اینترنتی که برای کاربران مقرون به صرفه نیست
گروه دانش و فن در حالی‌که نزدیک به یک سال از اعلام مصوبه جدید سرویس‌های پرسرعت غیرحجمی می‌گذرد، وعده اینترنت پرسرعت برای کاربران کم‌مصرف هنوز هم عملی نشده است.
زمانی که محمدجواد آذری جهرمی - وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات - با نوید ایجاد یک فضای رقابتی به نفع مصرف‌کننده نهایی بین شرکت‌ها، جدول تعرفه‌های اینترنت ثابت را مبتنی بر مصرف منصفانه منتشر کرد، یکی از مهم‌ترین اعتراضاتی که به این تعرفه‌ها وارد شد، بی‌توجهی به کاربران کم‌مصرف بود که اینترنت با سرعت بالا و حجم کم می‌خواستند و مجبور به پرداخت همان هزینه مصرف منصفانه بودند که متناسب با سرعت افزایش می‌یافت.
صحبت از اینترنت غیرحجمی جایگزین در حوزه اینترنت ثابت از اواخر دوره وزارت محمود واعظی در دولت یازدهم مطرح و حتی تعرفه‌هایی هم پیشنهاد شد که به دلیل اعتراض مشترکان نسبت به حجم‌های ارایه شده اجرایی نشد، در نهایت جهرمی تعرفه‌های اصلاح شده را تحت عنوان سرویس‌های پر سرعت غیرحجمی، ۲۳ آبان ماه سال گذشته اعلام کرد.
در ابتدای اجرای طرح اینترنت نامحدود و زمان اعلام تعرفه‌ها، مشخص شد این اینترنت، آن‌طور که کاربران تصور می‌کردند نامحدود نیست. یکی از اعتراضات کاربران از همان ابتدای مشخص شدن تعرفه‌های جدید که ابتدا از آن تحت عنوان اینترنت نامحدود نام برده می‌شد اما پس از مدتی به اینترنت غیرحجمی تغییر یافت، این بود که طرح‌های قبلی بسیار به‌صرفه‌تر از اینترنت کنونی است. اما آنچنان که وزیر ارتباطات هم اذعان داشت، حدود ۷۰ درصد کاربران، مصرف ۷ تا ۱۰ گیگابایتی را در ماه تجربه می‌کنند و این بدین معناست که به کاربران کم‌مصرف بی‌توجهی شده است. شاید این تعرفه‌ها برای کاربری که به گفته خود در طول ماه مصرف اینترنت بالایی دارد، منصفانه باشد، اما برای کاربری که می‌خواهد اینترنت با سرعت معقول داشته باشد و نیاز به حجم بالایی ندارد، پرداخت همان هزینه به نظر منصفانه نیست. وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در واکنش به این موضوع، همان زمان درباره اینترنت پر سرعت برای مشترکان کم‌مصرف، توضیح داد: دسته‌ای از مشترکین نیاز به سرعت بالا دارند، در حالی‌که حجم مصرفی آنها بالا نیست. برای این دسته از مشترکین هرچند امکان استفاده از سرویس‌های موبایل وجود دارد اما شرکت‌های ارایه‌کننده خدمات ثابت برای حفظ این مشترکین، ارایه بسته‌های رقابتی برای این گروه را آغاز کرده‌اند.
به گزارش ایسنا، جهرمی همچنین با بیان اینکه در تعرفه جدید، مشترکین کم‌مصرف که پهنای باند بالا نیاز دارند، فاقد انتخاب مناسب هستند، وعده داد برای رضایت این دسته از کاربران، تا فروردین ماه پیشنهادهایی به نتیجه نهایی برسد؛
جهرمی همچنین درباره تفاوت‌های نظام تعرفه‌ای سابق و جدید گفته بود: در مدل جدید، شرکت‌های ارایه‌دهنده موظف به تضمین سرعت خریداری شده به مشترکین خود هستند. در مدل سابق برای سرویس دو مگابیت بر ثانیه با سقف مصرفی ۱۰ گیگابایت باید ۳۵ هزار تومان پرداخت می‌شد. اکنون برای سرویس دو مگابیتی با حجم مصرف عادلانه ۲۰ گیگابایتی، ۲۵ هزار تومان پرداخت خواهد شد که عملا ۳۰ درصد کاهش در هزینه و ۱۰۰ درصد رشد در میزان مصرف خواهد داشت. در سرویس ۱۶ مگابیتی هرچند پرداخت با رشد ۶۰ درصدی مواجه شده اما میزان مصرف رشد ۱۲۰۰ درصدی را نشان می‌دهد.
اما در شرایطی که خود وزیر ارتباطات هم اذعان دارد حدود ۷۰ درصد کاربران، مصرف ۷ تا ۱۰ گیگابایتی را در ماه تجربه می‌کنند، ظاهرا به کاربران کم‌مصرف بی‌توجهی شده است. شاید این تعرفه‌ها برای کاربری که به گفته خود در طول ماه مصرف اینترنت بالایی دارد، منصفانه باشد، همانطور که یک کاربر می‌گوید: «تقریبا به نفع منه که اینترنت زیاد مصرف می‌کنم. من الان ۴مگ رو دارم دو ماهی ۳۰۰هزار تومن می‌دم!» اما کاربری دیگر می‌گوید: «تکلیف کسانی که به حجم کم دانلود ولی سرعت بالا نیاز دارند چه می‌شود؟ این نرخ‌ها بسیارگران است و قطعا استقبال نخواهد شد.»
انتقاداتی که به تعرفه‌های جدید وارد شده، از هزینه‌های بالای تعرفه‌های جدید تا قرار دادن سقف را شامل می‌شود که وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات هم به این موارد توجه داشته است. از طرفی اظهار کرده اگر تعرفه‌های ارایه‌شده هزینه‌های مشترک نهایی را افزایش دهد، توسط رگولاتوری پیگیری خواهد شد و از طرف دیگر سقف مصرف منصفانه را بین شرکت‌ها به رقابت گذاشته است. این وعده عملی نشد تا زمانی که حسین فلاح جوشقانی - رییس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی - اعلام کرد: به دلیل نگرانی اپراتورها از اینکه مشترکان کم‌مصرفی که سرعت بالا می‌خواهند، به سمت اپراتورهای دیگر بروند، در صورت موافقت وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، تغییر تعرفه‌های جدید برای مشترکان کم‌مصرف اینترنت توسط اپراتورهای ارایه‌دهنده خدمات اینترنتی ابلاغ می‌شود. با گذشت زمان و عدم اعلام تعرفه برای مشترکان کم‌مصرف، رییس رگولاتوری بار دیگر درباره علت تاخیر اظهار کرد: ما موضوع را بررسی کردیم و راهکار و پیشنهاداتی هم ارایه دادیم، شرکت‌ها هم در بررسی‌های اولیه موافقت کردند، اما برخی از شرکت‌ها بحث‌هایی داشتند و گفتند بررسی بیشتری می‌خواهند زیرا ممکن است این موضوع، بازار را که تازه به یک تعادل و ثبات رسیده، تحت تاثیر قرار دهد. بنابراین مقرر است بررسی بیشتری کنند و نتیجه را بعد از نهایی شدن اعلام کنند.
این موضوع در حالی است که با گذشت یک سال از اعلام تعرفه‌های اینترنت پر سرعت ثابت و وعده‌های چندباره در راستای توجه به کاربران کم‌مصرفی که خواستار سرعت بالا هستند، همچنان تعرفه‌های جدیدی اعلام نشده و مشترکان کم‌مصرف همچنان با وجود عدم نیاز به حجم بالای اینترنت، به دلیل درخواست برای سرعت بالا هزینه‌هایی مشابه با کاربران عادی می‌پردازند.
