قطعه‌سازان با دریافت بخشی از مطالباتشان می‌توانند دوباره نفس بکشند
پرداخت 4 هزار میلیارد تومان از مطالبات شرکت‌های قطعه‌سازی با پرداخت وام از سوی دولت‌به‌شرکت‌های سایپا و ایران‌خودرو شروع شد. مقامات آگاه می‌گویند دو هزار میلیارد تومان از تسهیلات در نظر گرفته‌شده مصوب دولت به ایران‌خودرو و دو هزار میلیارد تومان به سایپا اختصاص خواهد یافت. در ابتدا مقررشده بود که ۸۵ درصد از این مبلغ از سوی خودروسازان به قطعه‌سازان بابت مطالباتشان پرداخت شود اما خبر خوب آن است که صد درصد این منابع از سوی خودروسازان به قطعه‌سازان پرداخت خواهد شد.
البته این منابع به شرکت‌های خودروساز پرداخت نمی‌شود بلکه برای جلوگیری از هرگونه هزینه کرد از سوی خودروسازان به‌صورت مستقیم به قطعه‌سازان پرداخت خواهد شد. دبیر انجمن سازندگان قطعات و مجموعه‌های خودرو در این باره گفت: «قطعه‌سازان با دریافت معرفی‌نامه از خودروساز، به شعب بانک‌های منتخب مراجعه کرده و این مبالغ را دریافت می‌کنند بنابراین دو هزار میلیارد تومان هر یک از خودروسازان در قالب یک قرارداد جعاله سه‌جانبه میان خودروساز، قطعه‌ساز و بانک به قطعه‌سازان پرداخت می‌شود.»
تنها یک‌سوم بدهی‌ها پوشش داده می‌شود
اما پرداخت وام از سوی دولت به خودروسازان برای پرداخت مطالبات قطعه‌سازان چه اثراتی را در صنعت قطعه‌سازی خواهد داشت؟ محمدرضا نجفی منش رییس انجمن صنایع همگن قطعه‌سازی و عضو هیات نمایندگان اتاق تهران در پاسخ به این سوال می‌گوید: «وام از سوی دولت به خودروسازان پرداخت خواهد شد و از طریق آن مطالبات شرکت‌های قطعه‌سازی پرداخت می‌شود، اقدامی که می‌تواند باعث شود برای مدتی شرکت‌های قطعه‌سازی نفسی دوباره بکشند و بتوانند دوباره جان بگیرند؛ بنابراین پرداخت این بخش از مطالبات شرکت‌های قطعه‌سازی حداقل برای مدت‌زمانی می‌تواند این صنعت بسیار مهم را از شرایط کنونی که بسیاری از واحدها در آستانه ورشکستگی قرارگرفته‌اند، نجات دهد و حتماً اتفاق مثبتی خواهد بود.»
او با اشاره به اینکه البته مبلغ 4 هزار میلیارد تومان تنها بخش کوچکی از مطالبات شرکت‌های قطعه‌سازی از خودروسازان است، ادامه داد: «برآوردها و بررسی‌ها نشان می‌دهد که شرکت‌های خودروساز حدود 15 هزار میلیارد تومان به شرکت‌های قطعه‌سازی بدهی دارند بنابراین پرداخت 4 هزار میلیارد تومان از این عدد تقریباً و در بهترین حالت تنها یک‌سوم بدهی خودروسازان به قطعه‌سازان را پوشش می‌دهد و باید در ادامه این اقدام دولت و خودروسازان راه‌کارهایی برای پرداخت بخش‌های دیگر مطالبات شرکت‌های قطعه‌سازی بسنجند.»
نجفی‌منش با طرح این سوال که دولت و مسوولان وزارت صنعت، معدن و تجارت باید بیندیشند که چرا اصلاً میزان بدهی‌های خودروسازان به شرکت‌های قطعه‌سازی به 15 هزار میلیارد تومان رسیده است، گفت: «مهم‌ترین پاسخ به این سوال را باید در قیمت‌گذاری دستوری و دولتی از سوی شورای رقابت دنبال کرد، وقتی این شورا قیمت‌های غیرواقعی تعیین کرده است شرکت‌های خودروساز با زیان درفروش روبرو شده‌اند و روزبه‌روز هم به این عدد اضافه‌شده تا ما شاهد این حجم عظیم از بدهی شرکت‌های خودروساز به قطعه‌سازان باشیم. به اعتقاد من و با توجه به اینکه دولت و تصمیمات شورای رقابت در اصل باعث ضرر و زیان شرکت‌های خودروساز شده است حالا هم دولت باید به میدان بیاید و با حمایت‌های خود ضرر و زیان‌های ایجادشده را جبران کند مانند اتفاقی که در موضوع موسسه‌های مالی و اعتباری شاهد بودیم و دولت به موضوع ورود کرد و زیان‌هایی که مردم دیده بودند را پرداخت؛ الان هم شرکت‌های خودروساز ازیک‌طرف خودروها را پیش‌فروش کرده‌اند به قیمت قبل و حالا دولت و مسوولان وزارت صنعت، معدن و تجارت فشار می‌آورند که نباید قیمت را در زمان تحویل افزایش دهند ولی نکته مهم این است که چه کسی دراین‌بین زیان‌های خودروسازان را جبران می‌کند؟»
این عضو هیات نمایندگان اتاق تهران بابیان اینکه قطعه‌سازان در شرایط کنونی باید مواد اولیه را به‌صورت نقد خریداری کنند و همین موضوع مشکلاتی را ایجاد کرده است، گفت: «تا پیش از این شرکت‌های قطعه‌سازی خریدهای خود را به‌صورت نسیه و با پرداخت چندین ماهه انجام می‌دادند و این باعث می‌شد مدتی بعد از تولید قطعه و فروش به خودروسازان پرداخت‌ها را انجام دهند اما حالا دستشان به‌شدت بسته‌شده است و شرکت‌های تولیدکننده مواد اولیه تنها در صورت پرداخت نقدی، مواد را تحویل می‌دهند.»
او همچنین در پاسخ به این سوال که بهتر است قطعه‌سازان بعد از گرفتن بخشی از مطالباتشان این منابع را در چه حوزه‌هایی هزینه کنند، گفت: « شرکت‌های قطعه‌سازی هم‌اکنون به کارگرانشان، بانک‌ها، شرکت‌هایی تأمین‌کننده مواد اولیه و... بدهی دارند، بنابراین با دریافت بخشی از مطالبات خود در اولین قدم این بدهی‌های را سبک خواهند کرد و اگر هم منابعی باقی بماند در حوزه خرید مواد اولیه و تأمین آن برای تولید در ماه‌های آینده؛ هزینه خواهند کرد.»
پرداخت تسهیلات به صورت مستقیم است
در همین رابطه مازیار بیگلو، دبیر انجمن سازندگان قطعات و مجموعه خودروهای کشور درباره نحوه پرداخت تسهیلات ۴ هزار میلیارد تومانی دولت به خودروسازان گفت: با هماهنگی‌های انجام شده قرار است این تسهیلات به صورت مستقیم در اختیار قطعه‌سازان قرار گیرد بنابراین دو خودروساز بزرگ کشور با نظارت انجمن قطعه‌سازان لیستی از قطعه‌سازان کشور تهیه کرده‌اند و این لیست برای پرداخت تسهیلات در اختیار بانک‌های عامل قرار گرفته است.
دبیر انجمن سازندگان قطعات و مجموعه خودروهای کشور تصریح کرد: برای پرداخت مبلغ ۴ هزار میلیارد تومان تسهیلات دولت کنسرسیومی از بانک‌های عامل به ریاست بانک ملت تشکیل شده که هر بانک عامل تعهد کرده بخشی از این مبلغ را به قطعه‌سازان پرداخت کند.
وی با بیان اینکه پرداخت تسهیلات دولت توسط بانک‌های عامل از امروز به قطعه‌سازان آغاز شده است، گفت: این مبلغ از سوی بانک‌های عامل به صورت مستقیم به قطعه‌سازان پرداخت می‌شود و خودروسازان، قطعه‌سازان را برای دریافت تسهیلات به بانک‌ها معرفی کرده‌اند.
بیگلو بیان کرد: بانک‌ها هم براساس لیست اعلامی از سوی خودروسازان پرداخت‌ها را انجام می‌دهند که از امروز فرآیند پرداخت‌ها آغاز شده است. وی با بیان اینکه این لیست براساس میزان مطالبات، تاخیر در پرداخت و سهم قطعه‌سازان در زنجیره تامین تهیه شده است، گفت: با دریافت این تسهیلات قطعه‌سازان از ۸ هفته دیگر می‌توانند شیب افزایش تولید را آغاز کنند. دبیر انجمن سازندگان قطعات و مجموعه خودروهای کشور افزود: قطعه‌سازان با دریافت مبلغ ۴ هزار میلیارد تومان می‌توانند مواد اولیه مورد نیاز خود را از فروشندگان داخلی و خارجی تامین کنند و بنابراین می‌توان پیش‌بینی کرد که بعد از عید افزایش تولید خواهیم داشت. وی با بیان اینکه امیدواریم در آینده‌ای بسیار نزدیک تیراژ تولید را به ۲ هزار تا ۲ هزار و ۵۰۰ خودرو برای هر خودروساز افزایش دهیم، گفت: به این ترتیب تیراژ تولید دو خودروساز کشور به 5 هزار خودرو در روز خواهد رسید.
مشکل درصد خودکفایی
بیگلو در پاسخ به این سوال که چرا در حال حاضر خودروسازان بیشتر اقدام به پیش‌فروش خودروهایی مثل پراید و تیبا می‌کنند و کمتر شاهد عرضه خودروهایی مثل دنا یا دنا پلاس هستیم، گفت: درصد خودکفایی در خودرویی مثل دنا پلاس پایین‌تر از خودروهای تیبا یا پراید است بنابراین با توجه به مشکلات تحریمی، مشکلات نقل و انتقالات مالی و همچنین بوروکراسی داخلی برای تخصیص ارز و حواله آن امکان واردات قطعات این قبیل خودروها کاهش یافته است و این امر منجر به کاهش تولید شده است.
وی گفت: قطعه‌سازان امیدوارند با دریافت تسهیلات 4 هزار میلیارد تومانی دولت بتوانند به سرعت مواد اولیه مورد نیاز خود را تامین کرده و به تولید بپردازند.
دبیر انجمن سازندگان قطعات و مجموعه‌های خودروهای کشور بیان کرد: حتی این امیدواری وجود دارد که با تامین نقدینگی کم‌کم میزان واردات مواد اولیه‌ای که منشأ خارجی دارد هم افزایش یابد و به مرور شاهد تولید انواع بیشتری خودرو توسط خودروسازان باشیم.
وی درباره پرداخت بقیه مبلغ ۱۱ هزار میلیارد تومانی تسهیلات دولت به خودروسازان تصریح کرد: ۴ هزار میلیارد تومان از این مبلغ از منابع ریالی است که سازوکار آن ذکر شد اما ۷ هزار میلیارد تومان دیگر باید از منابع ارزی تامین شود که هنوز سازوکار تخصیص آن مشخص نشده است.
بیگلو افزود: خودروسازان، بانک مرکزی و شورای پول و اعتبار در تلاش برای تعیین سازوکار پرداخت بقیه تسهیلات دولت به خودروسازان هستند که به محض تعیین شدن ساز و کار آن قطعا اطلاع‌رسانی هم انجام می‌شود.
وی در پاسخ به این سوال که چرا با وجود قول‌های وزیر صنعت برای کاهش قیمت خودرو این اتفاق در بازار مشاهده نمی‌شود، گفت: فعلا تیراژ تولید خودرو پایین است به همین دلیل عرضه کم است اما با توجه به اقدامات صورت گرفته و همچنین کمک دولت به خودروسازان و قطعه‌سازان پیش‌بینی می‌شود به زودی تیراژ تولید افزایش یابد که در صورت وقوع این اتفاق کاهش قیمت در بازار هم مشاهده خواهد شد. بیگلو اظهار کرد: قطعه‌سازان پس از ۸ هفته از دریافت تسهیلات می‌توانند شیب افزایش تولید خود را آغاز کنند و پس از این مدت افزایش تیراژ محسوس خواهد شد.
وی با بیان اینکه امیدواریم بانک‌های عامل در پرداخت این تسهیلات اقدام لازم را در اسرع وقت انجام دهند، گفت: با سیر فرآیندهای مذکور پیش‌بینی می‌شود از اردیبهشت ۹۸ افزایش تیراژ تولید خودرو مشاهده شود.
