اختراع اتفاقی شناساگر گاز اُزن

تک‌تایمز| دانشمندان ناسا در حالی که می‌خواستند یک ابزار برای اندازه‌گیری «هیدروکسیل» بسازند بطور اتفاقی موفق به اختراع یک شناساگر دقیق گاز اُزن شدند که ۱۰۰ برابر دقت بیشتری نسبت به شناساگرهای کنونی دارد.

یک دانشمند ناسا که به دنبال ساخت یک ابزار برای تشخیص هیدروکسیل بود به جای آن بطور تصادفی یک آشکارساز بسیار دقیق ازن (ozone) ساخت.

این وسیله موسوم به «آزمایش سریع ازن» (ROZE) با دقت ۱۰۰ برابر بیشتر از آشکارسازهای ازن موجود در بازار عمل می‌کند.

«تام هانیسکو» محقق پژوهشی مرکز پرواز فضایی گودارد ناسا در مریلند گفت: تحقیق و توسعه هرگز هدر نمی‌رود. وقتی ما توسعه دستگاه را آغاز کردیم، ازن دورترین چیز در ذهن ما بود.

هانیسکو و تیمش در اصل به دنبال ساخت ابزاری بودند که بتواند هیدروکسیل که یک ماده شیمیایی کم‌عمر و بسیار واکنش‌پذیر است را اندازه‌گیری کنند. هیدروکسیل می‌تواند اتمسفر را از گاز متان که یک گاز گلخانه‌ای و موثرتر از کربن دی‌اکسید در جذب گرما است پاک کند.

دانشمندان می‌خواستند با استفاده از روش طیف‌سنجی همبستگی فیلتر گاز، این آشکارساز را بسازند. با این حال در طول آزمایش، نمونه اولیه دستگاه با مشکلات فنی مواجه شد و به جای هیدروکسیل، ازن تولید شد.

دانشمندان دریافتند که دستگاه‌شان به ازن بسیار حساس است و ناخواسته یک شناساگر دقیق ازن ساخته‌اند.

ازن گازی است که در اتمسفر بالایی زمین موجود است و از بشر، حیوانات و گیاهان در برابر اشعه ماورا بنفش خورشید محافظت می‌کند.

با این حال، وجود ازن در اتمسفر پایینی زمین موجب واکنش‌های شیمیایی خاصی می‌شود که برای انسان و گیاهان سمی است و استنشاق گاز حاصل از آن می‌تواند منجر به بیماری‌های تنفسی شود.

بنابراین دانشمندان به جای پیگیری هدف اصلی خود، حساسیت دستگاه را نسبت به ازن بهبود بخشیدند. هانیسکو می‌گوید ROZE تا ۱۰۰ برابر دقیق‌تر از بهترین ابزار تشخیصی ازن است.