تحقق تنوع بخشی به ابزارهای مالی در فرابورس
به گفته عضو هیات‌مدیره شرکت فرابورس ایران به نظر می‌رسد در کنار تنوع بخشی به ابزارهای مالی باید نقشه راه نیز برای دهه دوم فرابورس طراحی شود. ضمن اینکه در کنار تنوع بخشی، به عمق بخشی بازارهای فرابورس توجه شود.
علی نقوی، عضو هیات‌مدیره شرکت فرابورس ایران، تنوع بخشی به ابزارهای مالی را از شعارهای اصلی این شرکت طی 10 سال فعالیت دانست و گفت: اگر به گذشته برگردیم و اهداف و ماموریت‌ها را بررسی کنیم، می‌بینیم که اهداف راه‌اندازی و تاسیس این شرکت غالبا محقق شده و گاه از حد انتظار نیز فراتر ظاهر شده است. نقوی در گفت‌وگو با سنا اظهار داشت: یکی از بحث‌های جدی فرابورس در 10 سال گذشته تدوین برنامه‌ای بود که بر اساس آن حرکت رو به جلوی خود را تداوم بخشد؛ لذا تنوع بخشی به ابزارهای مالی نیز بر همین مبنا صورت گرفته است. وی افزود: بر همین اساس، اولین‌های زیادی در بازار سرمایه توسط فرابورس اتفاق افتاد که البته صفر تا صد این اتفاقات الزاما توسط خود فرابورس انجام نشده است . بلکه این برنامه‌ها با همکاری مجموعه‌ای از همه ارکان بازار سرمایه شامل سازمان بورس و اوراق بهادار، شرکت سپرده‌گذاری مرکزی، شرکت مدیریت فناوری عملیاتی شده است. نقوی با اشاره به اینکه نهادهای دیگری هم در خارج از این مجموعه فرابورس ایران را در طراحی ابزارهای مختلف همراهی کردند، اظهار داشت: برای مثال بانک مسکن در اوراق تسهیلات مسکن و معاونت علمی و فناوری رییس‌جمهور در بازار دانش بینان کمک‌های مهمی به فرابورس داشته‌اند.
عضو هیات‌مدیره شرکت فرابورس ایران تاکید کرد: بنابراین آنچه امروز مشاهده می‌شود، حاصل جمع تلاش گروه‌های زیادی بوده است . برخی از این اقدامات از اهمیت بالایی برخوردار هستند، مثل اوراق تسهیلات مسکن که امکان خوبی را برای آحاد مردم فراهم و فرایند دریافت وام مسکن را تسهیل کرد.
وی همچنین با اشاره به اینکه اوراق تسهیلات مسکن با حذف دلالی کمک شایانی به خانه‌دار شدن تعداد زیادی از مردم کرد، افزود: در همین اوراق تسه، در کنار ابزارسازی یک فرهنگ‌سازی هم صورت گرفت و با توجه به گستره شعب بانک مسکن در اقصی نقاط کشور، طبیعی است که نام فرابورس در این عرصه می‌درخشد. نقوی در ادامه این گفت‌وگو به موضوع پذیرش شرکت‌ها در فرابورس ایران اشاره کرد و افزود: در چند سال اول، شرکت‌های زیادی در فرابورس ایران پذیرش شدند. شرکت‌هایی که شاید در آغاز همه شرایط لازم برای حضور در تابلوی بورس را نداشتند، اما امروز مجموعه‌های خوبی از بازار سرمایه را تشکیل داده‌اند. نقوی، عملکرد شرکت‌های دانش بنیان و اوراق بدهی را از نقاط قوت فرابورس دانست و گفت: دانش بنیان‌ها محصول تلاشی چندین ساله است که البته هنوز نیاز به تکامل دارد. اوراق بدهی هم که رفته رفته دارد جای پای خود را باز می‌کند. وی با بیان اینکه هنوز در ابزارهای بدهی جای کار زیادی وجود دارد، تاکید کرد: باید به طراحی ابزارهایی با طول انتشار بالاتر و مصون از تورم اندیشیده شود و چالش‌های آن مورد بررسی قرار بگیرد تا به تامین مالی دولت کمک کند.
عضو هیات‌مدیره شرکت فرابورس ایران در عین حال یادآور شد: مهم‌تر از تامین مالی دولت، تامین مالی بخش خصوصی است که باید چالش‌های آن با ذی‌نفعانش بررسی شود و زنجیره‌ای طراحی شود تا بخش خصوصی بتواند از محل بازار سرمایه تامین مالی مناسبی صورت بگیرد.
وی با بیان اینکه دولت نیز این ابزار را شناخته است، ابراز امیدواری کرد که فرابورس با همکاری بیشتر دولت در این ابزار تنوع ایجاد کرده و به تامین مالی دولت نیز کمک شود.
نقوی در ادامه با اشاره به بازار سوم فرابورس و عملکرد موفق آن گفت: در چند سال گذشته که واگذاری‌ها بر اساس اصل 44 انجام شد، بازار سوم فرابورس نقش بسیار مهمی در این زمینه ایفا کرد و سازمان خصوصی‌سازی موفق شد بسیاری از شرکت‌هایش را از طریق این بازار و به صورت کاملا شفاف واگذار کند.
وی افزود: با توجه به اینکه میزان عرضه‌های ذیل اصل 44 کاهش یافته است، این بازار می‌تواند محل مناسبی برای عرضه‌های شرکت‌های عمومی مانند تامین اجتماعی یا بانک‌ها باشد که شرکت‌های زیر مجموعه خود را واگذار کنند. عضو هیات‌مدیره شرکت فرابورس ایران یادآور شد: اگر بخواهیم به صورت کمی هم صحبت کنیم، شاخص فرابورس از زمان شروع و عدد 100 هم‌اکنون به رقم دو هزار واحد رسیده است که رشد این بازار را در یک دهه گذشته نشان می‌دهد.
نقوی سپس از ضرورت طراحی نقشه راه برای دهه دوم فعالیت‌های فرابورس سخن گفت و افزود: به نظر من در کنار تنوع بخشی به ابزارهای مالی و ابزارهایی که در جهان استفاده می‌شوند، باید نقشه راه برای دهه دوم فرابورس طراحی شود. نکته دوم این است که در کنار تنوع بخشی، به عمق بخشی بازارهای فرابورس نیز توجه شود.
عضو هیات‌مدیره شرکت فرابورس ایران ادامه داد: نکته بعدی که با توجه به شرایط اقتصادی کشور در فرابورس باید مورد توجه قرار گیرد و در دهه اول کمتر مورد توجه قرار گرفته، بحث تامین مالی بازار اولیه است. البته پذیره نویسی بانک‌ها و شرکت‌ها در فرابورس صورت گرفته است اما باید برای تامین مالی بازار اولیه بخش خصوصی، برنامه‌ریزی‌های مناسبی صورت بگیرد.
وی همچنین عمق بخشی لازم برای بازارهای فرابورس را از مهم‌ترین برنامه‌های فرابورس برای دهه آینده فعالیت خود ذکر کرد و گفت: به هرحال در دهه اول، فرابورس شرکت جوانی بوده و سرعت بالایی داشته است و توانسته تعدادی از ابزارها را معامله پذیر کند. حال این ابزارها باید با استفاده از مجموعه‌ای از استراتژی‌ها و برنامه‌ریزی‌های مشخص به ذینفعان خود شناسانده شوند و این رسالت مهمی است که در بازار سرمایه به منظور تامین مالی وجود دارد.
