تمدید مهلت استفاده از مشوق ارزی تا شهریور ۹۸
سیگنال رییسکل دلار را پایین کشید
افزایش فروش ارز در آستانه برگزاری مجامع شرکت‌های پتروشیمی
گروه بانک و بیمه| احسان شمشیری|
بازار ارز و طلا و سکه روز یک‌شنبه 25 فروردین 98، همچنان به روند نزولی در برخی ارزها، و ثبات نسبی در برخی شاخص‌ها ادامه می‌دهد و این موضوع نشان می‌دهد که متاثر از انتشار خبر استفاده از منابع صندوق توسعه ملی برای کمک به سیل‌زدگان و فروش آن در بازار و جمع‌آوری ریال باعث افزایش عرضه ارز و کاهش نرخ‌ها خواهد شد و فعالان بازار می‌گویند که روند کاهش یا ثبات نرخ‌های ارز و طلا و سکه متاثر از این موضوع بوده و ممکن است سبب کاهش قیمت ارز در روزهای آینده شود، اما به گفته رییسکل بانک مرکزی، این بانک بیش از هرچیز بر حفظ ثبات در بازار ارز تاکید دارد و لذا نمی‌توان انتظار کاهش شدید نرخ‌ها را داشت.
به گزارش «تعادل»، برخی فعالان بازار نیز می‌گویند که بازارسازی و نظارت بانک مرکزی بر بازار و تزریق منابع صندوق توسعه ملی را باید در کنار اخباری که در اردیبهشت 98 باعث اثرگذاری بر بازار طلا و ارز می‌شود، در نظر گرفت. زیرا اخباری مانند تحولات مربوط به معافیت‌های خرید نفت از ایران توسط مشتریان نفتی نیز می‌تواند بر بازار اثرگذار باشد. ضمن اینکه باید توجه داشت که تقاضا برای واردات و مصرف، قدرت خرید مردم و نرخ رشد مصرف بخش خصوصی نیز بر میزان تقاضا در بازار اثرگذار بوده و می‌تواند موجبات کاهش تقاضا و ثبات نرخ ارز را به همراه داشته باشد.
در بازار سنا نیز نرخ لحظه‌ای دلار به 13 هزار و 500 تومان و یورو به 15 هزار و 250 تومان رسید. همچنین میانگین نرخ‌های ارز سنا برای روز شنبه نیز به ترتیب برای دلار 13هزار و 788تومان، یورو 15 هزار و 519 تومان، پوند 17 هزارو 747 تومان، درهم 3730، لیرترکیه 2498، یوآن 2076 تومان اعلام شد.
همچنین قیمت هر دلار امریکا در صرافی‌های بانکی یک پله ۱۰۰ تومانی دیگر هم کاهش یافت و نرخ به ۱۳۵۰۰ تومان رسید.. بر این اساس قیمت دلار اکنون به میانه کانال ۱۳ هزار تومانی رسیده است تا یک بار دیگر سناریوی عبور از مرز ۱۴ هزار تومان را کنار بزند.
بر این اساس قیمت هر دلار امریکا در صرافی‌های بانکی برای خرید ۱۳,۴۰۰ تومان و برای فروش ۱۳,۵۰۰ تومان است.همچنین هر یورو نیز برای خرید ۱۵,۲۰۰ تومان و برای فروش ۱۵,۳۰۰ تومان است.
در جریان معاملات بازار طلای تهران نیز قیمت سکه طرح جدید روز یک شنبه ۲۵ فروردین ۹۸ به ۴ میلیون و ۷۷۰ هزار تومان تا 4 میلیون و 820 هزار تومان رسید. همچنین قیمت هر قطعه سکه تمام بهار آزادی طرح قدیم ۴ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان، نیم سکه ۲ میلیون و ۶۲۰ تا 2 میلیون و 770 هزار تومان، ربع سکه ۱ میلیون و ۷۰۰ تا 1 میلیون و 780هزار تومان و سکه یک گرمی ۹۳۰ هزار تومان داد و ستد شد. از سوی دیگر، هر اونس طلا در بازارهای جهانی ۱۲۹۰ دلار و ۵۰ سنت و هر گرم طلای ۱۸ عیار نیز ۴۳۴ هزار و ۴۵۹ تومان و مظنه مثقال 17 عیار 1 میلیون و 877 هزار تومان معامله شد.
به گفته بیشتر فعالان، مهم‌ترین عاملی که زمینه‌ساز کاهش بیشتر قیمت دلار شد، افت نرخ حواله درهم بود. دیروز برخی فعالان از افت نرخ حواله درهم تا مرز ۳ هزار و ۷۰۰ تومانی خبر دادند که حدود ۱۰۰ تومان کمتر از روز پنجشنبه بود. با این قیمت درهم، ارزش دلار در بازار داخلی می‌توانست حتی به زیر ۱۳هزار و ۶۰۰ تومان برسد.
تحلیل افت دلار در کانال 13 هزار
روز یک‌شنبه 25 فروردین 98، نرخ نقدی بازار آزاد ارز کاهشی بود و دلار در در ادامه مسیر نزولی به ۱۳۷۰۰ تومان و سکه به کمتر از ۴میلیون و ۷۰۰ هزار رسید و اگرچه در ساعات اول صبح یک‌شنبه دلار 13850 تومان معامله شد اما در ساعات بعد تا 13700 تومان کاهش یافت. قبل از ظهر دلار نقدی 13800، یورو اروپا 15600، درهم امارات 3745، نرخ حواله یوان 2030 و نرخ حواله لیر ترکیه 2420 تومان اعلام شد.
یکی از کارشناسان بازار ارز گفت: پس از مایوس شدن دلالان از داغ کردن نرخ دلار به دنبال جو روانی هفته گذشته و عقب‌نشینی دلار از سطح ۱۴ هزار تومان در روزهای پایان هفته گذشته، سرعت بیشتری را در مسیر نزولی در پیش گرفته است.
در این خصوص رییس بانک مرکزی در پست اینستاگرامی بار دیگر بر اجرای عملیات بازار باز در اقتصاد کشور و لزوم برداشت از منابع ارزی صندوق توسعه ملی برای جبران خسارت‌های سیل تاکید کرد که این دو خبر نیز می‌تواند به ثبات بازار ارز کمک کند.
همتی افزود: به منظور تامین ریال مورد نیاز در مناطق سیل‌زده از منابع ارزی صندوق توسعه ملی برای ثبات‌سازی در بازار استفاده خواهد کرد. این موارد در کنار تخلیه شوک روانی هفته گذشته در نزول نرخ دلار موثر بوده است.
تحلیل طلای آبشده
یک کارشناس طلا نیز گفت: در بازار طلا نیز نرخ مظنه مثقال 17 عیار یا طلای آبشده بعد از حرکت نزولی نسبتا قوی به خط روند صعودی بلندمدتی که داشت رسیده و توانست تا محدوده 1 میلیون و 900 هزار تومان صعود کند. در این روند قیمتی، کف حمایتی 1835 بسیار مهم است و لذا از روز شنبه، برگشت قیمت طلای آبشده از همین سطح قیمتی رخ داده و نرخ مثقال طلای 17 عیار را کاهش داده است. در حال حاضر حمایت خط روند صعودی بلندمدت را برای آبشده داریم و در صورتی که قیمت بتواند بالای این خط روند تثبیت شود، حرکت خوبی به سمت اهداف 1 میلیون و 950 هزار و بالای 2 میلیون و 30 هزار تومان را خواهیم داشت.
فروش ارز پتروشیمی در فصل مجامع
به باور برخی فعالان بازار، افزایش عرضه مهم‌ترین عامل کاهنده نرخ ارز بود و از نظر آنها، این عرضه بیشتر از طریق فروش ارز برخی از شرکت‌های پتروشیمی صورت گرفت. به گفته آنها، زمانی که قیمت دلار با سرعت زیادی کاهشی می‌شود، معمولا عرضه مناسبی صورت گرفته و کاهش تقاضا برای افت شدید قیمت ارز کشورهای همسایه هم کافی نیست.
در کنار این، شماری از کارشناسان عنوان کرده‌اند، شرکت‌های پتروشیمی به‌دلیل پیش‌رو بودن مجامع خود تمایل دارند منابع ریالی خود را تقویت کنند و آماده پرداخت سودهای سالانه شوند.
براساس اظهارات برخی بازیگران بورس، وضعیت شرکت‌های پتروشیمی و نسبت P/ E (قیمت به درآمد) آنها نیز مناسب است و در صورتی که همکاری مناسبی با بانک مرکزی برای عرضه ارز درهم نداشتند، قیمت درهم نمی‌توانست کاهش زیادی را تجربه کند.
عامل دوم کاهش دلار
در حالی که عده‌ای از فعالان بر عرضه درهم توسط شرکت‌های پتروشیمی تاکید می‌کنند و نوسانات هفته گذشته بازار داخلی را نیز به اختلال در عرضه درهم نسبت می‌دهند، گروهی دیگر از فعالان، کاهش قیمت دلار در ابتدای هفته را به عامل دیگری نسبت می‌دهند.
از نظر گروه اخیر، سیگنال رییسکل بانک مرکزی مبنی بر استفاده از منابع صندوق توسعه ملی برای جبران بخشی از خسارت به سیل‌زدگان، انتظارات معامله‌گران ارزی را تحت‌تاثیر قرار داد و موجب شد که فروش‌ها افزایش پیدا کند.
دلایل کاهش قیمت دلار در بازار
در صورتی که از منابع ارزی صندوق استفاده شود، میزان فروش ارز در بازار افزایش پیدا می‌کند تا منابع ریالی لازم تامین شود. براساس چنین انتظاری، برخی معامله‌گران فروش‌های ارزی خود را بالا بردند. افزایش فروش‌های ارزی در صورتی انجام شده که در میانه‌های هفته گذشته کمتر معامله‌گری حاضر به فروش دلار بود و بار سمت عرضه بیشتر روی شانه‌های صرافی‌های بانکی قرار گرفته بود.
عرضه و تقاضا در آن مقطع زمانی حالت دورانی نداشت و بیشتر ارزهای خریداری‌شده با انتظار رشد بیشتر قیمت دپو می‌شد. با این حال از روز چهارشنبه با تقویت عرضه درهم، قیمت‌ها در بازار داخلی نیز تعدیل شده‌اند. برخی فعالان انتظار دارند با آغاز به کار بازار متشکل ارزی شرایط معاملاتی شفاف‌تر شود و نوسان‌گیران نتوانند با ایجاد جو روانی پیرامون اخبار نوسان‌گیری کنند.
این در حالی است که افزایشی‌های بازار همچنان اعتقاد داشتند کاهش قیمت دلار بیشتر اصلاح قیمتی بوده است و معامله‌گران در حال سوخت‌گیری برای افزایش قیمت‌های بعدی هستند. این عده عنوان می‌کردند، پس از انتشار خبری از منابع خارجی مبنی‌بر درگیری‌های جدید در سوریه خریدها در بازار افزایش یافت.
این در حالی بود که عده دیگری باورداشتند، کاهش قیمت ابتدای روز شنبه به اندازه‌ای نوسان‌گیران را دچار ضرر کرده بود که آنها در ساعات انتهایی روز سعی داشتند با برخی خریدها در معاملات اعتباری کمی قیمت دلار را بالا بیاورند. صرافی‌های بانکی نیز عرضه خود را در کانال ۱۳ هزار و ۷۰۰ تومانی کلید زدند و در ساعات انتهایی روز، حتی قیمت فروش را تا ۱۳ هزار و ۶۰۰ تومان پایین آوردند.
جزییات طرح حذف دلار از معاملات بین‌المللی
این در حالی است که 45 نفر از نمایندگان مجلس با تهیه طرحی خواستار حذف کامل دلار از معاملات دولتی و بخش خصوصی شدند.
در طرح نمایندگان آمده است: بعد از پایان جنگ جهانی دوم، امریکا که از طرفی پیروز جنگ بود و از طرفی هم از عمده کشورهای درگیر در جنگ طلبکار بود، با راه‌اندازی سیستم پولی برتون وودز و استفاده از سیستم پشتوانه دلار برای سایر ارزها، دلار خود را پول غالب معرفی نمود و کشورهای جهان نیز به دنبال ثبات پول خود از طریق یک پول بین‌المللی و نسبتا باثبات مانند دلار بودند.
امریکا با چاپ دلار بدون پشتوانه تسلط خود را بر اقتصاد جهانی عینیت بخشیده و با استفاده از این ابزار مخالفان خود را دچار نابسامانی اقتصادی کرد اما سال‌ها بعد، کشورهای اروپایی جهت برون رفت از تسلط دلار امریکا بر اقتصاد خود و ایجاد اتحادیه مشترک اروپایی، اقدام به راه‌اندازی واحد پولی یورو نمودند.
کشورهای بزرگ دیگر مانند چین نیز با مکانیزم‌های مختلف خود را از زیر یوغ دلار تا حدودی خارج کرده است. متاسفانه کشورهای در حال توسعه به خاطر سهم اندک خود از اقتصاد بین‌المللی و تجارت جهانی هنوز در مقابل دلار که امروز یک ابزار سیاسی است نه یک واحد پولی، ضربه‌پذیر هستند که نمونه آن نوسان اخیر اقتصاد ایران در سال جاری است. لذا، جهت استقلال اقتصادی و مقاوم شده اعتماد ملی کشور در مقابل دلار سیاسی لزوم طرحی در این ارتباط ضرورت دارد که جهت حل این مشکل طرح حذف دلار از معاملات بین‌المللی ارایه می‌شود.
طرح حذف دلار از معاملات بین‌المللی
به موجب این قانون که در ۶۰ روز پس از تصویب لازم‌الاجرا خواهد بود. هرگونه معامله دولتی و خصوصی با دلار ممنوع است. دارندگان دلار تا تاریخ اجرای این قانون فرصت دارند دلار خود را به کالا و ریال یا سایر ارزها تبدیل کنند.
از تاریخ اجرای این قانون هر گونه دلار امریکا در ایران در حکم ارز قاچاق محسوب می‌شود و دستگاه‌های مسوول موظفند با هر گونه دلار مکشوفه و نگهدارندگان آن برابر قوانین قاچاق کالا و ارز برخورد نمایند.
وزارت امور خارجه مکلف است با رایزنی مستمر و فشرده با کشورهای مختلف به ویژه کشورهایی که مورد تحریم ایالات متحده قرار گرفته‌اند ایجاد ائتلاف جهانی برای تحریم دلار و حذف دلار از معاملات بین‌المللی را پیگیری و گزارش پیشرفت کار را هر ۳ ماه به کمیسیون مجلس شورای اسلامی ارسال نماید.
تبصره: این قانون عطف به ماسبق نمی‌شود، لکن قراردادهایی که پیش از تصویب این قانون منعقد شده و ما به ازای آن دلار است در هنگام تمدید یا تجدید، باید به ارزهای دیگر تغییر یابد.
برخی کارشناسان در این زمینه معتقدند که احتمال تصویب و اجرای چنین قانونی، به دلیل مشکلاتی که در بازارهای نفت، طلا و ارز، معاملات بانکی، تجارت با کشورها، حفظ ذخایر ارزی، مسافرت ایرانیان به خارج و... وجود دارد بعید است زیرا این موضوع باعث خواهد شد که تقاضا برای سایر ارزها افزایش یافته و کارمزد قابل توجهی برای تبدیل دلار به سایر ارزها در داخل و خارج ایجاد شود. از سوی دیگر، به دلیل نوسان سایر ارزها و قدرتمند شدن دلار در برابر سایر ارزها، تمایل به حفظ ذخیره ارزی به صورت دلار بیشتر است و نگهداری سایر ارزها نیز هزینه‌ها و عدم النفع قابل توجهی را به بازرگانان و شرکت‌ها وارد خواهد کرد.
تمدید مهلت استفاده از مشوق ارزی
تا شهریور ۹۸
همچنین عضو کمیته ارزی اتاق بازرگانی ایران از تمدید مهلت استفاده از مشوق ارزی تاشهریور۹۸ خبر داد و گفت: به زودی در سامانه جامع تجارت، پنجره‌ای جدید برای تبادل ارز صادرکننده با واردکننده ایجاد می‌شود.
محمد لاهوتی در گفت‌وگو با مهر با اشاره به تصمیمات جدید ارزی بانک مرکزی برای تسهیل بازگشت ارز حاصل از صادرات، گفت: موضوع تاکید بر ضرورت بازگشت ارز حاصل از صادرات، از ۲۲ فروردین ۹۷ کلید خورده و با وجود اینکه در روزهای ابتدایی اعمال آن، روش «واردات در مقابل صادرات» و واگذاری ارز حاصل از صادرات به واردکنندگان، در تمام بخشنامه‌ها آورده شده بود، اما عملاً تا آذر و دی ماه سال ۹۷ هیچ گونه کارایی نداشت و به نوعی اجرایی نشده بود؛ بنابراین آن دسته از صادرکنندگانی که قصد داشتند خارج از سامانه نیما، ارز حاصل از صادرات خود را به فروش برسانند، در عمل نمی‌توانستند رفع تعهد ارزی نمایند.
عضو کمیته ارزی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران، افزود: با شکل‌گیری نشست‌هایی که در ابتدا از سوی مجلس کلید خورد و بعد هم در اتاق بازرگانی ایران با حضور نمایندگان گمرک جمهوری اسلامی ایران، وزارت صنعت، معدن و تجارت و بانک مرکزی، به کار خود ادامه داد، نشست‌های هفتگی از اواسط دی‌ماه به صورت مرتب برگزار شد و با توجه به تعاملی که میان اعضای دولت و بخش خصوصی وجود داشت و ارتباط خوبی که شکل گرفت، بسیاری از این مشکلات برطرف گردید تا در نهایت، سقف و کف واردات برداشته شده و زمان بازگشت ارز حاصل از صادرات که سه ماه اعلام شده بود نیز تا پایان سال تمدید شد؛ ضمن اینکه یکسری مشوق‌هایی برای کسانی که ارز را به چرخه اقتصاد برگردانند نیز در نظر گرفته شد.
وی تصریح کرد: بر اساس تصمیم جدید بانک مرکزی، مهلت استفاده از بسته مشوق ارزی تا پایان شهریورماه ۹۸ نیز تمدید و در کنار آن، روش واردات در مقابل صادرات نیز عملاً اجرایی شده است که البته این دو تصمیم، خروجی نظرات و تشریک مساعی فعالان اقتصادی در اتاق بازرگانی ایران و نمایندگان دولت بود و در نهایت، واگذاری ارز حاصل از صادرات به واردکنندگان نیز به همین منظور مصوب و اجرایی شد که بر این اساس، خوشبختانه بانک مرکزی نیز از روند بازگشت ارز حاصل از صادرات در مقابل واردات، در پایان سال ۹۷ اعلام رضایت کرده و بر اساس آماری که اعلام نموده حدود ۲.۵ میلیارد دلار از ارز صادراتی به این روش برگشت خورده است.
به گفته لاهوتی، در عین حال بسیاری از کالاهایی که با ارز حاصل از صادرات، از سوی واردکنندگان به کشور وارد شده بود نیز تا پیش از این، در سامانه جامع تجارت ثبت نشده بود که با شرایطی که اعلام شده، واردکنندگان توانستند این کالاها و واردات صورت گرفته خود را ثبت کرده و شفاف‌سازی نمایند.
