گذر قدرتمند نفت از ایستگاه 60 دلاری

گروه انرژی|

طلای سیاه پس از آنکه در اوایل سال جدید میلادی، روندی نزولی به خود گرفته بود و حتی به کف قیمتی 50 دلار در هر بشکه نزدیک شد، در معاملات عصر جمعه سومین افزایش هفتگی متوالی خود را رقم زد. به نظر می‌رسد روندی که بهای طلای سیاه اکنون از سر می‌گذراند، احتمال تکرار دوباره سطوح 50 دلار در هر بشکه‌ای را کاهش می‌دهد.

مرتضی بهروزی فر کارشناس موسسه مطالعات بین‌المللی انرژی در خصوص اینکه روند صعودی بازار را باید چگونه تحلیل کرد و منتظر چه سطوحی از قیمت در آینده بود به «تعادل» می‌گوید: «بازار نفت احساس کرده است که عربستان به قیمت‌های بالاتری احتیاج دارد.»

او در ادامه می‌گوید: «انتظار اینکه قیمت‌ها مثلا تا سطح 80 دلار در هر بشکه رشد کنند، منطقی نیست اما با توجه به روندی که بازار از سر می‌گذراند احتمالا قیمت‌ها در باند 60 تا 70 دلار در هر بشکه پیشروی می‌کنند.»

بهروزی فر در پاسخ به این پرسش که آیا می‌توان با اطمینان بیشتری نسبت به اینکه قیمت نفت خام برنت به کف 50 دلار در هر بشکه نزدیک نمی‌شود صحبت کرد می‌گوید: «ماجرا از این قرار است که عربستان و روسیه نمی‌توانند قیمت 50 دلار در هر بشکه را تحمل کنند و دست به افزایش آن می‌زنند، در نتیجه بعید به نظر می‌رسد که حتی اگر قیمت در روندی به 50 دلار در هر بشکه نزدیک شود، مدت قابل توجهی در آن سطح بماند»

رویترز شامگاه جمعه نوشت که قیمت نفت پس از اینکه اوپک جزییات کاهش تولید خود را منتشر کرد و همچنین با انتشار سیگنال‌هایی از پیشرفت مذاکرات تجاری امریکا و چین، صعود کرد و سومین افزایش هفتگی متوالی خود را رقم زد.

بهای معاملات آتی شاخص جهانی نفت برنت با یک دلار و 52 سنت، معادل 2.48 درصد افزایش به 62 دلار و 70 سنت رسید و برای کل هفته ۳.۷ درصد افزایش ثبت کرد. قیمت نفت خام امریکا نیز با یک دلار و 73 سنت، معادل 3.32 درصد افزایش به 53 دلار و 80 سنت رسید. شاخص قیمت نفت امریکا برای کل هفته ۴.۳ درصد افزایش نشان داد.

سازمان کشورهای صادر‌کننده نفت (اوپک) روز جمعه فهرستی از کاهش تولید اعضای خود و متحدانش برای 6 ماهه نخست سال 2019 را منتشر کرد تا از این طریق اعتماد بازار به توافق کاهش تولید را جلب نماید.

فیلیپ فلین، تحلیلگر موسسه پرایس فیوچرز در این باره گفت: «اوپک با اقدام مذکور این سیگنال را به بازار مخابره کرد که در اقدام برای کاهش تولید جدی است و احتمالا پایبندی بالاتر از میزان تعیین شده به خصوص از سوی عربستان سعودی به این پیمان وجود خواهد داشت.»

اوپک و متحدانش در ماه دسامبر توافق کردند به منظور تقویت قیمت نفت و مهار مازاد عرضه فزاینده که بخشی از آن ناشی از رشد تولید نفت شیل امریکا است، تولیدشان را جمعا ۱.۲ میلیون بشکه در روز کاهش دهند.

گزارش ماهانه اوپک که روز پنج‌شنبه منتشر شد، نشان داد که این گروه پیش از آغاز اجرای توافق کاهش تولید شروع قوی در دسامبر داشته و بزرگ‌ترین کاهش ماهانه خود در دو سال گذشته را رقم زده است.

بازارها همچنین از سیگنال‌هایی مبنی بر احتمال حل شدن اختلافات تجاری امریکا و پکن در آینده نزدیک امیدوار شدند. طبق گزارشی که روز جمعه در بلومبرگ منتشر شد، چین پیشنهاد خرید کالاهای امریکایی را مطرح کرده که این اقدام از سوی سرمایه‌گذاران به عنوان تلاشی برای نزدیک شدن به توافق تجاری با واشنگتن تفسیر شد.

با این حال برخی از نشانه‌های ضعیف شدن تقاضا و افزایش تولید امریکا ممکن است رشد قیمت نفت را محدود نگه دارد. آژانس بین‌المللی انرژی روز جمعه اعلام کرد: رشد تولید نفت امریکا و کندی اقتصاد جهانی قیمت نفت را تحت فشار منفی قرار خواهد داد. در این گزارش آمده است که تا اواسط سال تولید نفت‌ امریکا احتمالا بسیار بیشتر از تولید عربستان سعودی یا روسیه خواهد بود و آژانس بین‌المللی انرژی برآورد خود از رشد تقاضا برای نفت را بدون تغییر و نزدیک به سطح ۱.۴ میلیون بشکه در روز در سال ۲۰۱۸ حفظ کرد.

از سوی دیگر آمار شرکت خدمات انرژی بیکرهیوز نشان داد شرکت‌های حفاری نفت امریکا شمار دکل‌های حفاری نفت را در هفته منتهی به ۱۸ ژانویه، ۲۱ حلقه کاهش داده و به ۸۵۲ حلقه رساندند که بزرگ‌ترین کاهش از فوریه سال ۲۰۱۸ بود و شمار دکل‌های حفاری را به پایین‌ترین رقم از ماه مه سال ۲۰۱۸ رساند. با این‌همه شمار دکل‌های حفاری امریکا که معیاری برای سنجش تولید آینده است، همچنان بسیار بالاتر از ۷۴۷ حلقه در سال گذشته است. تولید نفت امریکا هفته گذشته به رکورد ۱۱.۹ میلیون بشکه در روز افزایش یافت و طبق اعلام اداره اطلاعات انرژی امریکا امسال به رکورد بیش از ۱۲ میلیون بشکه در روز و در سال ۲۰۲۰ به حدود ۱۳ میلیون بشکه در روز خواهد رسید.

از سوی دیگر یکی از عواملی که جو موجود بر بازار را مثبت کرد این بود که با وجود تردیدهایی که پیرامون چشم‌انداز رشد اقتصادی وجود دارد، اوپک و آژانس بین‌المللی انرژی در گزارش‌های ماهانه خود، برآورد از رشد تقاضا را تغییر ندادند. این نشانه‌ای مهم مبنی بر این محسوب می‌شود که از دیدگاه این 2 نهاد کهنه‌کار، تردیدها پیرامون چشم‌انداز رشد، به قدری جدی نیست که روی پیش‌بینی از تقاضا برای سوخت اثر بگذارد.  

همچنین روسیه نیز که کم بودن جدیت و شدت عملش در کاهش عرضه نفت خام به وضوح در گزارش IEA مورد اشاره قرار گرفته است، نشانه‌هایی مبنی بر اینکه در روش خود تغییر ایجاد می‌کند بروز داده است. الکساندر نواک، وزیر انرژی روسیه، در بلگراد به خبرنگاران گفت: ما تلاش خواهیم کرد این کاهش تولید را سریع‌تر کنیم. ما با محدودیت‌های فنی روبرو هستیم، با این حال قصد داریم به کاهش تولیدی که توافق کرده‌ایم برسیم. اظهارات نواک چند روز پس از این مطرح شد که خالد الفالح، وزیر انرژی عربستان سعودی، اظهار کرد: کاهش تولید روسیه بسیار آهسته‌تر از آنچه وی مایل بوده، آغاز شده است.

سطح تولید این کشور به همراه عربستان سعودی برای تضمین موفقیت پیمان اوپک و غیراوپک و حذف مازاد عرضه و تقویت قیمت‌های نفت با اهمیت محسوب می‌شود. روسیه متعهد شده است تولید خود را به میزان ۲۲۸ هزار بشکه در روز در سه ماهه اول سال ۲۰۱۹ کاهش دهد و این محدودیت را در سه ماهه دوم حفظ کند.

طبق محاسباتی که بر مبنای گزارش ماهانه اوپک انجام شده، میانگین تولید این کشور در نیمه اول سال ۲۰۱۹ ممکن است حدود ۱۳۰ هزار بشکه در روز کمتر از سطح اکتبر سال ۲۰۱۸ باشد که مبنای توافق کاهش تولید جدید اوپک و غیراوپک است.

روند آهسته کاهش تولید روسیه به دلیل سرمای شدید در سیبری بوده که بزرگ‌ترین منطقه تولیدکننده نفت این کشور است. نواک مجددا اظهارات قبلی خود را مورد تاکید قرار داد و گفت: ما شرایط ویژه‌ای داریم و نمی‌توانیم کاهش فوری تولید را تضمین کنیم.

اوپک تولید نفت خود را در دسامبر بیش از ۷۵۰ هزار بشکه در روز کاهش داده و پیش از اینکه توافق رسمی در ژانویه آغاز شود به استقبال این پیمان رفته است. عربستان سعودی در بیش از نیمی از این کاهش سهیم بوده است.

روندی که بهای نفت خام در 2019 از سر خواهد گذراند به سطح تولید نفت خام ایالات متحده نیز وابستگی زیادی دارد. IEA در گزارش روز جمعه خود تولید امریکا را یک «عامل اصلی» در رویکرد قیمت‌ها در سال 2019 عنوان کرد. از سوی دیگر برخورد تولیدکنندگان عمده نفت خام مانند عربستان و روسیه نیز در این ماجرا اثرگذار است.

در نهایت اما اگر بخواهیم منطقی‌تر به وضعیت نگاه کنیم، همانطور که آژانس بین‌المللی انرژی در گزارش ماه دسامبر خود عنوان کرده است، مسیری که به تعادل بازار نفت خام منتهی می‌شود مسیری طولانی است. پس شاید انتظار اینکه دوباره عدد 50 دلار در هر بشکه روی تابلو قیمت نفت خام برنت در 2019 دیده شود چندان نیز دور از ذهن نباشد.