اقدامات بانکها و بیمهها در مقابله با چالشهای بینالمللی
گروه بانک وبیمه| احسان شمشیری|
تحریمهای بینالمللی به ویژه در بخش نظام بانکی، خطوط کشتیرانی و خدمات بیمهای، واردات محصول به ایران را تاحدودی محدود کرده است ودر این راستا بازارهای ارز و سکه و تجارت کالا تحت این اخبار قرار دارند به گزارش «تعادل»، شبکه خبری بلومبرگ به نقل از سه دیپلمات اروپایی نوشته است که ساز و کار مالی ایران و اروپا روز دوشنبه ثبت میشود، هرچند که هنوز مسائلی در این مورد مانده که باید حل شود. براین اساس، اگرچه این موضوع میتواند تاحدودی محدودیتهای بانکی موجود را حل کند اما همچنان چالشهای بیمهای و بانکی و ارزی دیگری ادامه خواهد داشت که شرکتها و بانکهای ایرانی سعی دارند به روشهای مختلف با آنها مقابله کنند. کمیسیون اروپایی به خبرنگاران گفته است که اروپا قصد دارد «خیلی زود» این کانال ویژه موسوم به SPV را ثبت کند. این کانال که از مدتها پیش به ایران وعده داده شده، قرار است رابطه تجاری شرکتهای کوچک و متوسط اروپایی با ایران را تا حدی تسهیل کند. مایا کوچییانسیچ، سخنگوی فدریکا موگرینی مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در این مورد گفته است: مقدمات SPV پیشرفت داشته است و در مرحله پیشرفتهای قرار دارد. امیدواریم که بتوانیم خیلی زود راهاندازی آن را اعلام کنیم. به همراه کشورهای مسوول، در حال کار روی این مساله هستیم. سه دیپلمات اروپایی در این مورد با بلومبرگ گفتوگو کردهاند، اما به دلیل حساسیت مساله خواستهاند نامشان فاش نشود. یکی از این دیپلماتها گفته روز ۲۸ ژانویه (۸ بهمن) به عنوان موعد رسمی اعلام ثبت SPV تعیین شده، با این وجود هنوز موضوعاتی باقی مانده که باید حل شود و همین امر میتواند زمان ثبت این کانال را به تعویق بیندازد.
بر اساس گزارشهای غیررسمی، قرار است این کانال در فرانسه راهاندازی شده و یک مدیر آلمانی برای آن منصوب شود. انگلیس هم به عنوان دیگر کشور اروپایی عضو گروه ۱+۵، سهامدار این شرکت حقوقی خواهد بود. SPV در عمل یک شرکت است که وظیفه تسویه حساب میان شرکتهای بدهکار به ایران و طلبکار از ایران را بر عهده خواهد داشت رییسجمهور ایالات متحده در ماه نوامبر اعلام کرد که تمامی تحریمهای این کشور بر ایران را باز گردانده است. پس از عقبنشینی ترامپ از توافق بینالمللی هستهای ۲۰۱۵، این کشور در پی تحمیل شدیدترین تحریمها علیه این کشور خاورمیانهای بوده و بیشترین هدفگیری آن، بخشهایی مانند صنایع دریایی، کشتیسازی، امور مالی و انرژی بوده است. در حال حاضر، ایالات متحده، در این برنامه تحمیل مجدد تحریمها، به دلیل توسعه برنامه موشکی ایران، تنها مانده است. مابقی کشورهای گروه 1+5 به توافق نامه ۲۰۱۵ پایبند هستند و رهبران اروپا اعلام کردهاند که بر اساس قانون اتحادیه اروپا و قطعنامه ۲۲۳۱ سازمان ملل، از عاملین اقتصادی اروپایی که با ایران تجارت قانونی دارند، پشتیبانی میکنند.
بررسی فضای تحریمهای جهانی نشان میدهد که به دلیل طیف وسیع حوزههای قضایی و سرعت تکامل تحریمهای این فضا، برای شرکتهای کشتیرانی بهشدت چالش برانگیز است. بر اساس نظر مارک چرچ، مدیر بیمه مسوولیت دریایی شرکت پی اندای نورث انگلستان، تعداد تحریمها، طی ۵ تا ۱۰ سال آینده با تحریمهای اقتصادی بیشتر به عنوان جایگزینی برای جنگ و استفاده از زور استفاده میشود.
کشورهای مختلف از تحریمهای اقتصادی محدودی نسبت به کشورهای دیگر به منظور دستیابی به اهداف سیاسی خود بهره میجویند. اما پژوهشها نشان میدهد که این نوع تحریمها عموما اثربخش نیستند و تحریمهای دیپلماتیک و اقتصادی به ندرت توسط سازمانهای بینالمللی صورت میپذیرد. جامعه جهانی که طی سالهای بین دو جنگ جهانی نقش حاکم را در امور بینالملل بازی میکرد، چهار بار تحریم اعمال کرد و تنها دو بار آن به موفقیت انجامید.
تحریمهای بینالمللی به ویژه در بخش نظام بانکی، خطوط کشتیرانی و خدمات بیمهای، واردات محصول به ایران را محدود نموده اما قطع نکرده است. زیرا وضعیت جغرافیایی و ژئوپلتیک ایران (۱۵ همسایه دریایی و زمینی با رویکردهای مختلف سیاسی تحریمهای بینالمللی را مورد چالش قرار میدهد. به عبارت دیگر، تحریمهای بینالمللی تنها هزینه خدمات و محصولات را افزایش میدهد.
علاوه بر این، دیگر شرکتهای تجاری صنعت بیمه به ویژه شعبات خارجی آنها که اغلب در خلیج فارس با دریای عمان واقع شدهاند، بنگاههای اقتصادی هستند که متحمل هزینههای بالایی شدهاند، زیرا در آمد حق بیمه دریایی به دلیل تحریمها بهشدت کاهش داشته است.
مارک چرچ، مدیر بیمه مسوولیت دریایی شرکت پی اندای نورث انگلیس، در این زمینه گفت: با به قدرت رسیدن ترامپ، ما شاهد تغییرات واقعی در نظام تحریمها علیه ایران، سوریه، روسیه، ونزوئلا، کره شمالی، کویا و سودان هستیم. برای شرکتهای کشتیرانی این موضوع بسیار سخت است؛ زیرا منابع کافی برای استمرار وضعیتی که هرروز تغییر میکند، وجود ندارد. سرعت تغییرات در مقوله تحریمها بسیار زیاد است.
زمانی که بحث از تحریمها است، ایالات متحده رهبر جهان هست. آنان تحریمهای اولیهای دارند که برای شهروندان امریکایی است و تحریمهای ثانویهای که علیه شرکتهای ثالث در جهان تحمیل شده است. برای مثال، در تحریمهای ثانویه امریکا علیه ایران، به موسسات مالی جهان گفته شده بود که از کار با بانکهای ایرانی سرباز زنند، در غیر این صورت دسترسی به سیستم مالی امریکا را از دست میدهند. چرچ در ادامه میافزاید: مشکل شرکتهای اروپایی دو چندان است زیرا اتحادیه اروپایی، در تلاشی برای نجات موافقتنامه ایران، مقررات بلاکینگ خود را اصلاح کرد؛ این مقررات اساسا میگوید که اگر شما روش کسب و کار خود را برای تطابق با تحریمهای ثانویه امریکا عوض کنید، قانون و تحریمهای اتحادیه اروپایی را نقض کردهاید. بسته شدن راه پیش و پس یعنی همین، اگر شما مطابق با ایالات متحده باشید، این ریسک وجود دارد که تحریمهای اروپایی را نقض نمایید.