و سرمایه‌داران فعال بخش مسکن محسوب می‌گردد.
هرچند که تجربه نشان داده است که ریسک‌پذیری در بازار مسکن به‌مراتب کمتر از بازار بورس است. بازار مسکن شاید خوابی عمیق در پس دیر فروش رفتن داشته باشد، ولی ضرر و استرس چندانی برای این صرافان تازه‌وارد شده در بازار ارز امروزی و
بورس‌بازان در پی ندارد.
بنابراین فروشندگان و فعالان بخش مسکن اگر به‌موقع اقدام کنند و در ورود به عرصه جذب سرمایه و نقدینگی مردم نرمش نشان دهند و با قیمت‌های سه‌ماهه اول سال املاک خود را در معرض فروش بگذارند می‌توانند از رقیب جدی خود در جذب این نقدینگی پیشی بگیرند و سهم قابل‌توجهی را در این بازار جذب کنند.این تعامل و تعادل قیمت می‌تواند در جذب سرمایه گروه‌های متفاوت از قبیل کاسبان چند روز پیش ارز و طلا، متقاضیان موثر مسکن و همچنین کشاورزانی که محصولات خود را برداشت کرده‌اند و قصد سرمایه‌گذاری در بازارهای فارغ از هیجانات و ریسک‌پذیر دارند موثر واقع گردد.
هرچند اگر فروشنده ملک خود را باقیمت چند ماه پیش عرضه کند ضرر و یا سودی متحمل نشده و درواقع به معنای پا پس کشیدن نیست بلکه پیش‌دستی برای جذب سرمایه‌گذاری در این مسیر و متعاقب آن خروج از رکود و رونق بخشی در بخش مسکن است.
برای آن دسته از خریداران موثر و یا افرادی که قصد سرمایه‌گذاری و خرید خانه دارند، مناسب است که تعجیل نکنند و منتظر کاهش و یا تعدیل قیمت‌ها و راستی آزمایی از سوی فروشندگان باشند، سپس به این بازار ورود کنند. برای آن دسته از افرادی که تسهیلات مسکن آنها آماده‌شده و تحت‌فشار بانک در ضرب‌الاجل تعیین‌شده در پی واحدهای کوچک و میان متراژ هستند فعلاً به این بازار ورود نکنند حتی اگر از دریافت وام منصرف شوند و به سود ناچیز از سوی بانک بسنده کنند.
هرچند که احتمال بازار کاذب با همین قیمت گران در بازار مسکن از سوی عده‌ای شکست‌خورده بازار ارز و طلا متصور است باید متقاضیان از این قضیه غافل نمانند.
