اقتدارسپاه؛ اعتبارایران
پس از پیروزی انقلاب اسلامی یکی از مهمترین نیازهای نظام، پیشگیری از فعالیتهای ضد انقلاب در داخل و خنثیسازی توطئههای خارجی بود. همچنین دستگاه دفاعی و امنیتی بازمانده از رژیم پهلوی نیاز به پاکسازی و بازسازی داشت ایرنا در گزارشی به مناسبت سالروز تشکیل سپاه آورد: بر همین اساس کمیتههای انقلاب با حضور و شرکت فعال مردم در مساجد به صورت خودجوش تشکیل شد تا اینکه امام خمینی (ره) در دوم اردیبهشت 1358خورشیدی طی پیامی به شورای انقلاب اسلامی، فرمان تشکیل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را به صورت رسمی صادر کردند. در چنین شرایطی نخستین شورای فرماندهی سپاه پاسداران متشکل از جواد منصوری فرمانده و عضو شورای فرماندهی، عباس آقا زمانی (ابوشریف) مسوول واحد عملیات و عضو شورای فرماندهی، علی محمد بشارتی و بعدها محسن رضایی مسوول اطلاعات و تحقیقات و عضو شورای فرماندهی، سید اسماعیل داودی مسوول اداری و مالی، محسن رفیقدوست مسوول تدارکات و مرتضی الویری مسوول روابط عمومی تشکیل شد و اصل 150 قانون اساسی مقرر داشت: «سپاه پاسداران انقلاب اسلامی که در نخستین روزهای پیروزی این انقلاب تشکیل شد، برای ادامه نقش خود در نگهبانی از انقلاب و دستاوردهای آن پابرجا میماند. حدود وظایف و قلمرو مسوولیت این سپاه در رابطه با وظایف و قلمرو مسوولیت نیروهای مسلح دیگر با تأکید بر همکاری و هماهنگی برادرانه میان آنها بهوسیله قانون تعیین میشود».
بحرانهای پس از انقلاب و جنگ تحمیلی
نظام نوپای جمهوری اسلامی در همان سالهای نخست تاسیس با بحرانهایی در بعضی از شهرهای خود مواجه شد که این بحرانها به دست سپاه پاسداران از میان رفتند و چند کودتا و طرح براندازی نیز خنثی و سرکوب شدند. در این زمان که نظام میرفت تا دوران بحرانهای نخست انقلاب را پشت سر بگذارد و وارد دوره ثبات، بازسازی و استحکام شود، رژیم بعث عراق با تمام توان خود به یاری شرق و غرب ایران را مورد تاخت و تاز قرار داد. در چنین شرایطی سپاه پاسداران با تمام توان در کنار ارتش و نیروهای مردمی قرار گرفت تا به مهمترین رسالت خود یعنی پاسداری از انقلاب اسلامی و دستاوردهای آن، عمل کند. از این رو سپاه پاسداران با مشارکت در طراحی و عملیاتهای مهمی مانند شکست حصر آبادان، طریق القدس، فتحالمبین و بیتالمقدس به مرور نبض جنگ را به دست گرفت و در مرحله بعد که از عملیات در خشکی نتیجه آنچنانی به دست نیامد، بار دیگر این نیروی انقلابی به ابتکار جدیدی دست زد و عملیاتهای بینظیری مانند خیبر و بدر در هور، باتلاق و عبور از رودخانه طراحی و اجرا کرد تا اینکه پس از عملیاتهای بزرگ کربلای پنج و حلبچه، قطعنامه 598 شورای امنیت صادر شد و جنگ به پایان رسید. پس از پایان جنگ تحمیلی، سپاه پاسداران افزون بر وظیفه اصلی خود که حفظ کیان اسلامی کشور بود، وارد میدان سازندگی شد. هدف سپاه از ورود به این عرصه، استفاده بهینه از منابع و امکانات اقتصادی و عمرانی موجود در سپاه، مشارکت در اجرای برنامههای توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور، کسب تجربه و دانش فنی به منظور افزایش توان دفاعی، تداوم ارتباط با مردم و ایجاد بستر مناسب برای مشارکت نیروهای متخصص بسیجی در توسعه کشور بود.
از این رو قرارگاه سازندگی خاتمالانبیاء با اجرای طرحهای بزرگ ملی و محلی در زمینههای گوناگون مانند سدسازی، جادهسازی، زهکشی و احداث کانال، ساخت تصفیهخانه، احداث خطوط انتقال آب و گاز و نفت، ساخت سازههای شناور، بندر، اسکله و موج شکن، ساخت پالایشگاه، احداث تونل، سازههای زیرزمینی، مخازن نفت و آب، حمل و نقل، معدن، کشاورزی، خدمات مشاورهای و...، کمک به دولت و خدمت به مردم را هدف خود قرار داد. البته سپاه پاسداران همزمان با اجرای طرحهای بزرگ، از نظر سازمانی، تجهیزات و فناوری نظامی و آموزش نیروهای انسانی هم رشد و تکامل پیدا کرد و توان نظامی و رزمی خود را ارتقا داد. به گونهای که اکنون یکی از نیروهای نظامی برجسته منطقه محسوب میشود تا آنجا که در سالهای اخیر توانست مهمترین تهدیدها در خاورمیانه را سرکوب کند.
اقتدار در خاورمیانه
سپاه پاسداران در شرایطی که خاورمیانه با فعالیت گروههایی همچون داعش و ... با ناامنی مواجه بود، با تکیه بر روحیه انقلابی و مجهز بودن به تجهیزات نظامی نقش بسیار مهمی در ثبات و امنیت داخلی کشور و منطقه ایفا کرد و امیدهای فراوانی را در میان ملتهای مستضعف و مظلوم جهان به وجود آورد. زمانی که داعش با اقدامهای غیرانسانی خود ترس و وحشت فراوانی در منطقه ایجاد کرده بود، سپاه پاسداران با توان نظامی نه تنها ثبات و امنیت را در مرزهای کشور ایجاد کرد بلکه توانست با این گروه در مناطق مختلف خاورمیانه به مبارزه بپردازد و آنها را سرکوب کند.
قدرت دفاعی سپاه پاسداران باعث شده است تا این نهاد در تراز مجموعهای قدرتمند در عرصههای نبرد زمینی، دریایی و هوافضا با استفاده از فنون و آموزشهای نوین در سطح جهانی مطرح باشد و با دستیابی به خودکفایی در ساخت موشکهای پیشرفته بالستیک دارای ظرفیتها و قابلیتهای مهم دفاعی شود.
از زمانی که دشمنان دایره تهدیدهای خود را در حوزه فرهنگ، متمرکز کردند و سطح عملیات روانی را گسترش دادند، اندیشهای مقدس در سطح فرماندهان عالی سپاه پاسداران نیز شکل گرفت که به فعالیتهای فرهنگی خود دامنه بیشتری دهند تا بتوانند با رصد کردن اوضاع، کشور را از تهدیدهای فرهنگی در امان بدارند که مهمترین اقدامهای فرهنگی این نهاد انقلابی عبارتند از:
- مقابله با فعالیتهای فرهنگی گروههای منحرف که برای کمرنگ کردن ارزشهای انقلابی و اسلامی در ذهن جوانان و جذب آنها انجام میگرفت.
- مقابله با عملیات روانی گروهکهای ضد انقلاب و جریانهای انحرافی سیاسی- فرهنگی.
- جلوگیری از انحراف انقلاب و استحاله فرهنگی آن در درون کشور.
- تبلیغ و گسترش مکتب اسلام و نشر معارف اسلامی.
-دفاع فرهنگی از آیتالله خامنهای مقام معظم رهبری.
- تبلیغ انقلاب و دستاوردهای آن.
- حضور فرهنگی و سیاسی در مناطق بحرانی کشور.
- ایجاد حرکت و انگیزه در مردم برای حضور در جنگ و پشتیبانی از آن.
- دمیدن روح امید و اعتماد به نفس در مردم و رزمندگان.
سپاه پاسداران علاوه بر مبارزه با دشمنان و قدرت بازدارندگی که برای آنها دارد، در مواقعی که کشور با بلایای طبیعی روبرو میشود، خود را به محل بحران میرساند و یاری رسان مردم میشود که نمونه بارز آن در سیلهای رخ داده در فروردین 1398 خورشیدی مشاهده شد. در جریان این حوادث، سپاه پاسداران با ساخت و نصب 19 پل، ارتباط گمیشان با شهرهای گرگان، آق قلا و بندرترکمن را برقرار کرد و اینگونه این شهر از محاصره آب خارج شد. سپاه پاسداران 440 دستگاه ادوات و تجهیزات اعم از لودر، بیل مکانیکی، دستگاه لجنکش و کفکش، کامیون جهت لایروبی خانهها، رودخانهها و بازگشایی و ترمیم راهها را به استانهای گلستان و مازندران اختصاص داد. این نیرو همچنین با شروع سیل در مناطق غربی و جنوب غربی کشور در نخستین مرحله به اعزام و استقرار بالگردها، ساخت یگان مهندسی 43 امام علی(ع) و یک مجموعه کامل بیمارستان صحرایی اقدام کرد و در مراحل بعدی با حضور مستمر در این مناطق به مدد آسیب دیدگان شتافت.
همدلی و اتحاد ملت در حمایت از سپاه
سپاه پاسداران از بدو تاسیس تا به امروز نقش مهمی در مبارزه با استکبار جهانی، تروریسم و حمایت از ملتهای مستضعف و مظلوم جهان برعهده داشته؛ عملکردی که بیش از همه با منافع امریکا در تضاد بوده و همین امر هم باعث شده است تا دولتمردان امریکا از هیچ کوششی برای ضربه زدن به این نهاد انقلابی فروگذار نباشند. از این رو در طول 40 سال افتخارآفرینی این نهاد انقلابی بارها شاهد اقدامهای خصمانه علیه سپاه پاسداران بودهایم که یکی از مهمترین آنها در 19 فروردین 1398خورشیدی اتفاق افتاد. به این نحو که دونالد ترامپ رییسجمهوری امریکا در اقدامی غیرمنطقی و کینهتوزانه سپاه پاسداران را یک سازمان تروریستی خارجی اعلام کرد. ترامپ با این اقدام خود درصدد بود تا این نیرو را در داخل و خارج از کشور منزوی و ضعیف کند اما حمایتهایی که در ایران از ناحیه نهادها، نیروهای نظامی، شخصیتها و... از سپاه پاسداران شد، بار دیگر بر همدلی و اتحاد ملی افزود و نشان داد همانگونه که سپاه در مواقع مختلف از کشور و ملت دفاع کرده است، اینبار نیز مردم ایران، همگی یک سپاهی شدند و از این نیروی انقلابی پشتیبانی کردند.
سپاه پاسداران هنگامی تشکیل شد که انقلاب اسلامی با انواع توطئهها و شرارتهای داخلی گروهکها روبرو بود. از این رو این نهاد انقلابی در سایه حمایتهای رهبری انقلاب و مردم و همچنین روحیه انقلابی و شهادتطلبی خود توانست با این آفتها مقابله کند. در این شرایط و با گذشت زمان، توان مقابله سپاه با حوادث افزایش یافت و در برخورد با ترورها، آشوبها و درگیریها فعالانه شرکت کرد. به این ترتیب در واقع در هر جا که نیاز و ضرورت اقتضا میکرد، این نهاد انقلابی با قدرت عمل کرده و در هر عرصهای که ماموریتی را عهده داشته از عهده آن به خوبی برآمده است.
با توجه به چنین تجربهای شناخت فرصتها و تهدیدهای فراروی انقلاب و اشراف اطلاعاتی بر ظرفیتها و آسیبها، سپاه پاسداران را در عرصه مختلف توانمند میسازد تا در دهه پنجم انقلاب اسلامی بتواند با پشتوانه و تجربه خود در بیش از چهار دهه گذشته، دستاوردهای بزرگتری را برای ایران و ملتهای اسلامی به ارمغان بیاورد.