سایه تنش‌های ژئوپلیتیک بر نشست صندوق بین‌المللی پول
گروه جهان| طلا تسلیمی|
بانک مرکزی چین شنبه وعده داد که ارزش ارز یوان را پایدار نگه دارد که این مساله نشان می‌دهد پکن قصد دارد از تشدید بیشتر مناقشه تجاری با واشنگتن و تبدیل شدن آن به یک جنگ ارز ممانعت کند. جنگ تجاری چین و امریکا یکی از مسائلی بود که بر نشست سالیانه صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی در بالی سایه انداخت. مقامات صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی و همچنین مقامات ارشد بسیاری از کشورهای جهان از واشنگتن و پکن خواستند که از تشدید بیشتر مناقشات جلوگیری و در جهت برقراری آتش‌بس حرکت کنند. اگرچه پیشرفت چندانی در این زمینه حاصل نشده، اما به نظر می‌رسد لحن هر دو طرف نرم‌تر شده است. استیون منوچین وزیر خزانه‌داری ایالات متحده در دیدار با «یی گانگ» رییس بانک مرکزی چین از او خواست که از دستکاری ارزش یوآن برای افزایش توان رقابتی چین، بپرهیزد و «یی» هم در بیانیه‌ای خطاب به صندوق بین‌المللی پول متعهد شد که از یوآن به عنوان ابزاری در جنگ تجاری
استفاده نکند.
به گزارش رویترز، اندکی پیش از انتشار بیانیه رییس بانک مرکزی چین در نشست‌های سالانه صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی، منوچین گفت که مقامات چینی به او گفته‌اند سقوط بیشتر یوآن به نفع چین نیست. منوچین بار دیگر نگرانی‌های خود را در ارتباط با کاهش ارزش یوان در برابر دلار تکرار و به این مساله اشاره کرد که این اتفاق می‌تواند بخشی از تلاش‌های چین برای دستیابی به مزیت تجاری در زمینه صادرات یا جبران تعرفه‌های اعمال شده از سوی ایالات متحده بر واردات کالاهای چینی باشد. یوآن که از ماه آوریل تاکنون بیش از 8 درصد از ارزش خود را دربرابر دلار از دست داده، در معاملات جمعه به نرخ برابری 6.91 رسید که از نظر روانی اهمیت زیادی داشت چراکه نرخ برابری 7 در یک دهه گذشته بی‌سابقه بوده است.
«یی» در بیانیه خود اعلام کرد: «چین همچنان اجازه خواهد داد که بازار در تعیین نرخ ارز یوآن نقش تعیین‌کننده داشته باشد. ما با اهداف رقابتی در کاهش ارزش یوآن دخالت نخواهیم کرد و از نرخ ارز به عنوان یک ابزار برای مقابله با اختلافات تجاری استفاده نمی‌کنیم.» بیانیه او به‌نوعی بازتاب و پاسخ به درخواست شماری از کشورهای عضو صندوق بین‌المللی پول که در میانه مناقشات تجاری و تهدید افزایش هزینه‌های وام‌گیری برای رشد اقتصادی جهانی، درصدد برگزاری گفت‌وگوهای تجاری با هدف ارتقاء سازمان تجارت جهانی برآمدند. کمیته صندوق بین‌المللی پول با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد: «ما تصدیق می‌کنیم که تجارت و سرمایه‌گذاری محرک‌های کلیدی برای رشد و اشتغال‌زایی هستند. ما از کاهش ارزش ارز با اهداف رقابتی خودداری می‌کنیم و نرخ تبادل ارزی را برای اهداف رقابتی هدف قرار نمی‌دهیم.»
نگرانی‌های ژئوپولیتیک
نشست‌های سالانه صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی در بالی در سایه تنش‌های ژئوپولیتیک برگزار شد و تنها شمار کمی از شرکت‌کنندگان بودند که باور داشتند روزهای آرام‌تری در راه است. به نوشته فایننشال‌تایمز، با وجود عملکرد خوب اقتصاد جهانی، همچنان نگرانی‌هایی وجود دارد در این رابطه که مشکلات تامین مالی در بازارهای نوظهور از برخی کشورهای خاص به دیگران منتقل و عمومی شود و به فرار سرمایه از بازارها بینجامد که نهادهای جهانی برای مواجهه با آن آمادگی ندارند. «کریستین لاگارد»، رییس صندوق بین‌المللی پول از همه کشورها خواست به صورت هماهنگ برای محافظت از اقتصادی جهانی و نگه داشتن آن در مسیر رشد اقدام کنند؛ اما نشانه‌های بسیاری وجود دارند که از دشواری هماهنگی در اقدامات حکایت دارند. «جکو‌ویدودو» رییس‌جمهور اندونزی، هشدار داد که روابط بین اقتصادهای بزرگ هر روز بیشتر و بیشتر به «بازی تاج و تخت» شبیه می‌شود و خیلی زود همه مجبور می‌شوند که «هزینه گزاف» آن را بپردازند.
ایالات متحده و چین در سال جاری تعرفه‌های وارداتی گسترده علیه یکدیگر اعمال کرده‌اند که حجم کلی آنها به 360 میلیارد دلار می‌رسد. این مناقشات در ابتدای امر به دلیل نارضایتی دونالد ترامپ رییس‌جمهوری امریکا از کسری تراز تجاری امریکا در معاملات با چین آغاز شد و اکنون با وجود همه تعرفه‌ها و مناقشات، چین از مازاد 34.13میلیارد دلاری تراز تجاری با ایالات متحده در ماه سپتامبر خبر داد. طبق محاسبات رویترز، مازاد تجاری چین با امریکا در ماه‌های ژانویه تا سپتامبر به 225.79 میلیارد دلار رسید که در قیاس با مازاد تجاری 196.01 میلیارد دلاری در مدت زمان مشابه در سال گذشته، افزایش قابل‌توجهی به شمار می‌رود.
به نوشته سی‌ان‌بی‌سی، برخی کارشناسان اقتصادی معتقدند که این اتفاق عمدتا به دلیل سود صادرکنندگان از افزایش حجم سفارش‌ها پیش از اجرایی شدن تعرفه‌ها رخ داده است و داده‌ها از احتمال فشار در بازار صادراتی چین در ماه‌های پیش رو حکایت دارند. «جولیان ایوانس پریتکارد» اقتصاددان ارشد چین در شرکت مشاوره «کپیتال اکونومیکز» گفت: «در حالی که انتظار می‌رود در ماه‌های آتی از سرعت رشد اقتصادی جهانی کاسته شود و باتوجه به پیش‌بینی اینکه تعرفه‌های تنبیهی امریکا افزایش خواهند یافت، انتظار می‌رود که مقاومت اخیر در حجم صادرات دوام چندانی نداشته باشد.» اما «ژنگ‌ژیوی» کارشناس اقتصادی دویچه بانک گفت اگرچه دستیابی ایالات متحده و چین به راه‌حلی برای مناقشات تجاری چندان محتمل به نظر نمی‌رسد، اما تاثیر تعرفه‌های امریکا بر کل تولیدات صنعتی چین محدود خواهد بود. طبق بررسی‌های ژنگ، اگر ترامپ بر واردات از چین به ارزش 267 میلیارد دیگر هم تعرفه اعمال کند، تنها دو درصد از کل تولیدات صنعتی این کشور را هدف گرفته است و بدین ترتیب چین بر حفظ زنجیره‌های تامینی تمرکز خواهد کرد که باقی جهان را تغذیه می‌کنند و 25 درصد از کل تولیدات صنعتی این کشور را در بر می‌گیرند.
«لیو کان» وزیر دارایی چین اخیرا اعلام کرده که این کشور برای کمک به تجارت‌هایی که تحت تاثیر مناقشات تجاری با امریکا قرار گرفته‌اند، یک سری تدابیر حمایتی از جمله کمک به صادرات و آموزش مهارت به اجرا می‌گذارد. به گفته وزیر دارایی چین، دولت همچنین در مقابله با فشار موجود بر رشد اقتصادی، سیاست‌های مالی فعالانه‌تری به اجرا می‌گذارد که کاهش مالیات و انتشار اوراق قرضه از جمله این سیاست‌هاست. انتظار می‌روم حجم کلی مالیات‌های کاهش یافته در سال 2018 به بیش از 1.3 هزار میلیارد یوآن (189 میلیارد دلار) برسد.
