شکست فیلترینگ؟
گروه دانش و فن| مرجان محمدی|
در حالی که بسیاری از کارشناسان و مسوولان ارتباطی کشور بر این مساله اتفاق نظر دارند که فیلترکردن شبکه‌های اجتماعی خارجی از قبیل تلگرام نمی‌تواند کاربران را به سمت شبکه‌های اجتماعی داخلی سوق دهد، اما همچنان برخی مسوولان در کمیته تعیین مصادیق مجرمانه معتقدند که در صورتی که شبکه‌های اجتماعی دیگری همچون اینستاگرام هم مسدود و فیلتر شود کاربران چاره‌ای جز عضویت در شبکه‌های اجتماعی داخلی ندارند، مساله‌ای که بسیاری از کاربران نه تنها آن را قبول ندارند بلکه به راحتی و با خرید فیلتر شکن قانون را دور می‌زنند و همچنان در شبکه‌هایی که از سوی مسوولان فیلتر شده است عضویت دارند و به کار خود ادامه می‌دهند .
گفته می‌شود حتی برخی پیشنهاد‌های ویژه از جمله ارایه اینترنت رایگان به کاربران برای عضویت در شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌های داخلی نیز نیز نتوانسته است تا کاربران را مجاب به عضویت و استفاده از این شبکه‌ها و پیام‌رسان‌های داخلی بکند . طبق آمار ارایه شده در کشور ایران تلگرام دارای بیشترین کاربر است و نسبت به دیگر کشورهای جهان این پیام‌رسان خارجی در ایران با محبوبیت بسیاری همراه است و حتی فیلتر شدن تلگرام هم نتوانسته است محبوبیت آن را کاهش دهد.
برخی کاربران با حضور در این شبکه‌ها و پیام‌رسان‌های خارجی امرار معاش می‌کنند و توانسته‌اند کسب و کاری را به صورت مجازی شکل دهند، در نتیجه با فیلتر و مسدود شدن باید راهکاری برای آن پیدا کنند و چه راه‌حلی بهتر از استفاده فیلتر شکن برای این افراد است، مساله‌ای که چندی پیش هم رییس‌جمهور به آن اشاره کرد و گفت: راه پیشگیری از مخاطرات ابزارهای ارتباطی جدید، فیلترینگ نیست. باید سواد رسانه‌ای و دیجیتال جوانان و نوجوانان و البته والدین و همه جامعه را بالا ببریم تا بتوانند در کنار استفاده مناسب از این امکانات، از مخاطرات و آسیب‌های آن نیز در امان بمانند.
وی افزود: “ باید قبول کنیم که اشتباه کردیم فکر کردیم اگر بگوییم استفاده از فلان امکان ممنوع بوده و فیلتر است همه به آن گوش می‌کنند. دیدیم که پس از فیلتر هر امکانی، فیلترشکن آن ایجاد شد و هر چه تلاش کردیم بطور روزانه فیلترشکن‌های جدید ارایه شد و در نتیجه، زیان و آسیبی که به ویژه به جوانان و فرزندان ما از ناحیه استفاده از فیلترشکن‌ها وارد شد، بیشتر از زمانی است که بطور عادی مثلاً از همان نرم‌افزاری که فیلترکردیم، استفاده می‌کردند. “
درهمین خصوص محمد علی پناهیان از فعالان کسب و کارهای مجازی گفت: برخی مسوولان معتقدند که مسدود کردن پیام‌رسان‌ها و شبکه‌های اجتماعی خارجی باعث می‌شود تا کاربران به سمت پیام‌رسان‌های داخلی بروند که این تصور کاملا اشتباه و نادرست است .
وی با اشاره به اینکه پیام‌رسان‌های خارجی از ظرفیت و زیر ساخت‌های بسیار بالایی برخوردار هستند، تصریح کرد: با اعلام کمیته تعیین مصادیق بر غیرقانونی بودن فعالیت شرکت‌ها و نهادها و سازمان‌های دولتی در تلگرام، بسیاری از این نهادها و سازمان‌ها و ارگان‌ها به سمت پیام‌رسان‌های داخلی رفتند، اما نتیجه آن چه شد، پیام‌رسان و شبکه داخلی نتوانست این حجم از کاربر را پاسخ دهد و از دسترس خارج شد، حال تصور کنید45 میلیون کاربر تلگرام آن هم فقط در ایران تصمیم بگیرند که به این شبکه‌ها و پیام‌رسان‌های داخلی کوچ کنند، مساله‌ای که حتی قابل تصور نیست .
وی با اشاره به اینکه زیر ساخت‌های پیام‌رسان‌های داخلی هنوز برای این تعداد کاربر فراهم نشده است، گفت: برخی از کار بران در روزهای ابتدایی با کوچ کردن از تلگرام به سمت پیام‌رسان‌های داخلی رفتند، اما به دلیل مشکلات فراوانی که با آن روبرو شدند دوباره به تلگرام بازگشتند، این در حالی است که برخی نهادها و سازمان‌ها و حتی خبرگزاری‌ها پس از خروج از تلگرام بعد از یک دور کوتاه دوباره به این پیام‌رسان خارجی بازگشتند .
وی گفت: با اجبار نمی‌توان از کاربران خواست به عضویت پیام‌رسان و شبکه‌های داخلی در آیند، بلکه باید با فراهم کردن زیر ساخت‌ها و ایجاد بازار رقابتی این اختیار را به کاربران داد که خود انتخاب کنند .
وی در خاتمه گفت: بسیاری از مسوولان بر این امر واقف هستند که مسدود کردن و فیلترینگ در ایران دیگر جواب نمی‌دهد و شکست خورده است چرا که کاربران خود انتخاب می‌کنند از چه پیام‌رسانی استفاده کنند .
در هر صورت در حالی که شخص رییس‌جمهور و وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات و برخی مسوولان ارتباطی بارها مخالفت خود را برای فیلترینگ شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌های داخلی اعلام کرده‌اند و حتی در برهه‌ای از زمان خبر رسید که تلگرام رفع فیلتر می‌شود، اما همچنان کمیته تعیین مصادیق بر این باور است که تلگرام باید فیلتر بماند و شاید در آینده‌ای نزدیک این کمیته دستور فیلتر اینستاگرام را هم بدهد .
