رشد 5 درصدی مانده تسهیلات بانک‌ها

گروه بانک و بیمه| محسن شمشیری|

بررسی آمار عملکرد بانک‌ها و موسسات اعتباری کشور حاکی از آن است که مانده کل تسهیلات اعطایی در مرداد ۹۷ نسبت به اسفندماه سال ۹۶ رشد 5.4 درصدی داشته و به 1140 هزار میلیارد تومان رسیده است. از این مقدار بانک‌های خصوصی با سهم 62 درصدی و ثبت مانده 706 هزار میلیارد تومان در 5 ماه اول سال رشد 4.9 درصدی داشته‌اند.  به گزارش تعادل، ارقام بانک‌های دولتی و تجاری و تخصصی نیز نشان می‌دهد که بانک‌های تجاری دولتی با رقم مانده 184 هزار میلیارد تومان و رشد 7.3 درصد در 5 ماه اول معادل 16 درصد کل تسهیلات بانک‌ها را به خود اختصاص داده‌اند. بانک‌های تخصصی نیز با رقم مانده 251 هزار میلیارد تومان تسهیلات با رشد 5.4 درصدی در 5 ماه اول 97 سهم 22 درصدی از کل مانده تسهیلات بانک‌ها داشته‌اند. از سوی دیگر، نگاهی به رشد مانده عقود بانکی نشان می‌دهد که بیشترین رشد مانده تسهیلات متعلق به اجاره به شرط تملیک با رشد 24 درصدی و مانده 4.4 هزار میلیارد تومان، سلف با 21 درصد رشد و رقم 7.7 هزار میلیارد تومان، مشارکت مدنی با 12 درصد رشد و مانده 399 هزار میلیارد تومان، فروش اقساطی با 11.8 درصد رشد و ثبت رقم 309 هزار میلیارد تومان، قرض الحسنه با رشد 11.6 درصد و ثبت رقم 66 هزار میلیارد تومان، بوده است.  همچنین عقود با رشد زیر 10 درصد، شامل جعاله با 8.2 درصد و مانده 50 هزار میلیارد تومانی، مرابحه با رشد 7.7 درصدی و مانده 97 هزار میلیارد تومان، مضاربه با رشد کمتر از یک درصد و 17 هزار میلیارد تومان، مشارکت حقوقی با رشد منفی کمتر از یک درصد و 31.5 هزار میلیارد تومان، سرمایه‌گذاری مستقیم با 5.5- درصد و مانده 7.6 هزار میلیارد تومان، بوده است.  سهم عقود بانکی از تسهیلات با توجه به میزان مانده آنها نیز نشان می‌دهد که همچنان مشارکت مدنی با 35 درصد، فروش اقساطی با 27 درصد، مرابحه به 8.6 درصد، قرض‌الحسنه با 5.8 درصد، جعاله 4.4 درصد، مشارکت حقوقی 2.8 درصد، مضاربه 1.5 درصد، سرمایه‌گذاری مستقیم کمتر از یک، اجاره به شرط تملیک کمتر از یک، سلف کمتر از یک، بوده است.  بررسی جدیدترین آمار عملکرد بانک‌ها و موسسات اعتباری کشور در مرداد ۹۷ نشان می‌دهد که مانده تسهیلات اعطایی بانک‌ها و موسسات اعتباری ۱۱۴۰۶.۲ هزار میلیارد ریال بوده که نسبت به اسفند سال ۹۶ که ۱۰۸۲۳.۲ هزار میلیارد ریال بود 5.4 درصد افزایش یافته است. همچنین تسهیلات قرض‌الحسنه ۵.۸ درصد از کل تسهیلات اعطایی بانک‌ها و موسسات اعتباری قرض‌الحسنه را تشکیل داده و حجم عمده عملکرد تسهیلاتی بانک‌ها مربوط به مشارکت مدنی با ۳۵ درصد و فروش اقساطی با 27.2 درصد است. به لحاظ عددی در پایان مرداد ماه سال جاری ۶۶۴ هزار میلیارد ریال از کل تسهیلات اعطایی بانک‌ها و موسسات اعتباری کشور قرض‌الحسنه بوده که این میزان نسبت به اسفند ماه سال ۹۶ که 595.2 هزار میلیارد ریال بوده، ۱۱.۶ درصد رشد نشان می‌دهد. با وجود اینکه از مردادماه سال ۹۴ آمار تسهیلات اعطایی بانک‌ها به تفکیک عقود مرابحه و استصناع به انواع تسهیلات اعطایی به تفکیک عقود اسلامی اضافه شده، اما در مرداد ۹۷ سهم استصناع از تسهیلات پرداخت شده بانک‌ها و موسسات اعتباری صفر بوده ولی منابع مرابحه ۸.۶ درصد بوده است.

     وضعیت بانک‌های تجاری

بر پایه این گزارش، تسهیلات پرداخت شده در بانک‌های تجاری کشور در پایان مرداد ۹۷ متفاوت بوده به نحوی که ۷.۸ درصد از وام‌های بانک‌های تجاری قرض‌الحسنه بوده که رقم آن ۱۴۲.۹ هزار میلیارد ریال بود. میزان تسهیلات اعطایی قرض‌الحسنه بانک‌های تجاری در اسفند سال قبل از آن ۱۲۷.۹ هزار میلیارد ریال بوده است. در بانک‌های تجاری کشور، سهم عمده تسهیلات پرداختی مانند بانک‌ها و موسسات اعتباری مربوط به فروش اقساطی به میزان ۳۵.۵ درصد است که رقم آن ۶۵۲.۷ هزار میلیارد ریال در پایان مرداد ۹۷ بوده است. این میزان در اسفند سال ۹۶ معادل ۵۵۱ هزار میلیارد ریال بود. 18.5 درصد تسهیلات بانک‌های تجاری به رقم 340.1 هزار میلیارد ریال در پایان مرداد ماه به صورت مشارکت مدنی پرداخت شده که این رقم در اسفندماه سال قبل از آن ۳۸۶ هزار میلیارد ریال بوده است. به صورت کلی، سهم عمده تسهیلات پرداختی بانک‌های تجاری در پایان مرداد ماه ۹۶ به فروش اقساطی و مشارکت مدنی اختصاص یافته است.

     وضعیت بانک‌های تخصصی

همچنین بررسی عملکرد بانک‌های تخصصی در پرداخت تسهیلات به بخش‌های مختلف در پایان مرداد ماه ۹۷ نشان می‌دهد که 2.6 درصد تسهیلات اعطایی به میزان ۶۷ هزار میلیارد ریال در قالب قرض‌الحسنه پرداخت شده که این رقم در پایان سال قبل از آن 59.5 هزار میلیارد ریال بود. بزرگ‌ترین بخش تسهیلات پرداخت شده در بانک‌های تخصصی کشور مربوط به فروش اقساطی می‌شود به نحوی که در پایان مرداد ماه سال جاری 55.1 درصد کل تسهیلات اعطایی این بانک‌ها به رقم 1383.1 هزار میلیارد ریال در بخش فروش اقساطی بوده و این رقم در اسفندماه سال ۹۶ به میزان 1363.2 هزار میلیارد ریال بود.

     وضعیت بانک‌های غیردولتی

در بخش بانک‌های غیردولتی و موسسات اعتباری نیز 6.4 درصد تسهیلات پرداخت شده در پایان مرداد ۹۷ به میزان 454.1 هزار میلیارد ریال به عنوان قرض‌الحسنه و 45.8 درصد کل اعتبارات ارایه شده به متقاضیان در بخش مشارکت مدنی به رقم 3235.5 هزار میلیارد ریال بوده است.