8 خریدار تاریخی نفت

مدیر امور بین‌الملل شرکت ملی نفت: برای حمایت از بورس در فرآیند فروش انعطاف نشان دادیم

گروه انرژی| نادی صبوری |

راس ساعت 14 روز گذشته در حالی که من و 2خبرنگار دیگر در لابی ساختمان شرکت بورس انرژی منتظر رویداد پرهیجان عرضه نفت در بورس بودیم و با نگهبان‌ها بر سر صدور مجوز ورودمان به داخل ساختمان چانه می‌زدیم، سفارش محموله 1 میلیون بشکه‌ای از نفت سبک ایران که نفتی مرغوب محسوب می‌شود با قیمت پایه 79.15 دلار در هر بشکه به صورت آنلاین ثبت شد، با پیشنهاد از سوی خریداران روبه‌رو شد و در نهایت با قیمت 74.85 دلار در هر بشکه در 8 محموله 35هزار بشکه‌ای به فروش رفت. برای خبرنگاران نفتی که عادت به رفتن به دل پروژه‌ها در قالب عینی دارند، هضم اینکه نخستین عرضه نفت خام ایران در تمام مراحل مجازی بوده و چیز عینی برای ثبت وجود ندارد دشوار است. چیزی که نشان می‌دهد ما نیز مانند دیگر بخش‌ها با پدیده‌ای تازه و کمتر شناخته شده روبرو هستیم. در نهایت اما اظهارات سعید خوشرو  مدیر امور بین‌الملل شرکت ملی نفت ایران هنگام خروج از ساختمان بورس انرژی به عنوان تنها بخش فیزیکی از ماجرای عرضه نفت خام توانست هضم ماجرا را ساده‌تر کند. گزارش پیش رو اتفاقات رخ داده در دیروز 6 آبان 97 نخستین عرضه نفت خام ایران در بورس انرژی را به تصویر کشیده است.

دیروز 280 هزار بشکه نفت خام سبک ایران در بورس انرژی به فروش رفت. این حجم در قالب 8 محموله به وزن 35 هزار بشکه و با قیمت 74 دلار و 85 سنت برای نخستین‌بار از طریق ساز و کار بورس و در رینگ بین‌الملل عرضه شد. هویت خریداران این محموله طبق قانون بورس افشا نخواهد شد اما پیش‌تر اعلام شده بود که 100 کد بورسی در این زمینه اعطا شده است که هم ایرانیان و هم خارجی‌ها را در بر می‌گیرد. سعید خوشرو مدیر امور بین‌الملل شرکت ملی نفت پس از پایان یافتن معامله به میان خبرنگارانی که در محل ساختمان بورس انرژی حاضر شده بودند آمد و در حالی که نشان می‌داد فشار قابل توجهی را در فرآیند نخستین عرضه متحمل شده است در پاسخ به پرسش «تعادل» در این خصوص که قیمت 75.84 پیشنهاد کدام طرف بوده است عنوان کرد: «خریداران 12 دقیقه فرصت داشتند تا قیمت پیشنهادی خود را اعلام کنند. پس از این 12 دقیقه ما به عنوان طرف خریدار حق اعلام قیمت را داشتیم. من قیمت 74.85 را پیشنهاد کردم که در 8 محموله 35 هزار بشکه‌ای خریداری شد». این قیمت به متوسط بهای نفت خام در چند روز اخیر نزدیک است. برنت در آخرین معاملات هفته پیش در روز جمعه در حدود 76 دلار در هر بشکه معامله شد.

نفت خام ایران بالاخره در بورس عرضه شد و مهم‌تر از آن به فروش رفت. ظهر دیروز پیش از آنکه ساعت 14 که زمان اعلامی برای عرضه نفت خام در بورس انرژی بود فرا برسد، سعید خوشرو مدیر امور بین‌الملل شرکت ملی نفت به همراه چند کارشناس از این شرکت وارد ساختمان بورس انرژی شدند. ساعت 14 کارگزاری عامل فروش سفارش فروش 1میلیون بشکه نفت خام را به ثبت رساند اما تا حدود ساعت45: 14دقیقه در وب سایت بورس تقاضایی از سوی خریداران به ثبت نرسید.  صبح دیروز و پیش از انجام معاملات یکی از نمایندگان بخش خصوصی که خواست نامش فاش نشود به «تعادل» گفته بود که آنها تمایل بیشتری بر شرکت در معاملات آتی نفت خام دارند چرا که بخش خصوصی را برای مشارکت در این سبک از معامله قوی و با پشتوانه نمی‌دانند.

اما پیش از آنکه ساعت 15 که در واقع پایان مهلت اولیه بود به پایان برسد، 8 سفارش که یکی از آنها سفارشی برای 105 هزار بشکه (3 محموله تجمیع شده 35 هزار بشکه ای) بود از طرف خریداران نفت خام ثبت شد. در حالی که قیمت پایه این عرضه از سوی شرکت ملی نفت ایران 79.15 دلار در هر بشکه اعلام شده بود این 8 سفارش به ترتیب قیمت‌های «61.85 »، «62.40 »، «65.55»، «66.37»، «66.55»، «67.25»، «68.65»، «69.15 » و «69.82» دلار در هر بشکه را شامل می‌شد. پس از دقایقی مشخص شد که 8 محموله با قیمت 74.85سنت در هر بشکه به 8 خریدار مختلف فروخته شده است.

به این ترتیب از 1 میلیون بشکه نفت خام عرضه شده در روز گذشته در بورس انرژی معادل 280 هزار بشکه فروش رفته و 720 هزار بشکه برای عرضه در نوبت بعد که ممکن است امروز باشد باقی ماند.

  هیجان در نفت

سعید خوشرو مدیر امور بین‌الملل شرکت ملی نفت پس از پایان معاملات در هنگام خروج از ساختمان بورس انرژی در حالی که مشخص بود برای عملیاتی شدن نخستین عرضه نفت خام با این سبک و سیاق، انرژی زیادی را صرف کرده است صحبت‌هایی را برای چند خبرنگار حاضر مطرح کرد.

او در توضیح فرآیندی که به کشف قیمت 74.85 سنت در هر بشکه منجر شده است عنوان کرد: «پایین آمدن قیمت‌ها انعطاف برای خریداران است اما اطلاعیه عرضه با قیمت 79.15 سنت 2 هفته پیش اعلام شد که 10 کوتیشن منتهی به آن بالاترین قیمت‌های پایه در 4 سال اخیر را نشان می‌داد. در ادامه قیمت‌ها کاهش یافتند. پایه قیمت اساسا با کاهش روبرو بوده است در نتیجه قیمت امروز باید تعدیل می‌شد»

خوشرو در پاسخ به این پرسش «تعادل» که قیمت 74.85 سنت طی چه فرآیندی و از سوی چه کسی انتخاب شد عنوان کرد: «قیمت‌های پیشنهادی از 61 دلار تا 69 دلار را در بر می‌گرفت. قیمت 74.85 سنت از سوی من اعلام شد. پایه اصلی استدلال برای این قیمت نیز کاهش پایه قیمت‌ها نسبت به زمان انتشار اطلاعیه عرضه بوده است. در ادامه پس از چند دقیقه 8 خریدار این قیمت را پذیرفتند»

رضا پدیدار رییس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی صبح دیروز و پیش از انجام معاملات به «تعادل» گفت: «به نظر من قیمت پایه اعلام شده باید 4 دلار تعدیل شود. البته برخی اعتقاد دارند این تعدیل باید 2 دلار باشد اما من از نظر کارشناسی عدد 4 دلار را مطرح می‌کنم»

 به گزارش «تعادل» در 3 هفته گذشته قیمت شاخص نفت جهانی برنت نزدیک به 10 دلار سقوط کرده است. قیمت برنت که 9 روز پیش هنوز در کانال 80 دلار بود طی هفته گذشته، ابتدا با شیبی ملایم به 79 دلار و سپس با شیبی سریع و در عرض 4 روز به کانال 76 دلار ریزش کرد. در این میان اتفاقاتی مانند تغییرات ارزش ارزهای بازارهای نوظهور، افزایش هزینه استقراض، عایدی اوراق قرضه و نگرانی درباره اقتصاد ایتالیا و افزایش ذخایر نفتی در ایالات‌متحده نیروهایی بودند که به نزول قیمت نفت کمک کردند. در روز پایانی بازار در هفته گذشته، هر بشکه نفت خام دریای شمال در بازار لندن 76 دلار و 19 سنت به فروش رسید. به تبع، قیمت وست‌تگزاس‌اینترمدیت، شاخص مهم دیگر بازار نفت نیز روز جمعه 66 دلار و 63 در هر بشکه معامله شد.

همزمان با ادامه یافتن روند کاهشی قیمت، روز پنج‌شنبه بیانیه‌ای در وب‌سایت سازمان کشورهای صادرکننده نفت منتشر شدکه در آن، «اوپک‌‌پلاس» نسبت به افزایش سطح ذخایرنفت خام در هفته‌های اخیر ابراز نگرانی کرد و از اهمیت «تغییر رویه» در سیاست‌های خود صحبت به میان آورد. اما فضای بازار در نهایت کاهشی بود.

  انعطاف برای تقویت بورس

در حالی که گروهی در بخش خصوصی ایران معتقد هستند که با ساز و کار فعلی همچنان قدرت و توان ورود به این تجارت را ندارد، مدیر امور بین‌الملل شرکت ملی نفت در تکمیل اظهارات خود در مورد رویداد دیروز عنوان کرد: «شرکت نفت برای تسهیل ورود بخش خصوصی و اینکه این بخش بتواند فعال شود انعطاف خوبی نشان داد. ما در حالت کلی استانداردهایی برای خریداران نفت داریم، آنها باید پالایشگر باشند یا قرارداد معتبر با پالایشگر داشته باشند، مقصد و رابطه با پالایشگر مشخص باشد تا با قیمت رسمی خرید کنند. در مورد بخش خصوصی این محدودیت‌ها را برداشتیم و گفتیم هر کسی که بتواند 10 درصد ارزش را پرداخت کند می‌تواند به عنوان خریدار وجود داشته باشد. مقصد را آزاد گذاشتیم، محموله‌های کوچک را هر چند به لحاظ عملیاتی سخت بود برای خریداران تعریف کردیم. نکته دیگر به عنوان تسهیل کار این بود که 20 درصد را ریالی دریافت می‌کنیم که مقامات عالی با آن موافقت کردند.» او در تشریح این ساز و کار عنوان کرد: «به این ترتیب ما 2 فاکتور مختلف را ابتدا در نظر می‌گیریم. این 2 فاکتور یکی شامل 5 کوتیشن منتهی به روز فروش و دیگری 5 کوتیشن منتهی به روز تحویل است. سپس نسبت این دو فاکتور به یکدیگر را در فروش امروز ضرب کرده و این قیمت را مبنای دریافت قرار می‌دهیم»

  وعده ما جزیره خارک

طبق اطلاعیه‌ای که پیش‌تر منتشر شده است خریدارانی که دیروز 280 هزار بشکه نفت خام ایران را در بورس تهیه کردند از 7 آذر تا 6 دی می‌توانند با تصفیه کامل محموله‌های خود را در جزیره خارک دریافت کنند. آنها مجاز هستند این محموله‌ها را به هر نقطه‌ای جز سرزمین‌های اشغالی صادر کنند.

مدیر امور بین‌الملل شرکت ملی نفت ایران دیروز در محل شرکت بورس انرژی و هنگام خروج خود از این شرکت عنوان کرد: « ما ساده‌ترین حالت ممکن را که امکان ندارد شرکت نفت برای خریدار مستقیمی در نظر بگیرد در نظر گرفته‌ایم. برای بورس و حمایت از سازمان بورس و نشان دادن حسن نیت شرکت نفت ما این اقدامات را انجام دادیم و امیدواریم بخش خصوصی تجربه مناسبی کند.»

او در پاسخ به این پرسش «تعادل» که آیا حجم معامله انجام شده در روز گذشته به برآورد او نزدیک بود یا خیر عنوان کرد: « من نمی‌خواهم پیش گویی کنم احساس من این بود که شرکت‌ها برای اینکه بتوانند خود را با این شرایط تطبیق بدهند و ضمانتنامه بانکی بگیرند زمان بیشتری لازم دارند. نمی‌خواهم بخش خصوصی را متهم کنم اما انتظار داشتم در همان چند دقیقه اول این مقدار به فروش برود.»

خوشرو همچنین در خصوص وضعیت اطلاع آنها از هویت یا ملیت خریداران عنوان کرد: «ما از خریداران فقط یک کد می‌بینیم»

البته گفتنی است آن طور که رضا پدیدار رییس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی به تعادل گفته است فرآیند راستی‌آزمایی و تایید متقاضیان کدهای بورسی پیش از اینکه بتوانند در معامله شرکت کنند انجام شده است.

دیروز حجم کلی محموله برای فروش 1 میلیون بشکه بود که 280 هزار بشکه از آن به فروش رسید. سعید خوشرو در مورد سرنوشت باقی این محموله که 720 هزار بشکه است اعلام کرد: «باید در این خصوص مشورت کرده و تصمیم‌گیری شود. ممکن است فردا این عرضه با همین قیمت ادامه یابد. البته چون قیمت‌ها کاهنده بود است ممکن است شرکت‌های حرفه‌ای برای ورود منتظر افزایشی شدن قیمت‌ها باشند»

  امید به تداوم

سید علی حسینی مدیرعامل بورس انرژی نیز دیروز با پایان یافتن نخستین دور از عرضه نفت خام، پس از خوشرور صحبت‌های کوتاهی را با چند خبرنگار حاضر در محل این شرکت مطرح کرد. او در مورد کلیت این رویداد عنوان کرد: «این کاری است که باید 15 الی 16 سال پیش در کشور انجام می‌شد. عرضه امروز با حکم قانونی برنامه ششم توسعه انجام شده است. این کار با سعی و تلاش همکاران ما و حمایت وزیر نفت شروع شد و امیدواریم با تداوم عرضه‌ها بازار رونق بگیرد. »

او در مورد ساز و کاری که بورس انرژی در خصوص مابقی 720 هزار بشکه نفت خام عرضه امروز دارد عنوان کرد: «عرضه‌کننده می‌تواند اجازه دهد این عرضه بماند یا آن را بردارد. اگر تصمیم گرفتند بماند تا عرضه بعد با همین نرخ 74.85 سنت معامله کنند.» حسینی در نهایت عنوان کرد که به نظرش با توجه به اینکه در ابتدای راه قرار داریم حجم به فروش رفته مناسب بوده است. او تاکید کرد: «باید ممارست به خرج دهیم.»