تصویب بسته سیاستی برگشت ارز صادراتی در سال ٩٨

دلار به کانال 13 هزار تومانی برگشت، سکه 160 هزار تومان ارزان شد

گروه بانک و بیمه | احسان شمشیری|

بسته سیاستی نحوه برگشت ارز حاصل از صادرات در سال ۹۸ و نحوه رفع تعهد ارز صادراتی سال 1397 صادرکنندگان تصویب شد. به موجب این مصوبه، نحوه برگشت ارز پتروشیمی‌ها به چرخه اقتصادی در سال 1398، حداقل 60 درصد سامانه نیما، حداکثر 10درصد اسکناس و مابقی واردات در مقابل صادرات خود تعیین شد، سایر صادرکنندگان بایستی حداقل 50درصد ارز خود را در سامانه نیما عرضه نمایند و حداکثر تا 20 درصد به صورت اسکناس و مابقی واردات در مقابل صادرات خود یا سایر اشخاص نسبت به برگشت ارز حاصل از صادرات به چرخه اقتصادی اقدام کنند.

به گزارش «تعادل»، همچنین مقرر شد بانک مرکزی درخصوص نحوه رفع تعهد ارز حاصل از صادرات سال 1397 نسبت به معرفی صادرکنندگانی که ارز حاصل از صادرات خود را به چرخه اقتصادی برابر دستوالعمل‌های صادره در سال گذشته اقدام کرده‌اند به سازمان امور مالیاتی اقدام کند. در همین زمینه به اطلاع می‌رساند صادرکنندگانی که تاکنون موفق به برگشت کامل ارز صادراتی خود نشده‌اند تا پایان تیرماه مهلت دارند مطابق دستوالعمل‌های ابلاغی سال 1397 نسبت به برگشت ارز اقدام کنند.

براساس سیاست جدید اعلامی۸۰ درصد ارزش آمار صادراتی صادرکنندگان به دلیل نحوه محاسبه ارزش پایه صادراتی در عملکرد ۹۸ و سال گذشته صادر‌کنندگان محاسبه و لحاظ می‌شود. همچنین صادرات ریالی به کشورهای عراق و افغانستان قبل از تاریخ 1397.5.16، پس از ارایه اطلاعات پروانه‌های صادراتی به بانک مرکزی در صورت پذیرش آن بانک در عملکرد صادراتی سال گذشته لحاظ می‌شود.

لازم به ذکر است تمام صادرکنندگان بایستی میزان ارز برگشتی به چرخه اقتصاد را در روش‌های مختلف براساس ضوابط اعلامی بانک مرکزی در سامانه‌های ذی‌ربط ثبت نمایند تا نسبت به رفع تعهد آنها دربرگشت ارز اقدام شود.

  کاهش نرخ ارز و طلا

از سوی دیگر، روز دوشنبه 30 اردیبهشت ماه 98، نرخ ارز و طلا به دنبال روند کاهشی خود در دو هفته اخیر، بار دیگر با کاهش قابل توجه همراه شد و ضمن بازگشت دلار به کانال 13 هزار تومان و ثبت عدد دلار 13800 تومانی، قیمت سکه نیز 160 هزار تومان کاهش یافت و سکه طرح جدید با قیمت 4 میلیون و 690 هزار تومان معامله شد.

به گزارش تعادل، این روند نشان می‌دهد که قیمت دلار از 15400 تومان در نیمه اول اردیبهشت به 13800 تومان رسیده و حداقل 1600 تومان در دو هفته اخیر کاهش داشته است. قیمت سکه نیز از بالای 5 میلیون و 200 هزار تومان به 4 میلیون و 700 هزار تومان رسیده و معادل 500 هزار تومان در دو هفته اخیر کاهش داشته است.

همزمان با کاهش قیمت ارز در بازار آزاد قیمت خرید و همچنین ارز مسافرتی نیز در بانک‌ها با کاهش مواجه شده است. از روز یک شنبه روند کاهشی ارز در بازار آزاد تا حدی ملموس‌تر بود تا اینکه قیمت‌ها بیشتر کاهش یافته است. نرخ دلار روز دوشنبه در صرافی‌های بانکی با حدود 800 تومان کاهش به 13 هزار و 800 تومان و هر یورو با 700 تومان کاهش به 15 هزار و 700 تومان رسید.

نرخ لحظه‌ای دلار در سامانه سنا به 13 هزار و 800 تومان و یورو به 15 هزار و 700 تومان رسید. همچنین میانگین نرخ ارز معامله شده در روز یکشنبه نیز برای دلار در سامانه سنا 14هزار و 597 تومان، یورو16هزار و 422تومان، درهم 3 هزار و 972 تومان، یوآن 2هزار و 180 تومان، پوند 18 هزار و 567تومان و لیر ترکیه 2هزار و 499تومان تعیین شد.

این در حالی است که قیمت خرید دلار برای روز دوشنبه در بانک‌ها به حدود ۱۴ هزار و ۷0۰ تومان رسیده که نسبت به روز یک شنبه ۱۵۷ تومان کاهش دارد. همچنین هر یورو تا ۱۵ هزار و ۷۰۰ تومان برای خرید قیمت‌گذاری شده که ۱۸۰ تومان کاهش داشته است.

در رابطه با ارز مسافرتی که این روزها هم قیمت بازار آزاد عرضه می‌شود نیز باید گفت که هر یورو ۱۶ هزار و ۶۸۰ تومان قیمت‌گذاری شده که نسبت به روز یکشنبه ۴۰ تومان کاهش داشته است. اما صرافی‌های مجاز بانکی قیمت دلار را تا ۱۳ هزار و ۹۸۰ تومان و برای یورو تا ۱۵ هزار و ۸۸۰ تومان کاهش دادند. در بازار آزاد نیز روند کاهشی پیش رفته و دلار تا زیر ۱۴ هزار تومان با ریزش قیمت مواجه شده و در ساعات عصر به 13930 تومان رسید.

بر این اساس با کاهش نرخ دلار به 13930 تومان در بازار آزاد و معاملات نقدی و اعلام نرخ اونس جهانی به قیمت 1275 دلار، قیمت سکه و طلا نیز کاهش یافت. بهای هر قطعه سکه طلای بهار آزادی طرح جدید با افت بیش از 160 هزار تومانی نسبت به روز یک شنبه به رقم چهارمیلیون و 700 هزار تومان رسیدو هر قطعه سکه تمام بهار آزادی طرح قدیم چهار میلیون و 580 هزار تومان به فروش رسید. نیم سکه نیز دو میلیون و 600 هزار تومان، ربع سکه یک میلیون و 650 هزار تومان و هر قطعه سکه گرمی یک میلیون تومان ارزش‌گذاری شد.

همچنین در بازار آزاد تهران هر گرم طلای خام 18 عیار 420 هزار تومان فروخته شد و مظنه هر مثقال طلای آب‌شده یا 17 عیار نیز یک میلیون و 820 هزار تومان تعیین قیمت شد

اگرچه صرافی‌های بانکی، معاملات خود را با نرخ ۱۴۳۵۰ تومانی برای فروش دلار آغاز کردند، اما در میانه روز، قیمت در بازار آزاد به ۱۳۹۵۰تا ۱۳۹۸۰ و در صرافی‌های بانکی به ۱۴۰۵۰تومان رسید.

بر این اساس قیمت هر دلار امریکا برای فروش در بازار آزاد بین ۱۳۹۵۰ تا ۱۳,۹۸۰ تومان بود؛ ضمن اینکه قیمت در صرافی‌های بانکی برای خرید ۱۳,۹۵۰ تومان و برای فروش ۱۴,۰۵۰ تومان بود.

قیمت هر یورو نیز در صرافی‌های بانکی برای خرید ۱۵,۸۵۰ تومان و برای فروش ۱۵,۹۵۰ تومان بود.

  تاثیر مستقیم ریزش دلار بر قیمت طلا

در این رابطه ابراهیم محمدولی، رییس اتحادیه طلا و جواهر تهران گفت: قیمت طلا و سکه در بازار طی چند روز گذشته با کاهش چشمگیر روبه رو بوده که عمده دلیل آن ریزش نرخ دلار و بهای اونس جهانی است. کاهش قیمت باید کنترل شود چرا که همانند افزایش هیجانی تاثیر بدی در بازار و کسب‌وکار خواهد گذاشت. هر گرم طلای ۱۸عیار نسبت به روز یک شنبه حدود ۲۳هزار تومان ارزان‌تر شده است.

محمد کشتی‌آرای نیز در مورد آخرین وضعیت بازار طلا و سکه گفت: با توجه به تحولات هفته گذشته که روند بازار افزایشی بود با کاهش و فروکش مباحث سیاسی و رفع بخشی از تنش‌های موجود، قیمت ارز و به طبع آن قیمت طلا و سکه نیز کاهش پیدا کرد. بطوری که قیمت هر قطعه سکه تمام با طرح جدید در سه روز اخیر با کاهش ۲۶۵ هزار تومانی همراه بوده است البته از شنبه هفته گذشته تا روز دوشنبه این کاهش تقریبا ۵۰۰ هزار تومان بوده است.

وی ادامه داد: همچنین قیمت هر گرم طلای ۱۸ عیار نیز در این سه روز نزدیک به ۳۲ هزار تومان افت داشته است این روند باعث شده تا میزان تقاضا، میل به سرمایه‌گذاری با کاهش روبرو شود. البته باید توجه داشت که قیمت سکه معمولا با تاخیر نسبت به قیمت طلا تغییر می‌کند از همین روی هنوز احتمال کاهش قیمت انواع سکه در روزهای آتی وجود دارد.

  عوامل تاثیر گذار بر نوسان قیمت طلا

رییس کمیسیون تخصصی طلا و جواهر معتقد است کاهش مناقشات ایران و امریکا بر کاهش قیمت ارز و به تبع آن به کاهش قیمت سکه و طلا تاثیرگذار بوده است.

محمد کشتی ارای اظهار داشت: مسائل سیاسی و تحولات اقتصادی دنیا تاثیر مستقیم بر قیمت جهانی طلا و در این بین مسائل مربوط به ابران تاثیر مستقیم بر ارز دارد .درچند روز اخیر مناقشات و بحران ایران و امریکا در منطقه باعث افزایش قیمت جهانی طلا و به مراتب تاثیر ان بر قیمت ارز شد ولی با توجه به کاهش این مناقشات قیمت ارز سیر نزولی گرفت و این کاهش بر قیمت سکه و طلا تاثیر گذاشت.از طرفی کاهش قیمتها بر کاهش خرید و تقاضا تاثیرگذار است و افرادی که در جهت سودگیری اقدام به خرید طلا و سکه می‌کنند با زیان مواجه می‌شوند و انگیزه‌ای برای خرید طلا یا سکه ندارند و کاهش انگیزه خرید، کاهش تقاضا را در پی خواهد داشت

کشتی ارای در خصوص بازار متشکل ارزی خاطرنشان کرد که این بازار محلی است جهت داد و ستد‌های ارزی که در چارچوب قوانین صادرات و بازگشت ارز و ارایه ارز در این بازار انجام می‌شود.این در حالی است که قیمت طلا فقط با ارز ازاد محاسبه می‌شود و چون قیمت ارز ازاد تابع شرایط اقتصادی کشور است بنابراین بازار متشکل ارزی نمی‌تواند بر قیمت طلا در داخل کشور اثر گذار باشد

وی ابراز امیدواری کرد که اگر قیمت ارز همانند چند روز اخیر تحت نظارت بانک مرکزی باشد و این مدیریت کماکان ادامه داشته باشد شاهد روند نزولی قیمت طلا هستیم.

  قیمت طلای جهانی

در پی انتشار آمار اقتصادی امریکا، قیمت طلا روز دوشنبه در پایین‌ترین سطوح خود تثبیت شد.

به گزارش رویترز، قیمت هر اونس طلا برای تحویل فوری در بازار سنگاپور در محدوده ۱۲۷۶.۷ دلار تثبیت شد اما از سوی دیگر، هر اونس طلا در بازار معاملات آتی امریکا با ۰.۱ درصد افزایش، به ۱۲۷۶.۴ دلار رسید.

بالا گرفتن شعله‌های جنگ تجاری امریکا و چین از مهم‌ترین عوامل تاثیرگذار بر بازار طلا ارزیابی می‌شود؛ شاخص دلار هفته گذشته بزرگ‌ترین رشد هفتگی از اوایل ماه مه را به ثبت رساند. در بازار سایر فلزات ارزشمند، هر اونس نقره برای تحویل فوری با ۰.۳ درصد افزایش، به ۱۴.۴۳ دلار رسید.

  شرط اصلی موفقیت بازار متشکل ارزی

از سوی دیگر، رییس هیات موسس کانون صرافان گفت: اگر بازار متشکل ارز، واقعا بازاری آزاد و برای همه قابل دسترسی باشد و قیمت‌ها در آن واقعی و پیرو عرضه و تقاضا باشد، راه‌اندازی آن موفقیت آمیز خواهد بود و می‌تواند به ساماندهی این بازار کمک کند.

اصغر سمیعی درباره تاثیر راه‌اندازی بازار متشکل ارز بر ساماندهی بازار، افزود: بازار متشکل فقط در صورتی موفق می‌شود که معیار‌های اقتصادی را کاملا بپذیرد و رعایت کند. نرخ واقعی و واحد برای ارز را قبول کند. شرط دیگر آنکه خرید و فروش در بازار متشکل برای همگان آزاد باشد نه آنکه مثلا گروه خاصی به آن دسترسی داشته باشند.

این کارشناس بازار ارز اضافه کرد: باید عملکرد واقعی بازار متشکل ارز را مشاهده کرد، در واقع، اسامی هیچگاه نشان‌دهنده ماهیت نیستند چه بسا که نامشان رستم است و بسیار کم زورند یا سمیع نامیده می‌شوند ولی گوش شنوا ندارند، اینکه ما هر روز اسمی برای بازار ابداع کنیم، تا زمانی که ماهیت آن تغییر نکند اصلاحی صورت نمی‌پذیرد.

رییس سابق کانون صرافان خاطرنشان کرد: دلالی و سوداگری و بورس بازی تا زمانی که مقرون به صرفه باشد در بازار صورت می‌گیرد و چیزی نمی‌تواند مانع آن باشد، مگر اینکه عوامل جذابیت آن را از بین ببریم.

رییس هیات موسس کانون صرافان تصریح کرد: اگر بورس باز ببیند که بازار نوسان ندارد، بطور قطع، سرمایه خود را وارد خرید و فروش ارز نمی‌کند.

سمیعی افزود: البته باید توجه داشت که در شرایط کنونی مشکل اقتصادی کشور فقط مربوط به بازار ارز نیست و برای رفع اشکالات اقتصادی همزمان با تصحیح بازار ارز باید به نکات دیگر و از همه مهم‌تر واقعی شدن قیمت‌ها از یک طرف (مخصوصا قیمت بنزین و سایر حامل‌های انرژی)، کاهش و حتی متوقف کردن نرخ رشد تورم و بهره و کاهش نقدینگی از سوی دیگر نیز توجه کرد.رییس سابق کانون صرافان اضافه کرد: رشد قیمت‌ها قبل از اینکه به مسائل سیاسی ربط داشته باشد، عامل اقتصادی دارد که همانا تفاوت نرخ تورم و بهره در کشور ما و کشور‌های حوزه دلار است.

این کارشناس بازار ارز یادآور شد: تورم با افزایش نقدینگی و خلق پول، بیش از توان جذب اقتصاد کشور ایجاد می‌شود.

وی به توان بانک مرکزی برای تزریق ارز در بازار اشاره کرد و ادامه داد: نوسان‌های تا حداکثر 2 درصد در بازار ارز غیر طبیعی نیست، اما باید دقت کرد که بیشتر از آن نشود. به نوشته ایرنا، قرار است در بازار متشکل ارزی، معاملات اسکناس و نقد انجام شود. بر این اساس صادرکنندگان و دارندگان ارز می‌توانند از طریق صرافی‌ها برای فروش، نرخ مورد نظر خود را در سامانه بازار متشکل به ثبت برسانند.

بازیگران اصلی بازار متشکل شامل بانک مرکزی، بانک‌ها و صرافی‌های دارای مجوز هستند. قرار است در ابتدا معاملات با دو یا سه نوع ارز اصلی (دلار، یورو و درهم) آغاز شود، اما به تدریج به سایر ارزها تسری یابد.

 از علل تاخیر در راه‌اندازی بازار متشکل ارزی، آماده نشدن زیرساخت‌های فنی برای ارتباط فنی بانک‌ها و شرکت عملیات بازار متشکل ارزی بوده است.

برای عملیاتی شدن عملیات بازار متشکل ارز، به زیرساخت‌های لازم در بخش فناوری اطلاعات بانک مرکزی، بانک‌های عامل و شرکت بازار متشکل ارز نیاز است که مراحل پایانی آماده‌سازی را طی می‌کند.

   ارز نیمایی حذف نمی‌شود

همچنین درحالی شایعه حذف ارز نیمایی در محافل خبری مطرح شده است که یک مقام رسمی در بانک مرکزی این شایعه را از اساس رد کرد. ارز نیمایی که از ابتدای راه‌اندازی سامانه نیما تا امروز با نقد برخی صادرکنندگان و فعالان اقتصادی همراه بوده است هرچند وقت یک‌بار با شایعاتی همراه می‌شود.

این روزها بار دیگر شایعه حذف ارز نیمایی در محافل خبری مطرح شده است؛ اما باتوجه به ابلاغ بسته جدید بانک مرکزی برای بازگشت ارز صادرات این شایعه رد می‌شود. برخی اعلام کرده‌اند که بانک مرکزی بنا دارد قیمت ارز نیمایی را به بازار آزاد نزدیک کند؛ این درخواستی است که صادرکنندگان از ابتدای راه‌اندازی این سامانه از بانک مرکزی داشتند.

با این حال اما یک مقام رسمی در بانک مرکزی نیز در پاسخ به سوال تسنیم که آیا قرار است ارز نیمایی به بازار آزاد نزدیک و در نهایت حذف شود؟ گفت: این موضوع اصلاً صحت ندارد و ابلاغ بسته جدید بانک مرکزی برای بازگشت ارز صادرات نشان می‌دهد که سامانه نیما به قوت خود باقی است.

 سامانه نظام یکپارچه معاملات ارزی که به اختصار سامانه نیما نام گرفته است از تاریخ 28 بهمن 1396 به صورت آزمایشی و به شکل رسمی از تاریخ 3 اردیبهشت 97 شروع به کار کرد. این سامانه بستری امن برای برای خرید و فروش ارز است.

بازرگانان درخواست‌های غیربانکی خود را برای تأمین ارز در سامانه جامع تجارت ثبت می‌کنند سپس این درخواست به شکل خودکار به این سامانه منتقل و سپس این درخواست برای صرافی‌ها قابل مشاهده می‌شود.

هدف بانک مرکزی از راه‌اندازی سامانه نیما این است که تمامی دارندگان ارز و به ویژه صادرکنندگان پتروشیمی، فولادی و فلزات رنگین را مجبور به بازگشت ارز حاصل از صادرات کنند تا به واسطه آن، علاوه بر شفافیت درآمدهای ارزی، بخشی از تأمین ارز مورد نیاز واردات را در قالب این سامانه و با درآمدهای ارزی ثبت‌شده در قالب آن، هدایت کند.