کشف سفال‌های ویژه بانوان و میمونی که به روش انسان‌ها تدفین شده

شهر سوخته نام بقایای دولت‌شهری باستانی است که در استان سیستان و بلوچستان (شرق ایران) واقع شده و دوره آن را با دوره برنز و تمدن جیرفت همزمان می‌دانند. این محوطه باستانی هفدهمین اثر تاریخی ایران در فهرست یونسکو محسوب می‌شود که با برخورداری از قدمت ۵۰۰۰ ساله هم‌اکنون به عنوان یکی از پیشرفته‌ترین شهرهای باستانی دنیا شناخته می‌شود. با توجه به آنکه ده‌ها سال است، باستان شناسان مشغول کاوش و حفاری در این شهر باستانی هستند اما همچنان هر روز خبرهای جدیدی از کشفیات باستان‌شناسان به گوش می‌رسد. سرپرست کاوش شهر سوخته از یافته‌هایی جدیدی درخصوص یکی از قبرهای این محوطه پیش از تاریخ خبر داد و گفت: بر اساس یافته‌های جدید مردم شهر سوخته، سرطان استخوان داشتند. همچنین در این محوطه قبر یک میمون با هدایای تدفین شناسایی شده است. منصور سیدسجادی در این باره گفت: در حال حاضر از شهر سوخته موها و دندان‌های مردمان آن دوران را پیدا کرده‌ایم که برای آزمایش به دانشگاه نیوکاسل فرستادیم تا به لحاظ ژنتیکی مورد بررسی قرار گیرد. در این میان متوجه شدیم که مردمان پیش از تاریخ که در شهر سوخته زندگی می‌کردند، سرطان استخوان داشتند. او با اشاره به قبری که سال گذشته در شهر سوخته پیدا شده است، گفت: درون این قبر، اسکلتی وجود داشت که کمی با سایر اسکلت‌هایی که تا آن زمان پیدا کرده بودیم، تفاوت داشت؛ از آنجا که در شهر سوخته کار بسیار زیاد است از این رو هنگام کشف چنین چیزهایی در همان مرحله نخست به بررسی آن پرداخته نمی‌شود بلکه مستندات آن ثبت و ضبط شده تا در فرصتی مناسب به تحقیق و بررسی آن پرداخته شود. از این رو در مرحله ثبت این استخوان‌ها، در دفتر ثبت نوشته شده بود که احتمالان این استخوان‌ها متعلق به یک کودک یا یک انسان معلول است. سیدسجادی ادامه داد: بعدها این اسکلت مورد بررسی قرار گرفت و متوجه شدیم که اصلاً این استخوان‌ها متعلق به آدم نیست. در واقع می‌توان گفت، کسی که در آن قبر به خاک سپرده شده بود انسان نبود. از یک جانور باستان‌شناس برای بررسی استخوان‌ها کمک گرفتیم و در نهایت متوجه شدیم که متعلق به یک میمون است. نکته جالب اینجاست که در این قبر با هدایای تدفین روبه رو بودیم. یک ظرف مخصوص مایعات که در آن زمان به عنوان یکی از هدایای تدفین در کنار متوفا دفن می‌شد. درواقع می‌توان گفت این میمون، با تشریفات انسان‌ها خاک شده بود. سرپرست کاوش شهر سوخته با اشاره به آنکه این نوع میمون در پوشش جانوری ایران وجود نداشته، از دومین نکته جالب این کشف پرده‌برداری کرد و گفت: این نوع میمون، از شرق هندوستان و چین به ایران آورده شده. اینجاست که می‌توانیم به سلسله ارتباطاتی که شهر سوخته آن زمان با شمال هندوستان داشت برسیم. در آن زمان از آنجا چوب آبنوس وارد می‌کردیم، ظروف سفالی تبادل می‌کردیم و اکنون شاهد آن هستیم که یک میمون از آن منطقه به ایران آمد.  او اظهار کرد: میمون در دنیای باستان هزاره سوم یک سنبل اشرافیت به حساب می‌آید. چنانکه در آسیای مرکزی، گورستانی پیدا شده که همه قبرها دارای میمون هستند. از این رو پیدا شدن یک میمون در شهر سوخته دارای می‌تواند معانی خاصی می‌تواند باشد. به این معنا که این میمون دارای ارزش اجتماعی در آن زمان بود. در حال حاضر دست به یک سلسله بررسی‌هایی زده‌ایم تا متوجه شویم در کدام مناطق خاورمیانه، گوری که در آن میمون دفن شده باشد، پیدا می‌شود. سیدسجادی با تاکید برآنکه در حال حاضر فقط یک قبر که در آن میمون دفن شده است در شهر سوخته پیدا شده، تصریح کرد: با توجه به آنکه هدایای تدفین در این قبر پیدا شد، می‌توان گفت دنیای پس از مرگ را نیز برای این میمون در نظر گرفته‌اند.  او یادآور شد: در شهر سوخته حدود ۱۰ نوع تدفین پیدا شده و قبری که میمون در آن پیدا شد از نوع نخستین تدفین‌ها و به صورت چاله ساده است.