دولت هوشمند و اقتصاد هوشمند
رشد فناوری نشان می‌دهد که تا ده سال آینده با تحولات سریع فناوری مواجه خواهیم بود و نمونه‌هایی از آن نظیر اتصال سیم کارت به بدن انسان، خودروهای بدون راننده، اتصال لباس‌ها و عینک‌ها مانند بقیه اشیاء به اینترنت و موارد متعدد دیگر در آینده نزدیک تحقق خواهد یافت.
یکی از ضرورت‌های موجود در دولت هوشمند این است که باید با نهایی‌سازی نقشه راه، برنامه زمانبندی عملیاتی و تعیین مرجع پایش و ارزیابی، استفاده از روش‌های سریع و مستقل از رویه‌ها و ساختارهای جاری و همچنین به‌کارگیری فناوری‌های پیشران و متحول‌کننده از جمله فناوری‌های همراه، اینترنت اشیا و رایانش ابری، در ارایه خدمات فراگیر دولت همراه و در نهایت دولت دانا، شاهد ارتقای عملکرد دولت در حاکمیت مطلوب و بهبود وضع رضایت‌مندی مردم ایران باشیم. این حرکت در نهایت رشد چشمگیر جایگاه ایران در رتبه‌بندی‌های جهانی دولت الکترونیک را در بر خواهد داشت.
از این رو در مرحله اول دولت الکترونیک، استفاده از بستر‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات است. در مرحله بعد استفاده از بستر تلفن همراه به عنوان کانال ارایه خدمات الکترونیکی در دستور کار قرار می‌گیرد که این مرحله به عنوان دولت همراه شناخته می‌شود. در نهایت با فراگیر شدن خدمات دولت مبتنی بر فناوری‌های همراه و هوشمند، RFID، اینترنت اشیاء، USN، خدمات ابری و ابزار هوشمند دیگر دولت هوشمند شکل خواهد گرفت. به این ترتیب خدماتی نظیر سامانه‌های مبتنی بر محل، پرداخت همراه، اسناد رسمی الکترونیک، رای‌گیری الکترونیک، سیستم ثبت نام الکترونیک و بطور کلی خدمات عمومی از طریق دولت به شهروندان ارایه می‌شود. خدماتی نظیر سیستم مستند‌سازی، سیستم مدیریت دانش، پست الکترونیک امن، اشتراک‌گذاری اطلاعات و بودجه‌بندی و دارایی از سمت دولت به بدنه دولت عرضه خواهد شد. همچنین خدماتی نظیر تدارکات الکترونیک، پشتیبانی، پزشکی الکترونیک، سیستم پرداخت الکترونیک، سیستم الکترونیکی مالیات و سیستم معاملات الکترونیک از سمت دولت به کسب‌وکارها عرضه می‌شود.
اقتصاد هوشمند چیست؟
اقتصاد هوشمند که امروزه به آن اقتصاد دیجیتالی نیز گفته می‌شود از جمله اصطلاحاتی است که طی دهه‌های اخیر، به شکلی گسترده رواج یافته و به این علت که بر سر تعریف آن هم، اتفاق نظر وجود ندارد، تقریبا به جای هر واژه‌ای مرتبط با تکنولوژی به کار می‌رود. اقتصاد دیجیتالی عبارت است از شبکه‌ای جهانی از اقتصاد و فعالیت‌های اجتماعی که از طریق ارتباطاتی مانند اینترنت، موبایل و شبکه‌ها امکان‌پذیر انجام می‌شود. شبکه‌سازی دیجیتالی و زیرساخت‌های ارتباطی بستری جهانی فراهم می‌کند که در آن افراد و سازمان‌ها با تجهیز راهبردها، به برقراری ارتباط، همکاری و جست‌وجوی اطلاعات می‌پردازند. منظور از اقتصاد هوشمند، افزایش بهره‌وری، فعال کردن ICT و تولید پیشرفته و ارسال خدمات و نوآوری با فعالیت ICT است که مانند محصولات، خدمات و مدل‌های تجاری هستند. دسته‌های هوشمند و اکوسیستم‌ها را در بر دارد. اقتصاد هوشمند شامل ارتباطات داخلی جهانی و بخش‌های بین‌المللی در حوزه فیزیکی و مجازی، خدمات و دانش است. شهرستان‌ها با چالش‌های بی‌سابقه روبه‌رو هستند. سرعت شهرنشینی در حال افزایش است. شهرستان‌ها با چالش‌های بی‌سابقه روبه‌رو هستند. اقتصاد هوشمند یکی از شش مولفه اساسی شهر هوشمند است، در واقع شهر هوشمند واقعیتی است که با توجه به گسترش روز افزون تکنولوژی اطلاعات در شهر و در راستای پاسخگویی به نیازهای شهروندان به اطلاعات و امکانات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری در زندگی شهری آنان ساخته می‌شود. شهر هوشمند یک رویکرد جدید در مدیریت شهری ایجاد می‌کند که به واسطه آن شهروندان می‌توانند به راحتی با سازمان‌ها و ارگان‌های دولتی و خصوصی ارتباط برقرار کرده و در هزینه و زمان خود صرفه جویی کنند و اینها همه به وسیله فناوری‌های اطلاعات و ارتباطات امکان‌پذیر است. بنابراین شهر هوشمند فقط استفاده از ابزارهای تکنولوژی نیست بلکه بهره‌گیری از این ابزارها برای بالا بردن کیفیت زندگی شهروندان است .از جمله استراتژی‌ها و راهکارهای لازم برای توسعه اقتصادی و رسیدن به اقتصادی پایدار در هر کشور، توسعه اقتصاد پایدار بر مبنای هوشمندی شهر است. اقتصاد پایدار و هوشمند، خود نیازمند امکانات هوشمند در هر شهر از جمله: اقتصاد هوشمند، زیرساخت و ارتباطات هوشمند، حمل و نقل شهری هوشمند، انرژی هوشمند، دولت هوشمند، امنیت هوشمند، سلامت هوشمند، کسب و کار هوشمند و حتی شهروند هوشمند است. در این استراتژی، یعنی اقتصاد پایدار بر مبنای شهر هوشمند که براساس نظریه و تئوری سیستم‌ها بنا شده است، شهرها به عنوان یک کلان سیستم در نظر گرفته شده و هر شهر از اجزایی به نام زیر سیستم تشکیل گردیده و این زیر سیستم‌ها، در حقیقت همان سازمان‌ها، صنایع، مردم و دیگر مولفه‌های شهری هستند که در راستای رسیدن به هدف نهایی که همان اقتصاد توسعه یافته و پایدار شهری است، به صورت منظم و یکپارچه در ارتباط و تعامل هستند. واضح است اگر با چنین دید سیستمی، به شهر به عنوان یک کلان سیستم نگاه کنیم و سازمان‌ها و صنایع مستقر در هر شهر را به عنوان اجزای تشکیل‌دهنده شهر در نظر بگیریم، اگر ارتباطات بین این اجزاء به صورت منظم و یکپارچه صورت بگیرد توسعه علمی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی هوشمند در هر شهری و در نهایت در هر کشوری اتفاق می‌افتد.
