احتمال شیرین‌سازی بدون پسماند آب دریای خزر
تسنیم| متخصصان آب کشور به دنبال به‌کارگیری تکنولوژی جدیدی هستند تا پساب حاصل از شیرین‌سازی آب خزر را به جای انکه دوباره وارد دریا کنند، بتوانند به صورت یک ماده خشک استحصال کرده و حتی ارزش افزوده مضاعف از آن استخراج کنند.درحالی که تمامی کشورهای حاشیه دریای خزر از منابع غیرمتعارف این دریا برای تأمین بخشی از نیاز آب شرب، کشاورزی و صنعت خود بهره می‌گیرند، ایران تاکنون هیچ برداشتی از آب خزر نداشته است.دلیل عدم بهره مندی ایران از آب خزر و شیرین‌سازی آن، سنگ‌اندازی محیط زیستی‌ها در راه اجرای پروژه‌هایی با هدف بهره‌مندی از آب خزر در بخش‌های شرب، کشاورزی و صنعت بوده است.یکی از طرح‌های مهمی که در خصوص برخورداری از منابع نامتعارف آب خزر تعریف شده، شیرین‌سازی و انتقال آب خزر به فلات مرکزی است که با وجود قریب به 4 سال مطالعه بر روی آن، هنوز به مرحله اجرا وارد نشده است.مخالفت‌ها با این پروژه مهم، با دلایل متعددی بیان می‌شود که یکی از این دلایل آثار سوء تخلیه پساب شورتر در نتیجه شیرین‌سازی آب در این دریا بوده که با وجود درنظر گرفتن تمامی استانداردهای روز جهان در زمینه شیرین‌سازی آب دریاها و تخلیه پساب در شعاع مطمئن به منظور کاهش هرگونه آثار سوء، باز هم این دلیل از دلایل اصلی مخالفت با برداشت آب از خزر عنوان می‌شود.متخصصان آب کشور به دنبال به‌کارگیری تکنولوژی جدیدی هستند تا پساب حاصل از شیرین‌سازی آب خزر را به جای آنکه دوباره وارد دریا کنند، بتوانند به صورت یک ماده خشک استحصال کرده و حتی ارزش افزوده مضاعف از آن استخراج کنند.رضا اردکانیان وزیر نیرو در این خصوص گفت: کشور ما کشور خشک و نیمه‌خشکی است و دسترسی به منابع عظیم آب شور در شمال و جنوب کشور، یک امکان و فرصت برای کشور است تا با درنظرگرفتن ملاحظات و استفاده از فناوری موجود، روی این منابع غیرمتعارف برنامه‌ریزی کنیم.
وی افزود: منابع غیرمتعارفی مثل آب شور دریاهای شمال و جنوب کشور می‌تواند با رعایت ملاحظات لازم، با شیرین‌سازی به مصارف شرب و صنعت برسد.
وزیر نیرو با بیان اینکه “مهم‌ترین ملاحظات، ملاحظات زیست محیطی است “، گفت: همچنین ملاحظات اقتصادی و فنی از ملاحظات بسیار مهمی است که در تمامی پروژه‌ها مورد توجه قرار می‌گیرد.
وی ادامه داد: به عنوان مثال ما در برنامه داریم که آب شرب نوار ساحلی جنوب کشور را در سال‌های آینده از فناوری شیرین‌سازی آب دریا تأمین کنیم که البته این موضوع به این بستگی دارد که ظرفیت‌های کافی فراهم شود؛ بحث قیمت تمام شده و همچنین ملاحظات زیست محیطی که برای فرآیندهای نمک‌زدایی وجود دارد، بسیار مهم است.اردکانیان تصریح کرد: امروزه تکنولوژی‌هایی هست که به ما این امکان را می‌دهد که حتی نمک حاصل از این فرآیند نمک‌زدایی را به صورت جامد درآوریم و این‌گونه نباشد که وقتی آب شوری را از دریا برای شیرین‌سازی می‌گیریم، آب شورتری را به عنوان پساب وارد دریا کنیم که اجرای این طرح نیز تابع قیمت تمام شده و ملاحظات اقتصادی است.
وی افزود: وجود دو منبع وسیع آبی در شمال و جنوب کشور این اطمینان را به ما می‌دهد که فارغ از ملاحظات، کشور ما از حیث تأمین آب، کشوری بدون راه‌حل نیست؛ ما باید با اطمینان خاطر برای آینده‌های بلندمدت این کشور برنامه‌ریزی کنیم، سرمایه‌گذاری کنیم و دنبال طرح‌های توسعه باشیم و تکنولوژی امروز هم قطعا راهکارهای مناسب را در اختیار ما قرار خواهد داد.
وزیر نیرو خاطرنشان کرد: آنچه مهم است این است که ما بپذیریم که هیچ‌کار بدون مطالعه‌ای انجام ندهیم و مطالعه هر طرحی به صورت کامل صورت بگیرد؛ بدین معنا که امکان‌پذیری هر طرح و پروژه‌ای را پیش از اجرا بررسی کنیم.
کار بدون مطالعه نمی‌کنیم
این عضو کابینه دولت با بیان اینکه «طبیعتاً انتهای هر مطالعه‌ای لزوما به پاسخ آری یا خیر منتهی نمی‌شود و هر دو امکان تحت پارامترهای مختلف وجود دارد»، گفت: اصلی که ما همه باید بر سر آن توافق کنیم این است که هیچ کار مطالعاتی متوقف نشود، چون توقف انجام یک مطالعه به این معناست که ما تسلیم شدیم که تصمیم‌هایمان را فارغ از محدوده نتیجه مطالعات بگیریم؛ چه تصمیمات در مسیر اجرای یک کار و چه تصمیمات در مسیر توقف یک کار باشد، که این علامت خوبی برای کشوری که برنامه‌های توسعه وسیعی دارد نیست.
وی افزود: از این‌رو در خصوص پروژه انتقال آب خزر به فلات مرکزی ما درصدد تکمیل مراحل هستیم و علاوه بر مجوزهای زیست، بحث اتمام بررسی در خصوص فرایند نمک‌زدایی در دستور کار بوده و در حال انجام است. وزیر نیرو تصریح کرد: همان‌طور که قبلا به مردم و افکار عمومی اطمینان دادیم، این مطلب را تکرار می‌کنم که دولت از انجام هیچ کار بدون مطالعه یا با مطالعه ناقص حمایت نمی‌کند و متقابلاً تصمیم‌گیری‌هایش را در جهت پیشبرد انجام کارها موکول و منوط به تکمیل مطالعات می‌کند.
وی ادامه داد: در خصوص انتقال آب خزر به فلات مرکزی، ما یک پروژه مطالعاتی داشتیم که شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران در حال اجرای آن بوده و آن هم تهیه و اجرای یک پایلوت برای فرآیند نمک‌زدایی است که هنوز اجرای این پایلوت تکمیل نشده و طبیعتا باید اجرای این پایلوت را تکمیل کنیم تا بر اساس نتایچ آن، تصمیم‌گیری شود.
