دولت در بودجه 98 بورس را جدی بگیرد

گروه بورس|مسعود کریمی|

محمدباقر نوبخت، معاون رییس‌جمهور و رییس سازمان برنامه و بودجه از تقدیم لایحه بودجه سال 1398 کشور به مجلس شورای اسلامی در 15 آذر ماه (پنج‌شنبه جاری) خبر داد. بطور معمول در جلسات تنظیم پیش‌نویس بودجه از مقامات و دستگاه‌های مختلف از جمله بدنه دولت، مجلس شورای اسلامی و سایر نهاد‌های تصمیم‌گیر به واسطه برگزاری جلسات یا ارایه مشاوره استفاده می‌شود. پیگیری‌های روزنامه «تعادل» حاکی از این است که دولت در جلسات تنظیم پیش‌نویس بودجه سال 98 از مدیران بورسی و اعضای هیات‌مدیره آنها دعوتی به عمل نیاورده است. این در حالی است که چنین رویکردی از دولت با شعار‌های حمایتی آن‌ از بخش مولد اقتصادی کشور که زمان زیادی هم از آن نمی‌گذرد در یک تضاد تمام عیار قرار دارد. به هر حال، کارشناسان بازار سرمایه معتقدند نادیده گرفتن بخشی از اقتصاد کشور بطور قطع تعادل در کلیت اقتصاد را بر هم می‌زند، این در حالی است که بازار سرمایه در حد بازار پول مورد توجه قرار نمی‌گیرد و در نقطه مقابل انتظار می‌رود که تامین مالی از سمت بانک‌ها به سمت بازار سهام تغییر مسیر دهد. در همین حال طبیعی است، زمانی که بازار سرمایه برای تصمیم‌گیری‌ها مورد اهمیت قرار نمی‌گیرد در نتیجه اتفاقاتی که انتظار می‌رود نخواهد افتاد. به هر روی، با توجه به اینکه معاهده برنامه جامع اقدام مشترک در یک ابهام تمام عیار قرار دارد و از سویی دیگر، فشار‌ تحریم‌های ایالات متحده امریکا در اقتصاد کشور برای تمام فعالان بازار‌های مالی و افراد جامعه به صورت قابل توجهی ملموس شده است این مهم که دولت می‌بایست در بودجه 98 بورس را جدی‌تر بگیرد مورد تاکید اغلب فعالان بازار سهام قرار دارد. به هر حال، حضور نمایندگانی از طرف بخش مولد اقتصاد و ارایه طرح‌هایی در راستای برون‌رفت از تحریم‌ها با کمترین هزینه برای کشور این روز‌ها بیشتر از گذشته احساس می‌شود که می‌بایست دولت طی چند روز آینده پیش از ارایه بودجه به مجلس جلساتی را با صاحب‌نظران بازار سرمایه به صورت مستقیم و نه به واسطه سایر نهاد‌ها همانند وزارت اقتصاد برگزار کند.

  وزارت اقتصاد پیگیر مطالبات

در همین رابطه، حسن امیری نایب رییس هیات مدیره و معاون نظارت بر بورس‌ها و ناشران سازمان بورس و اوراق بهادار در خصوص حضور سازمان بورس و اوراق بهادار در جلسات تنظیم پیش‌نویس بودجه سال 98 در گفت‌وگو با «تعادل» عنوان کرد: در این جلسات وزارت اقتصاد حضور دارد و نیازی به حضور سازمان نیست. وی در خصوص چگونگی ارایه پیشنهادات سازمان بورس در لایحه بودجه سال آینده نیز تصریح کرد: پیشنهاداتی از طرف سازمان بورس مطرح بود که به واسطه وزارت اقتصاد در جلسات عنوان شده است. حسن امیری درباره جزییات پیشنهادات نیز تاکید کرد: بیان جزییات در حال حاضر منطقی نیست چرا‌که ممکن است پیشنهادات به نتیجه نرسند.

  ضرورت حضور متولیان بورس

از سویی دیگر، علی‌اکبر امین تفرشی عضو هیات‌مدیره شرکت بورس اوراق بهادار تهران درباره ضرورت حضور نماینده‌ای از طرف این شرکت یا سازمان بورس در جلسات تنظیم پیش‌نویس بودجه سال 98 در گفت‌وگو با «تعادل» بیان کرد: اطلاعی از حضور مدیران سازمان بورس نداریم اما از شرکت بورس تهران برای حضور در این جلسات دعوتی به عمل نیامد. وی معتقد است، بطور کلی در تمام تصمیمات مهمی که در اقتصاد کشور گرفته می‌شود می‌بایست از متولیان بازار سرمایه نیز دعوت صورت بگیرد چرا که بسیاری از تصمیمات در حوزه اقتصاد ملی گرفته می‌شود که بازار سرمایه از آن تصمیمات متاثر می‌شود. این در حالی است که این بی‌توجهی و عدم دعوت از نمایندگان بازار سرمایه که بطور قطع می‌بایست با دعوت از مدیرعامل و اعضای هیات‌مدیره سازمان بورس یا شرکت بورس به عنوان نمایندگان یکی از بزرگ‌ترین بازار‌‌های مالی کشور صورت بگیرد متاسفانه در نهایت منجر به تصمیماتی می‌شود که متناقض با رویکرد‌ها و مسوولیت‌های این بازار است و بطور قطع این موضوع خوشایند نخواهد بود. در همین حال، پس از مدتی در اجرای بودجه یکسری بند‌هایی اضافه خواهد شد که به‌شدت در عملکرد بازار سرمایه تاثیر‌گذار است.

عضو هیات‌مدیره شرکت بورس اوراق بهادار تهران درباره پیشنهادات این شرکت در راستای اعمال در بودجه سال 98 نیز گفت: شرکت بورس تهران پیشنهادات و نظرات خود را در چارچوب صنایع مختلف و چالش‌هایی که این صنایع در شرایط تحریمی و شرایطی که در حال حاضر اقتصاد کشور با آن مواجه است به صورت مکتوب به سازمان بورس و اوراق بهادار ارایه کرده است که به واسطه سازمان در هیات دولت یا کمیته تنظیم بودجه مطرح شود. وی درخصوص اینکه چنین مهمی توسط سازمان عملیاتی شد یا خیر نیز ابراز داشت: اینکه عملیاتی شده است یا خیر اطلاعی نداریم اما بورس تهران خود را مسوول می‌دانست که این چالش‌ها را منعکس و توجه تصمیم‌گیرندگان را به آن جذب کند. علی اکبر امین تفرشی با اشاره به جزییات بودجه 98 اذعان داشت: هر سال بند‌هایی در بودجه وجود دارند که به‌شدت در روند معاملاتی بازار سهام تاثیرگذار‌ند، این در حالی است که متاسفانه شناختی هم از این بازار به صورت مطلوب وجود ندارد. از طرفی، چنین بی‌توجهی به بازار سرمایه باعث می‌شود که بازار‌‌های موازی مانند ارز و طلا و... که نه ارزش افزوده اقتصادی ایجاد می‌کنند و نه کمک‌کننده به اقتصاد کشور هستند با رونق همراه شوند.

به گفته وی، در صورتی که روش یا مکانیسم مناسبی وجود داشته باشد می‌بایست پول‌های نقد و سرگردان جامعه جذب بازار‌‌های مالی که از شفافیت زیاد و قابلیت کنترل بالایی برخوردارند، شود. بر این اساس، بروز چنین عدم هماهنگی در نهایت مشکلاتی را ایجاد خواهد کرد. عضو هیات‌مدیره شرکت بورس اوراق بهادار تهران در خصوص جزییات پیشنهادات ارسالی نیز بیان کرد: در واقع چالش‌های تمام صنایع و گروه‌های بورسی در شرکت بورس تهران مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته‌اند و در نهایت راهکار‌های جامعی هم برای این مهم حاصل شد تا به واسطه مقامات قانون‌گذار و بودجه‌ای به نوعی تعیین تکلیف شوند.

  پیش‌بینی تورم 14 درصدی دولت

علی‌اکبر امین تفرشی در خصوص گمانه‌زنی‌ها درباره نرخ 5700 یا 5800 تومانی ارز نیز عنوان کرد: آقای پور محمدی معاون اقتصادی سازمان برنامه و بودجه و مسوول تهیه پیش‌نویس بودجه روز گذشته بطور دقیق این رقم را اعلام کردند که در بودجه 98 لحاظ شده است. وی با ارزیابی این رقم در روند معاملاتی بازار سهام بیان کرد: با توجه به رقم 4200 تومانی که در بودجه سال 97 قرار نداشت و طی چند وقت اخیر دولت چنین رقمی را به عنوان ارز رسمی کشور اعلام کرد. رقم 5800 تومان به نسبت رقم 4200 تومان نشانگر رشد حدود 14 درصدی است که مفهوم این مهم پیش‌بینی دولت از تورم 14 درصدی در عملیات سال مالی آینده دارد. این تحلیلگر بازار سرمایه با اشاره به تحلیل دیگری در این موضوع افزود: زمانی که چنین افزایشی در نظر گرفته می‌شود بطور قطع سایر آیتم‌های بودجه در بخش‌های متفاوت اعم از تامین منابع یا مصارف و... نیز تحت تاثیر قرار خواهند گرفت. عضو هیات‌مدیره شرکت بورس اوراق بهادار تهران بر این باور است که دولت تصمیم دارد نرخ رسمی را به نرخ بازار آزاد یا ارز نیمایی نزدیک‌تر کند. به گفته وی، رقم ارزی که در بودجه در نظر گرفته شده است را نمی‌توان مثبت یا منفی ارزیابی کرد چرا که این مهم را می‌بایست با سایر اجزای بودجه مورد بررسی قرار داد.

  لزوم تمرکز بر طرح‌های نیمه‌تمام

علی اکبر امین تفرشی در خصوص کلیات بودجه 98 نیز گفت: پیش‌بینی می‌شود که بطور کلی در کلیات بودجه سال آینده روی طرح‌های نیمه تمام تمرکز شده باشد چرا که رقمی بالغ بر چند 10 هزار طرح نیمه‌تمام در کشور وجود دارد که اگر یک مکانیسم مثبت و مناسبی در رابطه با طرح‌های نیمه تمام در نظر گرفته شود یا تسهیلاتی نه به معنای تسهیلات بانکی بلکه به معنای تمام عوامل موثر، لحاظ شوند بطور قطع با هماهنگی بین تمام نهاد‌های اجرایی کشور طرح‌های نیمه تمام به پایان خواهند رسید. بر این اساس، چنین مهمی می‌تواند در زمینه ایجاد اشتغال، رونق اقتصادی و... مفید واقع شوند. وی با اشاره به حوزه مسکن نیز ابراز داشت: پیش بینی می‌شود این حوزه مورد توجه دولت برای بودجه سال آینده قرار گرفته باشد چرا که تصور می‌شود برنامه دولت این است که در بافت فرسوده حدود 300 هزار واحد مسکونی جدید را در برنامه ساخت داشته باشد که عمده تمرکز آن توجه به بافت‌های مسکونی در شهر‌های مختلف است.

  توجه بودجه به بدهی‌های دولت

عضو هیات‌مدیره شرکت بورس اوراق بهادار تهران موضوع بدهی دولت به بانک‌ها، وزارتخانه‌های متفاوت از جمله نیرو، پیمانکاران، سازندگان واحد‌های صنعتی و تولیدی را مهم دانست و تصریح کرد: به نظر می‌رسد که دولت در این زمینه راهکار‌هایی را در بودجه 98 پیش‌بینی کرده است تا به نوعی این بدهی‌ها از طریق واسطه‌هایی همانند بانک‌ها و... تهاتر شوند و از طرفی یا اوراق بدهی منتشر شود. بنابراین، در صورتی که اوراق بدهی وسیله تسویه حساب قرار گیرد و تمام اتفاقات فوق بطور مناسبی رخ دهند طبیعتا چرخ اقتصادی کشور روان‌تر خواهد شد.