عدم واریز 2 هزار میلیارد تومان جریمه قاچاق

تعادل| محمد مهدی حاتمی |

براساس آمار اعلامی از سوی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز، تا پایان آذرماه 97 حدود 112 هزار پرونده قاچاق تشکیل شده که از نظر ارزش، در قیاس با مدت مشابه سال گذشته حدود 63 درصد افزایش پیدا کرده است. ارزش این پرونده‌ها حدود 2 هزار میلیارد تومان تخمین زده می‌شود. این در حالی است که هنوز برخی از جرایم پرونده‌های قاچاق در گذشته، به خزانه دولت واریز نشده است. افزایش تعداد پرونده‌های تشکیل شده در زمینه قاچاق اما در حالی صورت می‌گیرد که با افزایش نرخ دلار، ساختار قاچاق کالا و ارز در ایران دستخوش تغییر شده است. بر این اساس، به دلیل افزایش شکاف میان نرخ دلار و ریال، قاچاق ارز به خارج از کشور موضوعیت خود را از دست داده و از سوی دیگر، به دلیل ثابت ماندن قیمت عرضه بنزین، قاچاق بنزین به معضلی عمیق‌تر از گذشته تبدیل شده است. از همین رو، سخنگوی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز در گفت‌وگو با «تعادل»، از کددار شدن محصول بنزین تولیدی به قصد صادرات در کشور خبر می‌دهد که به عنوان راهکار عملیاتی می‌تواند موجب عدم خروج فرآورده‌های بنزینی فاقد هویت در قالب صادرات شود.

   سال کشف قاچاق

کشفیات کالای قاچاق در سال جاری روندی صعودی را تجربه کرده و این موضوع البته می‌تواند ناشی از افزایش قیمت ارزهای خارجی در سال 1397 باشد. جدیدترین داده‌های ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز هم موید همین موضوع است و نشان می‌دهد، حجم تشکیل پرونده در حوزه قاچاق کالا و ارز تا پایان آبان ماه سال جاری و در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، رشد چشم‌گیری داشته است. به گفته رییس ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز، در 9 ماهه ابتدایی سال جاری حدود 112 هزار پرونده در حوزه قاچاق کالا و ارز تشکیل شده است. سردار علی مویدی همچنین از هماهنگی مناسب میان ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز و نیروی انتظامی در زمینه مبارزه با قاچاق خبر داده و گفته است: بیش از ۹۰ درصد پرونده‌های تشکیل شده تا آذرماه امسال با تلاش‌ها و اقدامات ماموران و کارگاه‌های نیروی انتظامی میسر شده است. رییس ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز با اشاره به برنامه‌ریزی‌ها و اقدامات انجام شده در برخورد با قاچاق کالا و ارز نیز گفته است: ما تمرکز بر باندها و شبکه‌های سازمان یافته را در دستور کار قرار داده‌ایم و خوشبختانه با اقدامات انجام شده توانستیم ضربات محکمی را با همکاری ناجا و وزارت اطلاعات و نیز دستگاه قضایی به این باندها و شبکه‌ها وارد کنیم که امیدوارم اقدامات ما در آینده از این بیشتر شده و دستاوردهای بهتری داشته باشیم.

او در پاسخ به ادعای ایسنا مبنی بر اینکه در ماه‌های گذشته برخی از کالاهای دارای مجوز واردات نیز با عنوان کالای قاچاق توقیف شدند گفت: ما در آغاز سال و با ماجرای برجام و شرایطی که در سطح جامعه و اقتصاد ما ایجاد شده بود به ندرت و به شکل انگشت شمار چند مورد اینچنینی داشتیم که البته مربوط به چهار پنج ماه گذشته و همانطور که گفتم معدود بوده است.

بنابه توضیحات مویدی، در همین راستا آنهایی که دارای مدارک مثبت بوده و محموله‌هایی که از معابر رسمی وارد کشور می‌شدند محموله‌شان را تحویل می‌گرفتند و مشکلی نبود که در حال حاضر همین اندک مشکلات نیز برطرف شده و آرامش کامل در این حوزه وجود دارد.

   پرونده‌های 2 هزار میلیارد تومانی

رییس ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز درباره سرانجام اموال قاچاق مکشوفه هم عنوان کرده که در گذشته مشکلاتی در این خصوص داشتیم که با انجام اقدامات مختلف تمام تلاشمان را کردیم که این مشکلات به حداقل برسد که خوشبختانه از ناحیه دولت دستوراتی در این زمینه صادر و مقرر شد این موارد تا آخر سال ساماندهی شوند. او درباره سخنان مطرح شده پیرامون عدم واریز جرایم برخی از پرونده‌ها به خزانه دولت نیز گفته است: من در برنامه‌ای گفته بودم تعدادی از پرونده‌ها هستند که جرایمشان به خزانه دولت واریز نشده که ما از مسوولان مربوطه درخواست داریم که این جرایم وصول شود. به گفته رییس ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز، آمار، ارقام و کلاسه پرونده‌های تشکیل شده ظرف کمتر از ۲۴ ساعت به قوه قضاییه داده شده و این در حالی است که ارزش این پرونده‌ها حدود 2 هزار میلیارد تومان تخمین زده می‌شود.

او در بخش دیگری از سخنان خود، درباره اقدامات انجام شده برای مبارزه با قاچاق احشام نیز اظهار کرده: چنین مواردی به صورت موردی و سطح پایین رخ می‌دهد و اقدامات سازمان یافته آن به حداقل رسیده است. بنابراین مورد سازمان یافته‌ای در این زمینه نداریم و اگر مواردی بوده جزئی بوده است. چراکه با ابلاغیه انجام شده از سوی دولت همه سطوح مدیریتی کشور در راستای مبارزه با قاچاق دام متمرکز شده و با توجه به ضوابط و مقررات خوبی که وجود دارد این مسائل و مشکلات به حداقل رسیده البته انتظاراتمان از وزارت جهاد کشاورزی در این زمینه بیشتر است. بنابه آمار اعلامی مویدی، ارزش ریالی پرونده‌ها در ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارزطبق آمارها در نیروی انتظامی با ارزش بیش از ۵۰۰ میلیون تومان دو برابر شده و حدود ۱۰درصد از ۱۱۲ هزار پرونده تشکیل شده در 9 ماهه سال 97 بیش از ۵۰۰ میلیون تومان ارزش داشته است.

   جای خالی آمار

از آن‌سو، اما سخنگوی ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز با اشاره به افزایش تشکیل پرونده‌های قاچاق در 9 ماهه ابتدایی سال جاری در گفت‌وگو با «تعادل»، می‌گوید: ارزش پرونده‌های تشکیل شده در این مدت، در قیاس با پرونده‌های تشکیل شده در مدت مشابه سال گذشته حدود 63 درصد از نظر ارزش و حدود 33 درصد از نظر وزن افزایش پیدا کرده است. با این همه، ظاهرا ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز هنوز هیچ آمار تفکیکی دقیقی از تعداد پرونده‌های تشکیل شده در هر یک از بخش‌های قاچاق ارز، پوشاک، سوخت و لوازم خانگی تهیه نکرده یا ترجیح می‌دهد چنین آماری را در اختیار رسانه‌ها قرار ندهد.

حمیدرضا دهقانی نیا، همچنین در مورد تغییرات در کشفیات قاچاق در حوزه‌های مختلف هم می‌گوید: میزان کشفیات قاچاق در زمینه ارز به نسبت قبل کاهش چشم‌گیری پیدا کرده است بنابه گفته او، این موضوع البته طبیعی است، چراکه به علت بروز نوسانات ارزی در ماه‌های گذشته و قطع شدن تخصیص ارز رسمی به بسیاری از مصارف ارزی، قیمت ارزهای خارجی در مقایسه با ریال افزایش پیدا کرده و به همین دلیل قاچاق ارز به خارج از کشور موضوعیت خود را از دست داده است. سخنگوی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز در مورد مقاومت برخی صاحبان برندهای پوشاک در موضوع مبارزه با قاچاق پوشاک گفت: حدود 40 برند پوشاک خارجی اکنون دارای مجوز فعالیت در کشور هستند که به عنوان مثال، گواهی فعالیت در سطح عرضه را نیز از وزارت صنعت، معدن و تجارت دریافت کرده‌اند. او ادامه می‌دهد: با این همه، بر اساس برآورد ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز، حدود 110 باب واحد تجاری در 40 مجتمع تجاری که عمدتا هم در تهران واقع شده بودند، به دلیل عرضه محرز پوشاک قاچاق که فاقد شناسه کالا هم بوده است، پلمب شده‌اند.  موضوع رصد کالاهای انبار شده در کشور و اتصال سامانه جامع انبارها به سامانه جامع تجارت اما یکی دیگر از گلوگاه‌هایی است که در ماه‌های اخیر در موضوع مبارزه با قاچاق کالا در رأس خبرها بوده است. دهقانی نیا می‌گوید اکنون حدود 540 هزار انبار در سراسر کشور در سامانه جامع انبارها به ثبت رسیده و این در حالی است که اطلاعات این سامانه به‌طور کامل با سامانه جامع تجارت در ارتباط است.

   قاچاق سوخت زیر ذره بین

دهقانی نیا همچنین در مورد قاچاق سوخت و ارتباط آن با زمزمه‌های طرح شده در مورد سهمیه‌بندی مجدد بنزین هم به «تعادل» می‌گوید: استفاده از ابزارهایی مانند کارت سوخت باعث شفافیت در توزیع و مصرف بنزین می‌شود و ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز فارغ از زمینه‌های فنی، اقتصادی و حتی سیاسی، همواره طرفدار به کارگیری دوباره کارت‌های سوخت در کشور بوده است.

او ادامه می‌دهد: وقتی مصرف بنزین در کشور کنترل شود، زمینه برای صادرات بنزین آماده می‌شود و همین موضوع موجب خواهد شد که عرضه خارج از شبکه هم کاهش پیدا کرده و قاچاق سوخت کمتر شود. به گفته سخنگوی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز، اقدامات دیگری هم در زمینه مبارزه با قاچاق سوخت از جمله استانداردسازی محصول بنزینی تولیدی در کشور در دستور کار این ستاد قرار گرفته است. دهقانی نیا همچنین اظهار می‌کند: ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز در هماهنگی با سازمان ملی استاندارد ایران، کددار کردن بنزین تولیدی در کشور را دنبال کرده تا از خروج فرآورده‌های بنزینی فاقد هویت در قالب صادرات ممانعت به عمل بیاورد. به گفته دهقانی‌نیا، این موضوع در عین حال موجب می‌شود محصولات تولید شده در کل شبکه تولید تا مصرف در کشور قابل رصد باشند، اما محوریت اقدام ستاد، کددار کردن محصول بنزین تولیدی برای صادرات است.