تغییر ریل نظام تجاری کشور
«شیفت به تهاتر نفت-کالا» در دستور کار دولت قرار گرفت. معاون اول رییس‌جمهوری در تازه‌ترین نشست شورای عالی توسعه صادرات غیرنفتی کشور از وزیر صنعت درخواست کرد تا ظرف دو هفته آینده، دستورالعملی برای مبادله کالا با کالا در بازارهای هدف صادراتی ایران تدوین شود. هدف از صادرات کالا در برابر واردات کالا «توسعه صادرات ایران و تامین نیازهای اساسی کشور» عنوان شده است. بر همین اساس، اسحاق جهانگیری، با تاکید براستفاده از ظرفیت بازار همسایگان، از متولی وزارت صنعت درخواست کرد که از توان اتاق ایران در ایجاد تشکیلاتی با حضور رایزنان بازرگانی برای افزایش صادرات و رفع موانع تجاری بهره ببرد. معاون اول رییس‌جمهوری همچنین با بیان اینکه وظیفه فرماندهی صادرات کشور برعهده وزارت صنعت است، عنوان کرد که این وزارتخانه هر اختیاری در جهت توسعه صادرات نیاز داشته باشد، از طریق مصوبه دولت یا ستاد مقابله با تحریم در اختیارش قرار خواهد گرفت. جهانگیری همچنین از «وزارت صنعت، معدن و تجارت»، «وزارت امور اقتصادی ودارایی»، «بانک مرکزی»، «سازمان برنامه و بودجه» و «اتاق بازرگانی ایران» خواست تا در جهت حمایت از صادرات جلسه‌ای تشکیل دهند و با رفع موانع صادرات، نحوه حمایت از بازرگانان و تجار کشور را بررسی کنند تا آنها با مشکلات کمتری روبه رو باشند.
خواسته جهانگیری چه بود؟
اسحاق جهانگیری با بیان اینکه توسعه صادرات کالا و خدمات اصلی‌ترین و حیاتی‌ترین اولویت کشور است، تاکید کرد: مهم‌ترین پیشران رونق تولید، توسعه صادرات است. او با بیان اینکه یکی از شاخص‌های موفقیت و پیشرفت کشورها توان صادرات محصولات، کالاها و خدمات آنها به بازارهای جهانی و منطقه‌ای است، افزود: امروز صادرات موضوعی حیاتی، وظیفه‌ای ملی و قانونی است و باید تلاش کنیم تا کالاها و خدمات با کیفیت و مطابق با استانداردهای بین‌المللی برای عرضه و رقابت در بازارهای جهانی ارایه کنیم. به گزارش ایرنا، جهانگیری با اشاره به اهمیت صادرات غیرنفتی در سال 98 تاکید کرد: توسعه صادرات کالا و خدمات اصلی‌ترین و حیاتی‌ترین اولویت کشور و مهم‌ترین وظیفه امروز همه بنگاه‌ها و مدیران است تا بتوانیم ارز مورد نیاز برای واردات کالاهای اساسی به کشور را فراهم کنیم. رییس شورای اقتصاد با بیان اینکه در سال جاری از سوی مقام معظم رهبری به عنوان سال «رونق تولید» نامگذاری شده، افزود: مهم‌ترین پیشران رونق تولید، صادرات است و باید در این جهت تلاش خود را دو چندان کنیم تا صادرات کالاهای غیرنفتی کشور بیش از پیش افزایش یابد. او با اشاره به برنامه امریکایی‌ها برای کاستن منابع درآمدی و کاهش ارزآوری کشور اظهار کرد: مردم انتظار دارند که مدیران کشور با طراحی و برنامه‌های مناسب کاری کنند که معیشت آنها کمتر دچار آسیب شده و کشور به لحاظ اقتصادی و توسعه دچار اختلال نشود. او به اهمیت کشورهای همسایه و بازارهای هدف در توسعه تجارت کشور و استفاده از ظرفیت همسایگان برای افزایش صادرات بر استفاده از ظرفیت بخش خصوصی تاکید کرد و خواستار بهره‌گیری وزارت صنعت، از توانمندی اتاق ایران در ایجاد تشکیلاتی با حضور رایزنان بازرگانی به منظور تدوین و طراحی ساز و کارهای لازم برای رفع موانع صادرات و تسهیل در مبادلات تجاری شد. به گفته او، وظیفه فرماندهی صادرات کشور برعهده وزارت صنعت است و این وزارتخانه هر اختیاری در جهت توسعه صادرات نیاز داشته باشد از طریق مصوبه دولت یا ستاد مقابله با تحریم در اختیار این وزارتخانه قرار خواهد گرفت.
گروه تجارت|
جهانگیری با اشاره به برخی اظهارنظرهای نادرست درخصوص بازگشت ارز به چرخه اقتصاد کشور گفت: این سیاست یکی از مهم‌ترین سیاست‌های بانک مرکزی است و قرار است که در ازای صادرات کالا و خدمات، نیاز کشور در زمینه کالاهای اساسی مرتفع شود؛ به این معنی که واردات در قبال صادرات انجام شود. او اظهار کرد: بانک مرکزی و وزارت صنعت، معدن و تجارت باید برنامه‌ریزی‌های لازم را انجام دهند تا بسته مشوق‌های صادراتی مبدل به بسته رفع موانع از صادرات کشور شود.
دستور تشکیل جلسه حمایت از صادرات
جهانگیری از «وزارت صنعت، معدن و تجارت»، «وزارت اقتصاد و امور دارایی»، «بانک مرکزی»، «سازمان برنامه و بودجه» و «اتاق بازرگانی ایران» خواست تا در جهت حمایت از صادرات جلسه‌ای تشکیل دهند و با رفع موانع صادرات، نحوه حمایت از بازرگانان و تجار کشور را بررسی کنند تا آنها با مشکلات کمتری روبه رو باشند. او با تاکید بر اینکه دولت راه تهاتر نفت با کالاهای اساسی و نیز اجرای طرح‌های عمرانی در کشور را باز کرده است، گفت: بخش خصوصی می‌تواند در صادرات نفت کشور کمک کند و دولت نیز در عین ایجاد تسهیلات لازم، همه نوع همکاری را با بخش خصوصی در این زمینه به کار خواهد بست. معاون اول رییس‌جمهوری همچنین با اشاره به اهمیت موافقت نامه‌های ترجیحی بین کشورها به ویژه توافق میان ایران و اتحادیه اورآسیا اظهار امیدواری کرد با تصویب مجلس شورای اسلامی و پیگیری وزارت امور خارجه و وزارت صنعت، معدن و تجارت برای اجرای تعهدات کشور در این زمینه این موافقت نامه هر چه سریع‌تر اجرایی شود.
کاهش 12 میلیارد دلاری واردات
در این جلسه همچنین گزارشی از میزان صادرات غیرنفتی کشور در سال 97 به تفکیک بخش‌های مختلف ارایه شد. براساس این گزارش، تراز تجاری کشور در سال 97 مثبت بوده است؛ به‌طوری‌که حدود 12 میلیارد دلار از واردات کشور کاسته شده و شرکای اول صادراتی ایران به ترتیب کشورهای «چین»، «عراق»، «امارات متحده عربی» و «افغانستان» هستند. علاوه بر این، در این گزارش تاکید شده که میزان مبادلات تجاری ایران با 15 کشور همسایه 3درصد نسبت به سال 96 رشد داشته است. بر این اساس اعلام شد که وزارت صنعت، در برنامه‌ای به دنبال آن است تا علاوه بر افزایش حجم و تنوع محصولات صادراتی به کشورهای همسایه، موضوعاتی نظیر توانمند‌سازی بنگاه‌های کوچک، توسعه شرکتهای بزرگ صادراتی و تشکیل کنسرسیوم صادرات بین‌المللی و استفاده حداکثری از ظرفیت‌های تهاتر کالا و تجارت ترجیحی در دستور کار قرار گیرد.
از سوی دیگر، رضا رحمانی، وزیر صنعت، راه نجات تولید را در افزایش صادرات دانست و با اشاره به ظرفیت‌های خوب صادرات کشور در حوزه فولاد، پتروشیمی، کاشی و سرامیک، لبنیات، شیشه و سیمان گفت: این وزارتخانه در برنامه‌های خود افزایش دو برابری صادرات به کشورهای همسایه را مدنظر قرار داده و طرح‌های ویژه‌ای برای صادرات به کشورهای آفریقایی نیز در نظر گرفته است. محمود حجتی، وزیر جهاد کشاورزی هم در این نشست، از افزایش نمایشگاه‌ها در بازارهای هدف و کشورهای همسایه به عنوان راهکاری برای توسعه صادرات یاد کرد وگفت: ایران توانسته در کشورهای همسایه محصولات کشاورزی خود را به خوبی عرضه کند. رضا اردکانیان، وزیر نیرو نیز بااشاره به برخی موانع نظیر الحاق ایران به موافقت نامه اوراسیا، از صادات 800 میلیون دلاری برق به کشور عراق خبر داد. در ادامه، محمد شریعتمداری، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی نیز طی سخنانی با اشاره به برنامه‌های امریکا برای فشار به بخش‌های صادراتی کشور، خواستار تشکیل کمیته شورای صادرات زیرنظر وزیر صنعت، معدن و تجارت و ایجاد فرماندهی واحد برای توسعه صادرات شد.
علی اصغر مونسان، رییس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری هم با اشاره به صادرات 680 میلیون دلاری صنایع دستی از ورود 7.8 میلیون نفر گردشگر در سال 97 به کشور و ارز آوری 10 میلیارد دلاری آن خبر داد و گفت: آژانس‌های گردشگری کشور به دنبال آن هستند که در پی کاهش میزان ورود گردشگران اروپایی به کشور به تعداد مسافران کشورهای همسایه و چین بیفزایند و در این مسیر بسیار موفق بوده‌اند.
غلامحسین شافعی، رییس اتاق بازرگانی ایران هم بر هماهنگی سیاست‌های ارزی و تجاری تاکید کرد و خواستار به‌کارگیری اخلاق حرفه‌ای برای جلب اعتماد میان دولت و بازرگانان شد.
