حمایت اروپا و «دبیرکل» از برجام
گروه ایران |
امریکا تلاش می‌کند صبح آفتابی ایران و اروپا خیلی زود غروب کند. روزی با نمایش موشک‌های ادعایی کشف شده ایرانی در یمن، روزی هم به دلایل حقوق بشری، هفته گذشته هم به بهانه آزمایش موشکی که امریکایی‌ها مدعی هستند قابلیت حمل کلاهک هسته‌ای را دارد. چهارشنبه هفته گذشته، جلسه شورای امنیت سازمان ملل که برای بررسی گزارش دبیرکل این سازمان درباره اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ برگزار شد، به صحنه حمله امریکا به ایران بدل گشت.
جدال مقامات ایران و امریکا
پمپئو وزیر خارجه ایالات متحده به این نشست رفته بود تا بگوید ایران قطعنامه‌های شورای امنیت را نقض کرده است. قطعنامه‌هایی که امریکا خود با خروج از برجام، به آنها بی‌اعتنا بوده است. اما حالا می‌گوید که ایران قطعنامه‌های شورای امنیت را زیر پا گذاشته و برای همین باید تنبیه شود. اشاره‌های پمپئو هم نه به قطعنامه 2231 که قطعنامه 1929 بود که پس از امضای توافق هسته‌ای، ملغی شد. محمد جواد ظریف هم در توییتی به همین موضوع اشاره کرد و نوشت که « وزیر امور خارجه امریکا در تازه‌ترین سوءاستفاده مضحک خود از شورای امنیت سازمان ملل متحد: درباره نقض قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت لاف زده و از برنامه‌هایش برای نقض بیشتر آن (قطعنامه) گفت و تأیید کرد که امریکا و متحدانش درباره موشک‌ها به مواد قطعنامه ملغی شده ۱۹۲۹ تکیه دارند.» وزیر خارجه کشورمان، همچنین در توییتی دیگر ادعاهای امریکا درباره آزمایش‌های موشکی را زیر سوال برد و گفت: « امریکا و متحدانش باید از سخنان بی‌ربط و منافقانه شان در خصوص موشک‌ها و رفتار منطقه‌ای ایران، دست بردارند. حقایق، خود گواهند. آنها هستند که صدها میلیارد دلار سلاح برای سلاخی یمنی‌ها می‌فروشند. آنها و اذناب آنها -و نه ایران- مسوول رنج و بدبختی‌های منطقه از صدام تا داعش هستند.» توییت‌های ظریف پاسخی بود به ادعاهای پمپئو در نشست روز چهارشنبه شورای امنیت؛ آنجا که وزیر خارجه امریکا از اعضای این شورا خواست تا محدودیت‌های بیشتری را برای برنامه موشکی ایران وضع کند. چراکه به ادعای او، اگر ایران به «انبار کردن موشک‌های بالستیک ادامه دهد امنیت متحدان امریکا به خطر می‌افتد.» او همچنین مدعی شد که «جمهوری اسلامی ایران صدها موشک در اختیار دارد که شرکای امریکا را در منطقه تهدید می‌کند.» آل حبیب که سفیر جمهوری اسلامی در سازمان ملل است هم در همان نشست، به اظهارات وزیر امور خارجه امریکا واکنش نشان داد. او از کشورهای دنیا خواست که امریکا را به خاطر اقدامات نادرست و غیرمسوولانه‌اش محکوم کرده و آن را مسوول بدانند. آل‌حبیب با اشاره به اتهامات وزیر خارجه امریکا به ایران در نشست شورای امنیت، گفت: «آنچه امروز شنیدیم یک سلسله اظهارات دروغ، ساختگی، نادرست و فریبکارانه بود. البته این اتفاق بی‌سابقه‌ای نیست. تنها کافی است سخنرانی‌های شرم‌آور مقامات امریکایی را که در گذشته در همین تالار ایراد شده است، به خاطر بیاورید.» او ادامه داد: «اینگونه اظهارات تعجب آور نیز نیست چون مثل زورگویی و اعتیاد امریکا به تحریم و جنگ طلبی، فریبکاری نیز جزئی جدایی‌ناپذیر از سیاست خارجی آن است.» سفیر کشورمان در سازمان ملل همچنین تاکید کرد که «در نشست شورای امنیت که برای بررسی اجرای قطعنامه 2231 برگزار شده است، شورا باید کلیه موانع اجرای آن، به‌ویژه در ارتباط با ارتقاء و تسهیل توسعه روابط اقتصادی و تجاری با ایران را مورد رسیدگی قرار دهد.» او در ادامه گفت: «اکنون برای اولین‌بار در تاریخ سازمان ملل، یک عضو دایم شورای امنیت با وقاحت تمام، اعضای سازمان را نه به دلیل نقض یک قطعنامه این شورا، بلکه به دلیل پایبندی به آن، تهدید به مجازات می‌کند.» آل حبیب همچنین از جامعه بین‌المللی خواست که «در مقابل سیاست‌های قلدرمآبانه امریکا بایستد و مقامات این کشور را به دلیل ارتکاب اینگونه اقدامات جنایت‌بار مسوول بشناسد.»
بیانیه هشت کشور اروپایی در حمایت از برجام
اگرچه امریکایی‌ها از اعضای شورای امنیت می‌خواستند با استناد به قطعنامه‌های ملغی شده، ایران را برای آزمایش موشک تحریم کند؛ اما اروپایی‌ها و دبیرکل سازمان ملل از توافق هسته‌ای حمایت کرده و ادامه آن را ضروری می‌دانستند. تا جایی که گوترش دبیرکل سازمان ملل در گزارش خود به شورای امنیت اعلام کرد: «برجام دستاورد بزرگ گفت‌وگو و دیپلماسی بوده و تداوم آن برای صلح و امنیت منطقه‌ای و بین‌المللی از اهمیتی بنیادین برخوردار است. به همین خاطر، من از اعضای برجام، شورای امنیت، کلیه کشورهای عضو سازمان ملل و تمام بازیگران منطقه‌ای و بین‌المللی می‌خواهم که تداوم آن را تضمین کنند.» همچنین هشت کشور اروپایی شامل بلژیک، فرانسه، آلمان، ایتالیا، هلند، لهستان، سوئد و انگلیس پس از برگزاری این نشست شورای امنیت سازمان ملل یک بیانیه مشترک منتشر کردند.
آنها به عنوان اعضای اروپایی شورای امنیت خواهان تعهد و ادامه حمایت از اجرای کامل و موثر برنامه جامع اقدام مشترک بر جام و قطعنامه ۲۲۳۱ شدند. همچنین در بیانیه خود تاکید کردند « همانطور که مورد تایید قرار گرفته است ایران به اجرای کامل تعهدات مرتبط هسته‌ای‌اش ادامه می‌دهد. برجام به شکلی موثر برنامه هسته‌ای ایران را محدود و تضمین می‌کند که این کشور به سلاح هسته‌ای دست نمی‌یابد. این یک امر کلیدی برای امنیت اروپا است.» از این رو «تا زمانی که ایران به اجرای کامل تعهداتش ادامه دهد، اتحادیه اروپا نیز بطور کامل متعهد به اجرای کامل برجام است.» اگرچه این 8 کشور اروپایی در خاتمه بیانیه خود، ایران را به خاطر آزمایش موشک مورد انتقاد قرار دادند و از ایران خواستند تا از این فعالیت‌ها که به ادعای آنان
« بی‌اعتمادی را عمیق‌تر می‌کند و تنش‌های منطقه‌ای را افزایش می‌دهد و مغایر با قطعنامه ۲۲۳۱ است پرهیز کند.» این ادعای اروپایی‌ها در حالی است که ایران همواره از دفاعی بودن آزمایش‌های موشکی‌اش سخن گفته و تاکید کرده است که موشک‌های ایران هیچ تهدیدی برای کشورهای منطقه نیست و جنبه دفاعی دارد. در همین ارتباط، ابوالفضل شکارچی، سخنگوی ارشد نیرو‌های مسلح ضمن تاکید بر اینکه توسعه برنامه موشکی ایران «خارج از چارچوب مذاکرات و مرتبط با امنیت ملی ما است» و اینکه «در این رابطه از هیچ کشوری اجازه نخواهیم گرفت» به کشورهای منطقه اطمینان داد که این اقدام «تنها در راستای بازدارندگی و افزایش توان دفاعی است و ایران هیچ چشم‌داشتی به منافع سایر کشورها ندارد.» به گفته شکارچی، «ایران برای تقویت ظرفیت‌های دفاعی و توان بازدارندگی به توسعه برنامه موشکی و انجام آزمایش‌ها در این زمینه ادامه می‌دهد.» تلاش امریکا برای منزوی ساختن ایران و افزایش فشار بین‌المللی تا به امروز ناکام مانده، با این حال همچنان امریکایی‌ها از شریکان خود در اروپا می‌خواهند که ایران را تحریم کرده و به انزوا بکشانند. چنانکه چندی پیش به بهانه آزمایش موشکی، امریکا از اتحادیه اروپا خواسته بود راسا ایران را تحریم کند.
