تبریز در اشغال روسیه و عثمانی

103 سال پیش در چنین روزی یعنی سیزدهم دی 1293 نیروهای عثمانی پس از اشغال تبریز و ارومیه پیشروی خود را به طرف شهرهای شمالی ایران آغاز کردند.

از سال 1290 شمال غرب ایران محل تاخت و تاز ارتش‌های بیگانه بود. ابتدا ارتش روسیه تزاری با یورش به تبریز، این شهر را به اشغال خود درآورد.

حدود 3سال بعد یعنی در ۶ مرداد ۱۲۹۳(۲۸جولای ۱۹۱۴) جنگ جهانی اول آغاز شد. ایران 3روز پس از آغاز جنگ بی‌طرفی خود را در این جنگ اعلام کرد یازدهم آبان ۱۲۹۳ روسیه تزاری علیه امپراتوری عثمانی اعلان جنگ کرد. از ۷دی تا ۱۱دی ۱۲۹۳ امپراتوری عثمانی نیروهایش را وارد خاک ایران کرد و پس از درگیری با نیروهای روس، آنها را عقب راندند. همزمان نبرد ساری‌قمیش در منطقه قفقاز بین نیروهای روسی و عثمانی در جریان بود. با عقب‌نشینی روس‌ها تا نزدیکی جلفا، شهر تبریز به تصرف عثمانی درآمد و بعد عثمانی‌ها به سمت شهرهای دیگر ایران حرکت کردند.

با ورود نیروهای کمکی از روسیه، این ‌بار نیروهای روس دست به حمله علیه نیروهای عثمانی زدند و پس از شکست عثمانی‌ها در جنوب جلفا، کنترل تبریز را به دست گرفتند. با وقوع انقلاب ۱۹۱۷ در روسیه، سازمان نیروهای این کشور از بین رفت. تبریز دوباره به اشغال ارتش عثمانی درآمد. یعقوب شوقی پاشا از فرماندهان ارتش عثمانی که 5 لشکر را تحت امر خود داشت، دستور حمله به ایران و تصرف تبریز را دریافت کرد. او تا پایان ژوئن دو لشکر خود را به دلیل نیاز عثمانی به جبهه‌های دیگری فرستاد. لشکر پیاده‌نظام دوازدهم با حرکت به سمت جنوب، دیلمقان را تصرف کرد. این لشکر با پیشروی بیشتر تا ۵ مرداد رومیات را اشغال کرد. در شمال با دو لشکر، ایروان را پشت سر گذاشتند و به نخجوان حمله کردند و در نهایت در ۲۸تیر ۱۲۹۷ موفق به تسخیر ایروان شدند. این نیروها با ادامه مسیر به سمت جنوب، شهر تبریز را نیز اشغال کردند. عثمانی‌ها تا پایان جنگ جهانی اول که منجر به فروپاشی امپراتوری عثمانی شد، این نواحی را در اشغال خود نگه ‌داشتند.