اصلاح سیاست‌ها یا افزایش قیمت خدمات شهری
سال آینده بودجه پایتخت 5 هزار میلیارد تومان کسری دارد
گروه راه و شهرسازی|آزاده کاری |
بررسی‌های اولیه نشان می‌دهد که شهرداری تهران در سال آینده با کسری بودجه حداقل ۵ هزار میلیارد تومانی مواجه خواهد شد، بر همین اساس بودجه سال ۹۸ باید با تاکید بر کاهش هزینه و مدیریت مصارف بسته شود.
به گفته مجید فراهانی، عضو کمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر تهران در سال آینده با توجه به اثرات ناشی از تحریم‌های یکجانبه و ظالمانه علیه ملت ایران و تشدید رکود تورمی بر اساس پیش‌بینی‌های صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی ما با رشد اقتصادی منفی مواجه خواهیم شد.این شرایط زمینه‌ساز آن خواهد شد که دولت و شهرداری‌ها با کسری بودجه غیرقابل انکاری مواجه شوند و بررسی‌های اولیه نشان می‌دهد که شهرداری تهران در سال آینده با کسری بودجه حداقل 5 هزار میلیارد تومانی مواجه خواهد شد و برهمین اساس بودجه سال آینده باید با تاکید بر کاهش هزینه و مدیریت مصارف برای کاهش هزینه و مدیریت مصارف برای کاهش اثرات کسری بودجه تدوین شود و در حقیقت شهرداری چاره‌ای ندارد جز آنکه بودجه‌ای انقباضی ارایه کند.
عضو شورای شهر تهران ادامه داد: در تدوین این بودجه انقباضی ممکن است سقف بودجه پیشنهادی از بودجه مصوب سال 97 بیشتر پیش‌بینی شود، اما این افزایش نمی‌تواند تمام نیاز شهرداری به پوشش اثرات تورم بر افزایش نرخ خرید خدمات و محصولات را برآورده کند.
فراهانی با بیان اینکه برهمین اساس برای مواجهه با این شرایط سیاست‌ها و الزامات تدوین بودجه سال 1398 شهرداری تهران را تدوین و به تصویب شورا رساندیم تا خطوط راهنمای شهرداری در تدوین بودجه 98 مشخص باشد و از شهرداری انتظار داریم که بودجه را در این چارچوب تهیه و در موعد مقرر قانونی یعنی حداکثر تا پایان دی ماه به شورا ارایه کند، اظهار کرد: به نظر من این شرایط یک فرصت جدی برای اصلاح ساختار هزینه و کاهش تصدی‌گری‌ها و استفاده از مشارکت عمومی- خصوصی است تا به روند اداره پرهزینه، کم‌بازده و کمتر جلب‌کننده رضایت شهروندان پایان دهیم، چون تا زمانی که شهرداری در بحران تامین مالی قرار نداشته باشد، به این اصلاحات تن نمی‌دهد و تلاش می‌کند با شهرفروشی و حراج منابع بین نسلی نقدینگی لازم برای مصارف پایان‌ناپذیر خود را فراهم کند و اکنون که تحصیل منابع آسان نیست، بهترین فرصت بلکه تنها راه انتخاب برای کاهش هزینه‌ها و اصلاح بودجه شهرداری تهران است.
فراهانی در پاسخ به اینکه برنامه شورای شهر تهران در‌خصوص بدهی انباشته شده شهرداری چیست؟ گفت: بدهی انباشته 10 ساله شهرداری تهران باید با اولویت دادن به پرداخت اصل و سود اوراق مشارکت، دیون پیمانکاران و بدهی‌های بانکی پرداخت شود تا بخشی از اعتبار مالی شهرداری احیاء شود. برای پرداخت بدهی پیمانکاران باید از ظرفیت بودجه غیر نقدی و تهاتر املاک بیشترین بهره را برد تا مطالبات پیمانکاران پرداخت شود.
وی افزود: در بخش بدهی شهرداری به بانک‌ها، باید شهرداری وصول مطالبات متعدد خود از دولت را در قالب اوراق تسویه بانکی پیگیری کند تا با دریافت این اوراق از دولت و ارایه آن به بانک‌ها بدهی‌های خود را تهاتر نموده و فرصت استفاده از ابزارهای مالی بازار پول و سرمایه را پیدا کند. عضو شورای شهر تهران تصریح کرد: اخذ هرگونه وام توسط شهرداری برابر قانون با مصوبه شورا امکان پذیر است و ما در بودجه سالانه شهرداری سقف وام مجاز شهرداری را تعیین می‌کنیم؛ گرفتن وام برای پرداخت حقوق و هزینه‌های جاری اساسا ممنوع است و شورا صرفا با اخذ وام برای پروژه‌های با پیشرفت فیزیکی بالای
75 درصد موافق است و این امر در سیاست‌ها و الزامات اجرایی بودجه به شهرداری ابلاغ شده است.
فراهانی گفت: بالاخره وام گرفتن یکی از راه‌های تامین مالی است و اخذ وام آن هم به شکل کنترل شده و با اخذ مجوز از شورای شهر برای تکمیل پروژه‌ای که گرهی از گره‌ها و مشکلات شهر را باز کند و زمینه خدمت رسانی به مردم را فراهم کند اشکالی ندارد و شاید در کنار کاهش هزینه و استفاده از مشارکت عمومی -خصوصی تنها امکان تامین مالی شهرداری در شرایط کسری بودجه باشد. اگر چه سقف استقراض بانکی در بودجه سال 96 با پیشنهاد قالیباف 5 هزار میلیارد تومان در بودجه 96 مصوب شده بود اما شورای پنجم سقف استقراض را در بودجه امسال به یک پنجم سال گذشته یعنی هزار میلیارد تومان کاهش داد.
وی در پاسخ به اینکه آیا در این زمینه تدابیر دیگری اتخاذ شده است یا خیر گفت: بله، کاهش هزینه، استفاده از سرمایه‌گذاری بخش خصوصی، واگذاری پروژه‌ها و اماکن در حال بهره‌برداری با استفاده از مشارکت عمومی - خصوصی و انتشار اوراق مشارکت از جمله راه‌های کاهش اثرات کسری بودجه هستند و همه این راه‌ها در سیاست‌ها و الزامات بودجه ابلاغی برای سال 98 پیش‌بینی شده‌اند.
عضو شورای شهر تهران افزود: براساس اصول تدوین بودجه در هنگامی که ما با کسری بودجه پیش‌بینی شده مواجه هستیم باید این کسری در بودجه پیش‌بینی، اعلام و شفاف شود تا مشخص گردد ما چه مقدار از تعهداتمان را احتمالا با بدهی ایفا می‌کنیم و چه میزان برای سال‌های بعد تعهد مالی ایجاد می‌کنیم.
فراهانی گفت: در سال 1396 شهرداری تهران با کسری بودجه 17 درصدی مواجه شد که این کسری بودجه پیش‌بینی نشده بود. در بودجه سال 1397 هم ما با یک کسری بودجه حداقل 25 درصدی مواجه خواهیم بود که این کسری بودجه در زمان بررسی و تصویب بودجه در شورا قابل پیش‌بینی نبود و بلافاصله پس از نوسانات نرخ ارز در کمیته بودجه و نظارت مالی ما این میزان را در سناریوهای مختلف ارزیابی و برآورد و به شورا و شهرداری اعلام کردیم که لازم بود بر این اساس شهرداری لایحه اصلاحیه بودجه سال 1397 را تهیه و به شورا ارایه کند تا ما اثرات این کسری بودجه را به حداقل می‌رساندیم، اما متاسفانه در این زمینه تاکنون از سوی شهرداری اقدام مناسبی صورت نپذیرفته است.
عضو کمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر تهران تصریح کرد: اکنون اما درباره بودجه سال 1398 ما با شرایط موجود با توجه به رشد منفی و تورم پیش بینی شده با کسری بودجه پیش‌بینی شده مواجه هستیم و باید ضمن پذیرش موضوع خود را برای مواجهه با این چالش جدی آماده کنیم.
قیمت خدمات شهرداری واقعی شود
محمود میرلوحی عضو کمیسیون برنامه وبودجه شورای شهر تهران در گفت‌وگو با «تعادل» راه‌حل برون رفت از مشکل کسری بودجه را واقعی کردن قیمت خدمات شهرداری و مشارکت و سهیم کردن مردم در تامین هزینه‌ها می‌داند. میرلوحی هفته گذشته نیز بحث افزایش بلیت مترو به 10 هزار تومان را عنوان کرد که واکنش‌های بسیاری به دنبال داشت و حتی رییس شورا عنوان کرد که منظور وی گران کردن قیمت مترو نبوده بلکه فقط هزینه تمام شده بلیت مترو را عنوان کرده است.
میرلوحی با بیان اینکه مدت‌هاست تعادلی بین هزینه‌ها و درآمدها در شهرداری تهران وجود ندارد و امسال نیز با کسری بودجه مواجه خواهیم شد، تصریح کرد: این اتفاق قطعا سال آینده نیز تکرار خواهد شد.در واقع از سال 64 که مجلس دولت را مکلف کرد تا لایحه خودکفایی شهرداری‌ها را آماده کند که هنوز این اتفاق نیفتاده، شهرداری‌ها در یک مسیر ناهموار قرار گرفتند. این امر باعث رونق تراکم‌فروشی شد و در نهایت کار به جایی رسید که امروز دیگر زمینی برای فروش باقی نمانده است . در این مدت ناهنجاری‌های زیادی به وجود آمد و عملا طرح تفضیلی و طرح جامع شهر دور زده شد و مورد بی‌توجهی قرار گرفت. این امر منجر به بدهی 56 هزار میلیارد تومانی شهرداری تهران شد که هنوز راهی برای بازپرداخت آن وجود ندارد.
او با بیان اینکه راه‌حل کسری بودجه شهرداری واقعی کردن قیمت خدمات ارایه شده به شهروندان است، تصریح کرد: اخیرا من درباره قیمت 10 هزار تومانی بلیت مترو صحبت کردم که واکنش‌های بسیاری برانگیخت و به‌شدت در مقابل آن جبهه گرفتند اما موضوع این است که اکنون تمام خدماتی که توسط شهرداری ارایه می‌شوند 22 هزار میلیارد تومان هزینه دارد و اگر برای یک ساعت این خدمات قطع شود شکایت‌ها شروع می‌شود. مشکل اینجا است که نه می‌توان 7 هزار میلیارد تومان حقوق 66 هزار کارمند شهرداری را قطع کرد و نه خدمات را کاهش داد. بخشی از یارانه بلیت اتوبوس فقط هزار میلیارد تومان است.باید منابع این خدمات مشخص شود و متناسب با هر خدمت منبع درآمدی تهیه شود.
او با بیان اینکه در تمام کشورهای دنیا این کار انجام می‌شود، اظهار کرد: برای مثال قیمت بلیت مترو در دوبی به واحد پول ما 15 هزار تومان می‌شود ما هم باید به این سمت برویم. باید این واقعیت را بپذیریم که تراکم فروشی در تهران دیگر جواب نمی‌دهد و حتی اگر بخواهیم این کار را انجام دهیم زمینی برای فروش باقی نمانده است.همان‌طور که عنوان کردم اداره این شهر نیاز به 22 هزار میلیارد تومان پول دارد که این مبلغ باید از منبعی تهیه شود. او در پاسخ به اینکه در شرایط کنونی که حال اقتصاد خراب است و هر روز قدرت خرید مردم کاهش پیدا می‌کند، واقعی کردن و به تعبیری گران کردن خدمات شهرداری منجر به نارضایتی مردم نخواهد شد، گفت: ما باید به عنوان نماینده مردم با آنها صحبت کرده و شرایط را برایشان توضیح دهیم که باید خودکفایی در تامین منابع شهرداری ایجاد شود. حتی تراکم فروشی هم نتوانست شهرداری را از این معضل نجات دهد. ما می‌توانیم همچنان منتظر بمانیم تا حقوق‌ها معادل حقوق دوبی لندن و پاریس شود و بعد بخواهیم مترو بسازیم . در غیر این صورت، باید یک منبع دولتی مانند نفت پیدا کنیم و دولت بودجه‌ای را برای شهرداری‌ها اختصاص دهد، یا اینکه شهرداری‌ها از هرمسیری این بودجه را تعیین کنند که نتیجه آن هم تراکم فروشی خواهد بود. راه چهارم این است که مردم خدمات نخواهند که این هم شدنی نیست. بنابراین واقعیت این است که اگر مردم مترو اتوبوس و حمل و نقل عمومی می‌خواهند باید هزینه آن را بپردازند. در دنیا نیز این کار انجام می‌شود و عوارض برخودرو، عوارض بر سوخت وضع کرده و نرخ بلیت‌ها را واقعی می‌کنند و ما هم باید به این سمت برویم.
او ادامه داد: برخی معتقدند باید هزینه‌ها را کاهش داد که حرف بسیار درستی است. می‌توان 7 هزار میلیارد تومان هزینه جاری را کاهش دهیم، برای مثال، با صرفه جویی، رانت زدایی، رقابتی کردن پروژه‌ها، چابک کردن سازمان و کاهش نیروی انسانی می‌توان تا حدودی هزینه‌ها را کاهش داد.
او بابیان اینکه شهرداری در سال 540 میلیون تومان بلیت مترو می‌فروشد، ادامه داد: کل عایدی شهرداری از این فروش 350 میلیارد تومان است که این میزان 6 درصد هزینه نگهداری یک سال مترو در تهران است.دولت از زمان احمدی‌نژاد تاکنون سهم خود را برای ساخت مترو پرداخت نکرده است.حال که دولت‌ها از دادن هزینه ساخت مترو خودداری می‌کنند پس مردم باید آن را بپردازند.
این عضو کمیسیون برنامه و بودجه تصریح کرد: اکنون تعداد اتوبوس‌های شهر تهران از آنچه در برنامه اول توسعه در نظر گرفته شده بود کمتر است. باید مدل‌های مختلف حمل و نقل را امتحان کرد.متاسفانه تفکری صفر تا صدی در اداره شهر وجود دارد که می‌گوید اگر نمی‌توانید شبیه کشورهای اسکاندیناوی شوید پس تلاش نکنید.در حالی که می‌توان مدل میانه‌ای را تعریف کرد و بر اساس آن کار را پیش برد.اتوبوس‌های بی.آر.تی اکنون در اتوبان امام علی استفاده نمی‌شود و برخی معتقدند باید بی.آر.تی‌ها را جمع‌آوری کرد اما این کار انجام نمی‌شود گویی در رودربایستی گیر کرده‌ایم.
