جلب اعتماد عمومی؛ ضرورت پیام‌رسان‌های داخلی
گروه دانش و فن
توانایی ارایه خدمات بین‌المللی، جلب اعتماد مردمی و رعایت کیفیت در چارچوب استاندارد‌های جهانی مهم‌ترین مولفه‌های هستند که به گفته کارشناسان برای دوام یک پیام‌رسان ضروری است.
انتشار نتایج یک نظرسنجی درباره میزان مراجعه مردم به پیام‌رسان‌ها و مشخص شدن کاهش اقبال مردم نسبت به پیام‌رسان‌های داخلی، بار دیگر این پرسش‌ها را تداعی کرد که آیا راه‌اندازی یک‌باره چندین پیام‌رسان - در حالی که در فرایند جهانی راه‌اندازی آن به سال‌ها مطالعه و بررسی دقیق نیاز دارد - تلاش برای کوچ اجباری مردم به این پیام‌رسان‌ها صحیح بوده است یا خیر.
بر اساس نتایج آخرین نظرسنجی مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران (ایسپا) که در خرداد امسال انجام شد، 66 درصد مردم حداقل از یکی از شبکه‌های اجتماعی استفاده می‌کنند که در این میان 46.7 درصد فقط شبکه‌های اجتماعی خارجی، 3.9 درصد فقط شبکه‌های اجتماعی داخلی و 14.1 درصد هم شبکه‌های اجتماعی داخلی و هم خارجی استفاده می‌کنند.
طبق این نظرسنجی 62 درصد از پاسخگویان از تلگرام، 32.2 درصد از اینستاگرام، 25 درصد از واتس آپ، 3.6 درصد از فیس بوک، 2.7 درصد از توئیتر و 13.5 درصد از سروش استفاده می‌کنند.
از بین کسانی که از تلگرام استفاده می‌کنند، 33 درصد از واتس آپ، 52.9 درصد از اینستاگرام، 6.7 درصد از فیسبوک، 5 درصد از توئیتر و 16.9 درصد از سروش نیز استفاده می‌کنند.
همچنین از میان کسانی که از واتس آپ استفاده می‌کنند، 66 درصد از تلگرام، 59.2 درصد از اینستاگرام، 8.6 درصد از فیسبوک، 5.8 درصد از توئیتر و 18.4 درصد از سروش نیز بهره می‌گیرند.
نتایج این بررسی نشان می‌دهد از بین کسانی که از اینستاگرام استفاده می‌کنند، 81 درصد از تلگرام، 45.7 درصد از واتس آپ، 9.2 درصد از فیسبوک، 7.1 درصد از توئیتر و 15.8 درصد از سروش نیز برای تبادل پیام بهره‌برداری می‌کنند و از بین کسانی که از فیسبوک استفاده می‌کنند، 91.3 درصد از تلگرام، 59 درصد از واتس‌آپ، 82 درصد از اینستاگرام، 28.6 درصد از توئیتر و 10.9 درصد از سروش نیز استفاده می‌کنند.
از بین کسانی که از توئیتر استفاده می‌کنند، 92.4 درصد از تلگرام، 53.8 درصد از واتس آپ، 84.9 درصد از اینستاگرام، 38.7 درصد از فیسبوک و 10.9 درصد از سروش استفاده می‌کنند و از بین کسانی که از پیام‌رسان سروش استفاده می‌کنند 60.4 درصد از تلگرام، 33.1 درصد از واتس آپ، 36.9 درصد از اینستاگرام، 5.1 درصد از فیسبوک و 2.1 درصد از توئیتر استفاده می‌کنند.
در همین ارتباط کارشناسان ارتباطاتی معتقدند: اگر قرار بود که پیام‌رسانی کار سهل و ساده‌ای باشد، اکنون با تعداد محدودی از پیام‌رسان‌ها نسبت به دیگر برنامه‌های نرم‌افزاری تلفن همراه در جهان مواجه نبودیم. آنها معتقدند کاربر پیام‌رسان مهم‌ترین مولفه را امنیت آن پیام‌رسان می‌داند و اینکه بتواند با خیال راحت پیام‌ها و تصاویر خود را به اشتراک بگذارد بدون آنکه نگران انتشار بدون اجازه آنها باشد و اینکه آیا می‌توان این حس امنیت را به کاربر بدهیم. داشتن سیستم‌های قوی که مانع از دسترسی خارجی و هک اطلاعات در یک پیام‌رسان از جمله دیگر موارد ضروری برای اقبال کاربران به یک پیام‌رسان است اینکه فقط فکر کنیم صرف وجود یک پیام‌رسان در داخل کافی است، کفایت نمی‌کند.آنها تدوین قوانین متناسب و رعایت آنها را از دیگر نیازهای ضروری برای پیام‌رسان‌ها برشمرد که مسائل حقوقی و قانونی در پیام‌رسان داخلی باید وجود داشته باشد تا کاربر بداند اگر با مشکل و چالشی در این پیام‌رسان‌ها مواجه شد یا اطلاعات وی بدون اجازه منتشر شد با کدام قانون و مرجع قانونی می‌تواند برای استیفای حق و حقوق خود اقدام کند.
در این خصوص مشاور پروژه‌های ملی فناوری اطلاعات وجود ابهام در این مسائل حقوقی و قانونی را از عواملی دانست که هنوز نتوانسته به کاربر داخلی این حس را بدهد که پیام‌رسان‌های داخلی خود را موظف به رعایت موارد قانونی می‌کنند و مرجع مطمئنی نیز برای رسیدگی وجود دارد.
کیوان نقره کار، به ایرنا، گفت: از طرف دیگر آیا زمانی که خود پیام‌رسان‌ها از نظر فنی و زیرساختی با مشکلاتی مواجه شدند که در نهایت خسارت هم متوجه کاربر شد کجا و چه مرجعی می‌تواند این مسائل را رسیدگی و احقاق حق کند.وی، روشن و شفاف بودن وابستگی پیام‌رسان‌های داخلی و اینکه متعلق به چه نهاد یا اشخاصی هستند را نیز از عوامل مهم اقبال مردم به پیام‌رسان داخلی برشمردو تصریح کرد: مردم وقتی خدمات خوبی از پیام‌رسان‌های خارجی دریافت می‌کنند دیگر دنبال وابستگی آنها نیستند اما این حساسیت برای داخلی‌ها چندین برابر است.
این کارشناس فناوری اطلاعات معتقد است: هدف مردم در آگاهی از وابستگی پیام‌رسان‌ها، ایجاد اطمینان برای آینده این پیام‌رسان‌ها است تا درباره آنها تصمیم‌گیری کنند.
به گفته وی، تزلزل مدیریت در پیام‌رسان‌هایی که وابستگی به نهاد‌ها یا بخش‌های دارای ثروت دارند سبب بی‌اعتمادی کاربر به آنها می‌شود.
وی شفاف نبودن آینده پیام‌رسان‌های داخلی و اینکه کاربران نمی‌دانند آنها در آینده چه امکانات جدیدی ارایه خواهند داد هم از عواملی است که سبب
روی‌گردانی مردم می‌شود.وی گفت: کوچ اجباری به استفاده از یک فناوری نیز هیچ زمانی نتوانسته به ادامه استفاده دایمی آن« منجر شود و شواهد نشان داده هر زمان مردم آرام، آرام به سمت استفاده از یک فناوری رفته‌اند این اقبال پایدارتر بوده است.
نقره کار توانایی ارایه خدمات بین‌المللی را یکی دیگر از وجوه مورد نیاز پیام‌رسان‌های داخلی برشمرد زیرا بسیاری از ایرانیانی که از یک پیام‌رسان خارجی استفاده می‌کنند خارج از کشورند و این پیام‌رسان توانسته نظر آنها را جلب کرده و خدمت مورد نیاز آنها را ارایه دهد.
وی با طرح این سئوال که آیا پیام‌رسان‌های داخلی امکان ارایه چنین خدمات و حتی فراتر امکان ارایه درسطح بین‌المللی را دارا هستند، گفت: ضعف در این بخش هم می‌تواند مانع جدی در سرراه موفقیت یک پیام‌رسان باشد.حمید فتاحی رییس هیات‌مدیره شرکت ارتباطات زیرساخت ایران نیز به تازگی گفته است: مباحث فنی، اعتماد کاربران و میزان قابلیت ابزارهای ارایه شده از عوامل میزان استقبال از شبکه‌های اجتماعی داخلی هستند و مهم‌ترین عامل نیز اقناع کاربر برای استفاده از این شبکه‌ها است.
وی صریح کرد: در صورتی که کاربران برای استفاده از شبکه‌های داخلی اقناع شوند نیاز به انسداد و فیلترینگ وجود ندارد چرا که اقدام‌های سلبی نتیجه‌ای ندارد.
اکنون به نظر می‌رسد پیام‌رسان‌های داخلی برای اینکه مورد اقبال مردم قرارگیرند ضروری است به دور از فضای التهابی به بازخوانی اهداف و روش‌های خود پرداخته و با برطرف کردن نواقص و تلاش مجدانه برای جلب اعتماد عمومی زمینه حضور موثر خود در بازارداخلی را رقم بزنند.
