ساختمان‌های حساس تهران روی گسل‌های فعال
چند سالی از هشدار نهادهای مسوول درباره فروریزش نسبت به تبعات این پدیده در پایتخت می‌گذرد، اما تاکنون اقدام موثری در این زمینه انجام نشده است و همچنان مسوولان به ابراز نگرانی در این زمینه بسنده می‌کنند. در همین حال، معاون وزیر راه و شهرسازی درباره وجود ساختمان‌های حساس تهران روی گسل‌های فعال، اظهار کرد: متاسفانه شاهد این هستیم که بسیاری از ساختمان‌ها و بناهای حساس مانند ذخایر انرژی و سوخت و حتی بیمارستان‌ها بر روی گسل‌های فعال تهران ساخته شده‌اند که این نتیجه بی‌توجهی به نظام‌های برنامه‌ریزی شهری است.
به گزارش ایلنا، محمدسعید ایزدی افزود: در سال‌های آینده با جابه‌جایی جمعیتی گسترده در کشور ناشی از بحران خشکسالی مواجه می‌شویم.
او با بیان اینکه مسکن مهر در اراک روی گسل‌های فعال ساخته شده است، گفت: در بسیاری از بازدیدها در شهرها شاهد افت کیفیت زندگی شهری مردم هستم.
ایزدی اظهار کرد: برداشت بی‌رویه از سفره‌های زیرزمینی ما را با موضوع فرونشست‌ها مواجه کرده است و در دشت کبوترآهنگ همدان می‌بینیم که هر روز حفره‌های عجیب و غریبی به وجود می‌آید که هرکدام از این حفره‌ها و فرونشست‌ها در مناطق شهری رخ دهند خسارت‌های جبران‌ناپذیری به مردم وارد می‌آید. البته یک مورد فرونشست ناشی از خط 7 مترو تهران را هم تجربه کردیم که مشکلات اساسی برای شهر به بار آمد.
معاون وزیر راه و شهرسازی با تاکید بر اینکه متاسفانه در مسیر جریان طبیعی رودخانه‌ها ساخت و ساز انجام شده که با هر بار بارش شاهد وقوع مشکلاتی هستیم، گفت: در مسیر رودخانه‌ها، خیابان و پاساژ ساخته‌ایم و هر بار که بارش باران در سطح وسیعی رخ می‌دهد آب در مسیر طبیعی رودخانه جریان پیدا می‌کند و مشکلاتی را برای سازه‌هایی که در این مسیر ساخته شده‌اند ایجاد می‌کند.
ایزدی با تاکید بر اینکه اعتراف می‌کنم، سیستم در گذشته در شهرسازی‌ها و اجرای سیاست‌های شهری دچار اشتباهاتی شده است، گفت: امروز به اشتباهات خود پی برده‌ایم و اگر به 20 سال قبل برگردیم شاید اقدامات کالبد محور را در انتهای برنامه‌های خود قرار می‌دادیم. او با بیان اینکه نگاه به موضوع بازآفرینی رویکرد، سیاست یا برنامه است، اظهار کرد: در حال حاضر در شهرها دچار بحران هویت و امنیت هستیم و موضوع مهم که امروز در برخی شهرها با آن مواجه شده‌ایم بحث به خطر افتادن زیست‌پذیری است که بحث کیفیت زندگی را تحت تاثیر قرار داده است.
بحران آب با جابه‌جایی جمعیت
معاون وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه بحران آب به دلیل بی‌توجهی نسبت به این نعمت خدادادی در چند دوره اخیر به وجود‌آمده است، گفت: باید تلاش کنیم که کیفیت زندگی در شهرها دچار مخاطره نشود و در چند سال آینده قطعا با جابه‌جایی جمعیت به دلیل بحران آب در کشور مواجه خواهیم شد.
ایزدی ادامه داد: حداقل 30 درصد از مساحت شهرها دچار بافت ناکارآمد و انباشت مشکلات ناشی از وجود بافت‌های فرسوده هستند که باید رویکرد و نگاه‌مان به نوسازی این بافت‌ها تغییر کند البته سه دوره نظام برنامه‌ریزی شهری در قالب طرح جامع و طرح تفصیلی برای ساماندهی وضعیت شهری پشت سر گذاشته‌ایم که باید ببینیم در این برنامه‌ها رویکرد نسبت به شهر چه بوده است. معاون معماری و شهرسازی با بیان اینکه متاسفانه به دلیل عدم توجه به نظام‌های برنامه‌ریزی شاهد آن هستیم که شهرها قطبی شده‌اند، گفت: گروه‌های با درآمد بالا در یک بخش از شهر متمرکز هستند و گروه‌های با درآمد پایین هم موجب ایجاد حاشیه نشینی در شهرها شده‌اند و متاسفانه امروز با شهرهای قطبی مواجه هستیم. او تاکید کرد: شاهد آن بودیم که در یک دوره‌ای شهرداری‌ها در تقابل با نظام برنامه‌ریزی شهری چه عملکردی داشتند و با افت کیفیت شهری در آن دوره مواجه بودیم و نتیجه تقابل شهرداری تهران با نظام برنامه‌ریزی شهری به زیان شهروندان تهرانی تمام شد و امروز شاهد بی‌انضباطی‌های شهری هستیم.
ایزدی ادامه داد: نگاه‌مان در محله‌ها کاملاً ماشینی بوده است و همین موضوع موجب شده که هیچ اثر قابل دفاعی در معماری در 30 سال گذشته ارایه نداده باشیم که امروز بتوانیم به آن افتخار کنیم.
او با تاکید بر اینکه هدف اصلی در سیاست بازآفرینی شهری ارتقای کیفیت زندگی شهروندان و قابلیت زیست شهری است، گفت: 18 رکن اصلی در سیاست‌های بازآفرینی شهری وجود دارد که خوشبختانه برنامه ششم توسعه شرایطی را فراهم کرده این سیاست‌ها به اجرا برسد.
بحران فرونشست در جنوب تهران
معاون وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه در جنوب تهران با مشکلات بسیار جدی از جمله فرونشست‌ها مواجه هستیم، گفت: مسوولان باید به این مشکلات و رفع آن توجه داشته باشند و باید به دنبال راه‌های پیشگیری از افزایش مشکلات باشند اما متاسفانه امروز شاهد آن هستیم که کمیسیون‌های ماده 5 و 100 به محلی برای درآمد شهرداری‌ها تبدیل شده‌اند.
او با اشاره به چهار مولفه مهم در بازآفرینی شهری گفت: تحول در اقتصاد محلی، کالبدی- محیطی و اجتماعی و هر مسائل و چالش‌های شهری و همچنین خلق فرآیندهای مستمر و پویا از جمله مولفه‌های مهم در بازآفرینی شهری هستند. ایزدی همچنین درباره 18 راهکار مهم در اجرای سیاست‌های بازآفرینی شهری گفت: محله محوری، مشارکت‌محوری، ایجاد شبکه‌های همکاری، تقویت نهادهای پشتیبان، فراهم کردن ابزارهای مالی و قانونی، ارتقای رضایتمندی ساکنان همه شمولی در اجرای برنامه‌ها و ... از جمله راهکارهای مهم برای پیاده‌سازی سیاست‌های بازآفرینی شهری هستند.
سنجش خطر پدیده فرونشست
براساس پژوهشی که از سوی سازمان زمین‌شناسی کشور، مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی و کمیسیون کشاورزی، آب و صنایع‌غذایی اتاق تهران انجام شده است، اگرچه کل شهر تهران (هم مناطق شمالی و هم مناطق جنوبی) از ناحیه فروریزش‌ها با تهدید روبرو هستند اما درحال حاضر 10 منطقه جنوبی شهر با سه ویژگی جمعیت زیاد، متراکم به لحاظ حجم تردد جمعیت در روز و حجم جمعیت ساکن در شب و همچنین حاوی ساختمان‌های به‌شدت فرسوده و مستعد تخریب با حداکثر ریسک ناشی از بروز پدیده فروریزش مواجه هستند. تخریب تاسیسات زیرزمینی تبعات این پدیده برای شهر تهران محسوب می‌شود. تاسیسات زیرزمینی شامل خطوط اصلی و فرعی گاز، آب، فاضلاب و مترو با طول 5 هزار و 320 کیلومتر است که تخریب آن کل سرویس‌دهی خدمات در تهران را از مدار خارج می‌کند. کاهش آب‌دهی چاه‌ها، کاهش ضریب ذخیره آبخوان‌ها، کاهش کیفیت منابع آب نیز از دیگر تبعات بروز پدیده فرونشست برای مناطق جنوبی شهر است. اختلال در جابه‌جایی کالا و مسافر از تبعات دیگر این پدیده به ویژه در مناطق جنوبی شهر است. چراکه اصلی‌ترین محورهای جابه‌جایی کالا و مسافر (اتوبان قم، آزادراه ساوه، ایستگاه‌های راه‌آهن، 2 کیلومتر خط مترو در محدوده مرکزی تهران و همچنین فرودگاه) در این 10 منطقه جنوبی و پرخطر شهر قرار گرفته‌اند که به‌شدت از محل فرونشست با تهدید تخریب مواجه هستند.همچنین وجود مراکز مستعد اشتعال یا انفجار شامل 96 کیلومتر خط انتقال سوخت و انبارهای نفت و پالاشگاه و 66 جایگاه بنزین و گاز در 10 منطقه پرریسک از لحاظ بروز خطر فروریزش واقع شده‌اند. ضمن آنکه 21 دهنه پل از حدود 140 پل موجود در شهر تهران که محل تردد خودروهای شخصی و نیازمند بازسازی فوری‌اند در این 10 منطقه مستقر هستند. گزارش‌های مراکز مطالعاتی نشان می‌دهد که برخی از 21 پل مستقر در این مناطق با فرونشست‌های هشت ماه اخیر دچار ترک و شکاف شده‌اند.
