خودروهای برقی رقیب نفت نیستند

گروه انرژی|

خودروهای برقی هر روز بیشتر در تبلیغات دیده می‌شوند، سهام تسلا غول تولیدکننده این حوزه رشد چشمگیری را در چند سال اخیر تجربه کرده است. چین، امریکا و کشورهای اسکاندیناوی بازار مهم این خودروها بوده‌اند و آژانس بین‌المللی انرژی پیش‌بینی کرده است که تعداد این خودروها تا سال 2030 در اسکاندیناوی به 4 میلیون برسد که 15 برابر میزان فعلی است. اما به نظر می‌رسد برخی مصرف‌کنندگان حوزه انرژی تلاش دارند نقش این خودروها، چشم‌اندازشان و اثرگذاری‌شان بر کاهش انتشار کربن را بیش از آنچه واقعیت است نشان دهند. فاتیح بیرول مدیر آژانس بین‌المللی انرژی اما در اظهاراتی واقع‌گرایانه گفته است که خودروهای برقی پایان عصر نفت نیست و راه‌حل اصلی برای کاهش انتشار کربن نیز به شمار نمی‌رود.

بیرول این اظهارات را در نشست «چشم‌انداز استراتژیک انرژی» که روز سه‌شنبه در داووس برگزار شد مطرح کرده است. بیرول گفته است که تحلیلگران باید چشم‌انداز و افق را واقع‌گرایانه در نظر گرفته و به این توجه کنند که رشد سالانه 5 میلیونی که خودروهای برقی تجربه می‌کنند، در مقایسه با رشد سالانه 1 میلیاردی خودروهای بر پایه سوخت فسیلی، هیچ چیز نیست.

طبق گزارشی که IEA پیش‌تر منتشر کرده بود کل فروش خودروهای برقی در سال 2017 معادل 1 میلیون واحد بوده است که بیش از نیمی از آن در چین به فروش رفته است. در این گزارش شمار کل خودروهای برقی در دنیا 3 میلیون برآورد شده بود که البته نشانگر رشدی 50 درصدی نسبت به سال 2019 بود. مدیر ترک‌تبار آژانس بین‌المللی انرژی در توضیح اثری که تاکنون گسترش خودروهای برقی بر تقاضا برای نفت خام گذاشته است می‌گوید: «ما برای سال جاری پیش‌بینی روزانه 1 میلیون و 300 هزار بشکه افزایش تقاضا کرده‌ایم، این در حالی است که افزایش 5 میلیونی تعداد خودروهای برقی معادل کاستن از روزانه 50 هزار بشکه تقاضا برای نفت خام است. 50 هزار بشکه در برابر 1 میلیون و 300 هزار بشکه.»

او همچنین تاکید کرده است که این خودروهای شخصی نیستند که پیشران اصلی مصرف نفت خام به شمار می‌روند. به گفته بیرول کامیون‌ها، صنعت پتروشیمی و صنعت هوایی بار اصلی در تقاضای آتی برای نفت خام را بر دوش دارند و قاره آسیا نیز تازه آماده اوج‌گیری برای تقاضا است.  همچنین در حالی که عموما تصور می‌شود استفاده از خودروهای برقی تاثیری قابل‌توجه روی کاهش انتشار کربن دارند، رییس آژانس بین‌المللی انرژی با اشاره به اینکه منبع اصلی تولید برق به عنوان شارژ این خودروها سوخت‌های فسیلی هستند تاکید کرده است EV‌ها اثری روی کاهش انتشار کربن ندارند.

آژانس بین‌المللی انرژی پیش‌تر پیش‌بینی کرده بود که در صورت پایبندی کشورها به توافق پاریس شمار خودروهای برقی در جاده‌ها تا سال 2030 می‌تواند به 125 میلیون برسد.

این مساله که تقاضا برای نفت خام در سال‌های پیش‌رو چندان از حوزه‌های تجدیدپذیر متاثر نخواهد شد به مذاق طرفداران رادیکال سیاست‌های حفظ محیط زیست خوش نمی‌آید. اوپک نیز در گزارش چشم‌انداز جهانی نفت خام که روند پیش روی انرژی تا سال 2040 را پیش‌بینی می‌کند عنوان کرده بود که تا این سال هیچ پیک تقاضایی برای نفت خام دیده نمی‌شود. این بدین معناست که تقاضا برای نفت خام هر سال افزایش می‌یابد.

کشورهای حوزه اسکاندیناوی مشوق‌های بسیار زیادی را برای جایگزینی خودروهای سوخت‌فسیلی با خودروی برقی ارایه می‌کنند. از اقداماتی که منجر به افزایش تعداد خودروهای برقی در این منطقه شده است می‌توان به کاهش مالیات تردد این خودروها و انگیزه‌های محلی مانند معافیت‌های کلی یا جزیی از عوارض جاده‌ای، ارایه محل پارک مجانی و امکان استفاده از خطوط ویژه اتوبوس‌ها برای خودروهای برقی اشاره کرد. بیرول همچنین در گفت‌وگویی با سی‌ان‌ان در حاشیه نشستش در داووس اعلام کرد نفت شیل امریکا روی بازار نفت هنوز بطور کامل تاثیر خود را نگذاشته است و این صنعت پیامدهای گسترده‌ای برای بازارهای انرژی جهانی در سال‌های آینده خواهد داشت.

فاتح بیرول در گفت‌وگو با شبکه سی ان بی‌سی گفت: هر کسی تصور کند که تاثیر کامل انقلاب شیل امریکا در بازار نفت دیده شده، دچار اشتباه بزرگی شده است و ما در سال‌های پیش رو شاهد پیامدهای گسترده شیل در هر دو بخش نفت و گاز خواهیم بود.

اوپک و متحدانش در دور جدید از کاهش تولید، توافق کردند میزان عرضه به بازار را ۱.۲ میلیون بشکه در روز از ابتدای ژانویه به مدت شش ماه محدود کنند.

بیرول گفت: با وجود این کاهش تولید، به دلیل افزایش تولید نفت شیل در منطقه پرمیان باسین تگزاس و جنوب شرقی نیومکزیکو، قیمت نفت در سال ۲۰۱۹ تحت فشار نزولی خواهد ماند. وی در ادامه افزود: مگر اینکه رویداد ژئوپلیتیکی بزرگی رخ دهد در غیر این صورت مشاهده صعود نفت به ۹۰ دلار در هر بشکه دشوار خواهد بود.آژانس بین‌المللی انرژی که در پاریس مستقر است، هفته گذشته اعلام کرد امریکا موقعیت خود به عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده نفت جهان را در سال ۲۰۱۹ تحکیم خواهد کرد.