گزارش یک قتل و صداهای امریکایی برای برکناری محمد بن سلمان
نویسندگانی بودهاند که با مرگشان تاثیری به مراتب بیشتر از دوران حیاتشان بر جای گذاشتند و یکی از میراثهای ماندگار جمال خاشقجی مقتول هم شاید کمک به پایان بدترین بحران انسانی جهان در جنگ یمن باشد. جنگی که بیش از ۱۶ میلیون تن را در آستانه قحطی برده است.
واکنش منفعل دونالد ترامپ، رییسجمهور امریکا به قتل جمال خاشقجی، روزنامهنگار منتقد سعودی توسط رژیم سعودی همچنین موجب شد تا سنای تحت امر جمهوریخواهان به عنوان شاخهای هم سطح دولت، پنجشنبه به اتفاق آرا ولیعهد سعودی را بابت این قتل محکوم کند و از اختیارات خودشان در خصوص جنگ برای پایان همدستی امریکا در کمپین تحت امر سعودیها در یمن استفاده کند. دیپلماسی ایرانی به نقل از گزارش مرکز مطالعات امریکا، آورد: آرون دیوید میلر، مدیر برنامه خاورمیانه در مرکز ویلسون در مصاحبهای میگوید: «رایگیری سنا بیانیهای بسیار قوی بود که چارچوب جدیدی در سیاست امریکا در خاورمیانه ایجاد میکند».
با توجه به پیوستن هفت جمهوریخواه به دموکراتهای سنا و رای ۵۶ به ۴۱ به قطعنامه یمن، اکثریت سنا اکنون به صورت مستقیم سیاست ترامپ مقابل سعودیها را به چالش کشیدند و ممکن است اکثریت دموکراتهای مجلس نمایندگان امریکا هم در کنگره بعدی همین رویه را دنبال کنند.» وی در ادامه میافزاید: «ما شاهد بازپس گرفتن اراده کنگره برای اختیارات جنگیاش و مخالفت اساسی با تصمیم دولت ترامپ در تبدیل کردن عربستان به محور استراتژی امریکا در این منطقه هستیم. کمپین وحشیانه محمد بن سلمان در یمن و تلاشهای بیمحابا برای منزوی کردن قطر تنها موجب افزایش نفوذ ایران در این منطقه شده، با وجود آنکه محمد بن سلمان سرکوب داخلی را افزایش داده و طبق ارزیابی سیا، دستور و نظارت مستقیم بر قتل خاشقجی را بر عهده داشته است.» میلر سپس به طرح معامله قرن پیشنهادی دولت ترامپ برای حل بحران فلسطین اشاره میکند و میگوید: «در حال حاضر نشانهای از حمایت سعودیها از طرح جارد کوشنر (مشاور و داماد دونالد ترامپ) از صلح فلسطین – اسراییل دیده نمیشود و اخیرا هم هیچ لطفی در قبال قیمت نفت نکردهاند. بنابراین، هرگز باور نداشتم که استراتژی ترامپ برای خاورمیانه کارآمد باشد و هنوز همچنین فکری نمیکنم. ائتلاف تحت رهبری محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی در تجاوزی آشکار به بمباران کورکورانه متوسل شده است و نگرانی بابت ویرانی گسترده و تلفات غیرنظامیان وجود دارد. حمله وحشتناک اوت گذشته به یک اتوبوس مدرسه که جان حدود ۴۰ کودک زیر ۱۱ سال و ۱۱ فرد بالغ را گرفت، جزو همان حملات ویرانگر است. بعدا گزارش شد که بمب این حمله توسط ایالات متحده به سعودیها فروخته شد؛ کشوری که اطلاعات هدفگیری و سوختگیری مجدد به هواپیماهای سعودی ارایه میدهد. بطور باور نکردنی، قتل جمال خاشقجی با قصد قبلی موجب شد تا چنین خشمی در کنگره علیه رویکرد دولت ترامپ در قبال بیپروایی سعودیها به وجودآید و بدینترتیب شاید هدف پایان جنگ در یمن در تیررس قرار بگیرد. همزمان با رایگیری روز پنجشنبه در سنا، طرفین درگیری در جنگ داخلی یمن در مذاکرات صلح در سوئد به میانجیگری سازمان ملل آتشبس و سایر تدابیر مبتنی بر اعتماد را اعلام کردند.
بسیاری از کارشناسان معتقدند رای سنا و خشم کنگره بر سر قتل خاشقجی یک نوع انعطاف نوظهور توسط سعودیها به وجود آورده است. خالد بن سلمان، سفیر سعودیها در واشنگتن پنجشنبه در توئیتی اعلام کرد: “این توافق گام مهمی به سوی تخفیف بحران انسانی و دستیابی به راهحل سیاسی است “. اینکه اتحاد آسیبپذیر امریکا – سعودی با رهبری دوفاکتوی محمد بن سلمان در ریاض، با توجه به خونی که آشکارا روی دستان اوست ادامه یابد یا خیر، در آینده مشخص میشود.
صداهای بانفوذی در امنیت ملی از جمله سناتور لیندسی گراهام به گوش میرسد که تاکید دارند محمد بن سلمان باید برود. با این حال که سنا قدرت خود را در سیاست خارجی پس گرفته است، اطمینان دارد که این رابطه با یک بنیاد نهادیتر باز خواهد گشت. این ناقوس مرگی برای لابی محمد بن سلمان و جراد کوشنر خواهد بود. اساس کل استراتژی دولت ترامپ درباره خاورمیانه با رایگیری روز پنجشنبه سنا لرزید. این هم بخشی از میراث خاشقجی است.