بنبست مرز ایرلند در مذاکرات برگزیت
گروه جهان| تلاشهای اتحادیه اروپا و بریتانیا برای تهیه پیشنویس توافقنامه نهایی جدایی تا پیش از شام کاری چهارشنبه (امروز) در لوکزامبورگ، در پی بنبست بر سر مساله مرز ایرلند بینتیجه ماند. سران 27 کشور دیگر اتحادیه اروپا برنامهها برای انتشار بیانیهای درباره روابط تجاری آتی با بریتانیا را لغو کردند که این مساله شرایط را برای ترزا مینخستوزیر بریتانیا دشوارتر کرد. تنشها در کابینه دولت بریتانیا بر سر برنامه خروج از اتحادیه اروپا بالا گرفته و تحولات گمانهزنیها درباره جدایی بدون توافق یا توافق دیرهنگام در ماه دسامبر را تقویت کردهاند.
گمانهزنیها درباره خروج بدون توافق
به نوشته گاردین، قرار بود طرح کلی توافق درباره روابط آتی لندن و بروکسل در جلسه امشب سران اتحادیه اروپا و تا پیش از سخنرانی ترزا میبرای رهبران 27 کشور دیگر اتحادیه اروپا، آماده شود. اما تحولات یکشنبه از جمله خودداری دومینیک راب وزیر برگزیت از امضای توافقنامهای درباره مرز ایرلند، برنامهها برای ارایه پیشنویس توافق را به تعلیق در آورد. یک مقام ارشد اتحادیه اروپا گفت: «از آنجایی که هیچ توافقنامهای درباره ایرلند حاصل نشده، طرح کلی برای بیانیه سیاسی مشترک هم وجود نخواهد داشت. فکر میکنم این مساله همان روز یکشنبه و زمانی آشکار شد که میشل بارنیه مذاکرهکننده ارشد اتحادیه اروپا گفت فضای مذاکرات در آستانه نشست چهارشنبه امیدوارکننده نبوده است.
مایکل رات وزیر امور اروپای دولت آنگلا مرکل در آلمان در زمان ورودش به لوکزامبورگ گفت: «برلین از این مساله آگاه است که نخستوزیر بریتانیا بهدلیل آسیبپذیریهای داخلی، محدودیتهایی دارد. اما از او میخواهیم که مسوولیت را بر عهده بگیرد و نقشی سازنده ایفا کند.» ناتالی لویزو وزیر امور خارجه فرانسه هم گفت: «میتوانیم یک برگزیت راحت داشته باشیم یا یک برگزیت دشوار. ترجیح ما یک جدایی بیدردسر است، اما باید خود را برای این احتمال که توافقی حاصل نشود، آماده کنیم.»
جلوگیری از مرز سخت بین ایرلند شمالی که بخشی از بریتانیا به شمار میرود و جمهوری ایرلند در اتحادیه راوپا، همچنان یکی از موارد اصلی اختلافات در مذاکرات برگزیت است. اتحادیه اروپا پیشنهاد کرده ایرلند شمالی پس از برگزیت همچنان ار اتحادیه گمرکی و بازار واحد اروپایی بماند. حصول پیشرفت در این زمینه میتوانست شرایط را برای برگزاری یک نشست فوقالعاده در ماه نوامبر فراهم آورد. اما اکنون مقامات اتحادیه اروپا درباره احتمال برگزاری چنین نشستی با امید به حصول توافق نهایی، ابراز تردید کردهاند. در مقابل، برخی گمانهزنیها از احتمال برگزاری این نشست در ماه دسامبر حکایت دارد و این در حالی است که مقامات بریتانیایی هشدار دادهاند چنین جدول زمانی تصویب لوایح قانونی مربوطه در پارلمان بریتانیا را تقریبا غیرممکن میسازد. باتوجه به عدم قطعیت موجود، انتظار میرود کمیسیون اروپایی این هفته یک سری یادداشتهای جدید با موضوع «عدم توافق» منتشر کند و به تجارتها و کشورهای عضو اتحادیه اروپا درباره چگونگی برخورد با خروج بدون توافق بریتانیا از بلوک هشدار دهد.
مشکلات در کابینه دولت «ترزا می»
بنبست در مذاکرات برگزیت یکشنبه و پس از آن اتفاق افتاد که برخی وزرای مخالف اتحادیه اروپا در کابینه دولت ترزا میهشدار دادند که اگر توافق برگزیت به ماندن بریتانیا در اتحادیه گمرکی اروپا برای زمانی نامحدود منجر شود، آن را امضا نخواهند کرد. به نوشته فایننشالتایمز، مناسبات در این زمینه بخشی از تلاشها برای ممانعت از مرز سخت بین ایرلند شمالی و جمهوری ایرلند بود. اما این طرح موسوم به «همکاری ایرلندی» به بنبست در مذاکرات انجامید. اتحادیه اروپا معتقد است این پیشنهاد بهترین تضمین برای ممانعت از مرز سخت در این منطقه است و تنها با چند بازرسی جدید بین بریتانیا و ایرلند شمالی میتواند مشکلات را حل کرد. اتحادیه اروپا همچنین معتقد است که طرح به نفع هر دو طرف مذاکره تمام میشود و در عین اینکه بریتانیا میتواند از این طریق به بازار مشترک اروپایی دسترسی داشته باشد، خطر قاچاق به اتحادیه اروپا از مرز ایرلند شمالی را نیز از بین میبرد. اما متحد ایرلندی دولت ترزا میدر پارلمان یعنی حزب اتحاد دموکراتیک ایرلند که بهشدت درگیر ایجاد ناآرامی در داخل بریتانیاست، مخالفت خود را با این طرح اعلام کرده و آن را وحشتناکترین طرح ممکن خوانده است. نخستوزیر بریتانیا دومینیک راب را به بروکسل اعزام کرد تا گفتوگوها را متوقف کند، اما در پیامی از قانونگذاران مجلس عوام خواست که از دامن زدن به آتش تنشها با بروکسل خودداری کنند. دونالد تاسک رییس شورای اروپایی با مشاهده بیانیه ترزا میخطاب به مجلس عوام این کشور آسودهخاطر شد که لندن قصد ندارد برای بنبست کنونی بروکسل را سرزنش کند. او پیش از نشست در نامهای به رهبران اروپایی نوشت کار درست این است که همه خود را برای احتمال فروپاشی مذاکرات برگزیت آماده کنند، اما در عین حال بایستی به ادامه گفتوگوها امیدوار و مصمم بود و آنها را با حسننیت ادامه داد. ترزا میخطاب به قانونگذاران مجلس عوام افزود: «مذاکرات لندن و بروکسل بر سر برگزیت در اکثر زمینهها به پیشرفتهای واقعی رسیده است. با وجود تنگی وقت، هنوز هم اطمینان داریم به توافق خواهیم رسید.»
بریتانیا قصد دارد در پایان ماه مارس سال 2019 بطور رسمی اتحادیه اروپا را ترک کند. دو طرف پیشتر برنامهریزی کرده بودند تا ماه نوامبر به توافق برسند تا مهلت کافی برای تصویب آن در پارلمان بریتانیا و اتحادیه اروپا وجود داشته باشد.