ایجاد پروفایل ارزی برای هر ایرانی
بازار متشکل ارزی تا پایان خرداد راه‌اندازی می‌شود
گروه بانک و بیمه| احسان شمشیری|
اگرچه در ماه‌های اخیر در مورد راه‌اندازی بازار متشکل ارزی تاریخ‌های فروردین، اردیبهشت، هفته گذشته و هفته جاری اعلام شده بود، اما خبر جدید حکایت از آن دارد که این بازار حداقل تا پایان خرداد ماه راه‌اندازی نمی‌شود و در این رابطه رییس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی از راه‌اندازی بازار متشکل ارزی تا پایان خردادماه خبر داده و گفت: این بازار پایان خرداد راه‌اندازی می‌شود و نرخ‌هایی مانند بازار سنا و امثال آن به تدریج کنار گذاشته شود و بازار متشکل ارزی مبنای نرخ‌گذاری، کشف قیمت و معاملات خواهد شد.
به گزارش «تعادل»، پیش از این، برخی کارشناسان و مسوولان اعلام کرده‌اند که در بازار متشکل ارزی، اشخاص حقوقی مانند صرافی‌ها و بانک‌ها که دارای کد خرید و فروش هستند، قادر به معامله هستند و خریدار و فروشنده خرد مانند قبل به صرافی‌ها مراجعه خواهند کرد و سامانه نیما نیز برای فروش ارز حاصل از صادرات و تامین ارز واردات از محل ارز صادراتی به کار خود ادامه می‌دهد. براین اساس، در صورتی که صرافی‌ها به روال کنونی به فعالیت ادامه دهند، سامانه سنا نیز قاعدتا برای اعلام نرخ میانگین و اعلام نرخ صرافی‌ها به کار خود ادامه خواهد داد و مشخص نیست که بر چه اساس، گفته می‌شود که سامانه سنا به تدریج حذف می‌شود.
محمدرضا پورابراهیمی درباره بازار متشکل ارزی افزود: اقدامات و فعالیت‌هایی که در حوزه ساماندهی بازار ارز توسط دولت و به ویژه بانک مرکزی در طول ماه‌های اخیر شروع شده، مسیری را فراهم کرده که بازار ارز به تعادل منطقی‌تری نسبت به گذشته برسد. وی ادامه داد: در نشست مشترک کمیسیون اقتصادی با مجموعه تیم مدیریتی و رییس کل بانک مرکزی در حوزه‌های مختلف مباحث تخصصی خوبی مطرح شد و سیاست‌های ارزی دولت مورد بررسی قرار گرفت. رییس کمیسیون اقتصادی مجلس گفت: در این جلسه برای تسریع در راه‌اندازی بازار متشکل ارزی تا پایان خرداد ماه توافق خوبی داشتیم و قرار شد برنامه زمانبندی به صورت کامل از طرف بانک مرکزی به مجلس و کمیسیون اقتصادی ارایه شود. پورابراهیمی افزود: پیش بینی ما این است که اقدامات اخیر و به‌ویژه بخشنامه‌ای که در یکی دو روز گذشته صادر شد، مقدمه‌ای برای راه‌اندازی بازار متشکل ارزی باشد. وی با بیان اینکه بازار متشکل ارزی چند اثر مهم در حوزه اقتصادی خواهد داشت، ادامه داد: اولین اثر آن این است که دغدغه ناشی از عدم بازگشت منابع ارزی از صادرات غیرنفتی تا حد زیادی برطرف خواهد شد.
رییس کمیسیون اقتصادی مجلس یادآور شد: موضوع مربوط به بازگشت منابع ارزی به دلیل عدم تعیین نرخ مشخص برای تسویه، مزیتی برای صادرکنندگان ایجاد نمی‌کند وبه دلیل تفاوت نرخ سامانه نیما و نرخ بازار سنا صادرکنندگان علاقه‌ای به بازگشت ارز حاصل از صادرات ندارند. وی اضافه کرد: بنابراین نکته اول این است که راه‌اندازی بازارمتشکل ارزی کمک می‌کند که جذابیت بازار برای بازگشت منابع ارزی اتفاق بیفتد.
نماینده مردم کرمان در مجلس گفت: از طرف دیگر بازار متشکل ارزی موجب می‌شود که نرخ‌هایی همانند بازار سنا و امثال اینها به تدریج کنار گذاشته شود و عملا ما با یک نرخ مشخص در اقتصاد کشور براساس سازوکار عرضه و تقاضا کار کنیم. پورابراهیمی افزود: کاهش تفاوت بین نرخ‌ها و رسیدن به یک نرخ تعادلی موجب می‌شود تقاضا برای ارز به منظور واردات کالا کاهش پیدا کند. بنابراین کاهش تقاضای ارز از یک سو و افزایش عرضه موجب کاهش نرخ ارز می‌شود. همانطور که در یکی دو روز اخیر هم در بازار غیررسمی شاهد آن بودیم. رییس کمیسیون اقتصادی کشور خاطرنشان کرد: به این ترتیب باب رانت و ما به التفاوت قیمتی که به صورت رانت در اقتصاد کشور توزیع می‌شود، بسته خواهد شد.علاوه بر این با راه‌اندازی بازار متشکل ارزی، منافذ فساد در تخصیص ارز و ثبت سفارش‌ها بسته خواهد شد و این کمک می‌کند که شفافیت در اقتصاد کشور ایجاد، و نرخ ارز متعادل شود.
پروفایل ارزی برای هر ایرانی
از سوی دیگر، امیرحسین شکوهی مدیر اداره نظارت ارز بانک مرکزی از ایجاد پروفایل ارزی برای هر ایرانی خبر داد و گفت: برای هر فرد اعم از حقیقی و حقوقی یک پروفایل ارزی برای هر فعالیتی که به ارز ارتباط دارد از جمله درمان، سلامت و... ایجاد خواهد شد. مدیر اداره نظارت ارز بانک مرکزی در فراکسیون شفاف‌سازی و انضباط مالی مجلس تاکید کرد: من تقاضا دارم که سال ۹۵ را با سال ۹۷ مقایسه کنید و امیدوارم هنگامی که این فشارها از کشور برداشته شد به اتفاق‌هایی که در سال‌های ۹۴، ۹۵ رخ داد بازنگردیم زیرا ما در کشور نقشه ارزی داریم. به گزارش «تعادل»، در ارتباط با پروفایل ارزی جزییات موضوع مشخص نیست و به نظر می‌رسد که با اجرای این برنامه، جزییات بیشتری از موضوع روشن شود اما به عقیده برخی کارشناسان، از آنجا که بخش عمده‌ای از مردم از صرافی‌ها و بازار آزاد خرید می‌کنند و خرید و فروش ارز در بخشی از بازار بدون نام و تنها با دریافت و پرداخت ریال انجام می‌شود، لذا این طرح بطورکامل و شفاف نمی‌تواند تمام تقاضا و عرضه ارز از سوی هر ایرانی، مسافر یا تاجر را مشخص کند و بیشتر به کسانی که خرید و فروش عمده دارند ارتباط دارد و خرید و فروش‌های خرد ارزی را پوشش نمی‌دهد.
هشدارهای مالیاتی و بانکی به خریداران ارز
همچنین سازمان امور مالیاتی هزینه دپوی ارزی را برای نوسان‌گیران افزایش و در اطلاعیه‌ای هشدار داده است که تمامی دادوستدهای ارزی تحت رصد این سازمان است و در صورت خرید و فروش با هدف سوداگرانه، مالیات بر درآمد آنها نیز افزایش خواهد یافت.
رییس سازمان امور مالیاتی نیز گفته است هرکس اقدام به خرید و فروش ۵۰۰۰ دلار یا بالاتر کند، مشخصات او در سامانه اطلاعاتی جامع کشور ثبت می‌شود و باید مالیات پرداخت کند. بنابراین اطلاعات سازمان امور مالیاتی از یک سو و ایجاد پرونده ارزی برای همه افراد توسط بانک مرکزی از سوی دیگر، خریداران ارز را در نهایت به سمت پرداخت مالیات سوق می‌دهد و به این ترتیب افرادی که ارز می‌خرند و آن را در گوشه‌ای نگهداری می‌کنند، ریسک بالایی را پذیرفته‌اند.
در این میان تنها راهی که برای عدم ثبت خرید و فروش ارز وجود دارد، خرید ارز از دلالان بازار است که با توجه به وجود دلارها و ارزهای تقلبی در بازار، ممکن است تمامی پول خود را از دست بدهند. به این ترتیب سرمایه‌گذاری در این بازار از همه جوانب اقدامی غیر‌قابل پذیرش و نادرست است که می‌تواند علاوه بر ایجاد ریسک برای خریدار ارز، سبب تحمیل فشار به سایر هموطنان نیز شود. از آنجا که سرمایه‌گذاری در بازار ارز ریسک زیان را برای خریدار در پی دارد، و در سطوح گسترده به اقتصاد و مردم نیز فشار می‌آورد لذا باتوجه به کاهش ۲۰۰۰ تومانی نرخ ارز در دو هفته اخیر لازم است که خریداران به این نکات و زیان آن توجه کنند و هشدارهای رییس کل بانک مرکزی نسبت به اینکه نوسانات بازار ارز سیاسی است و این بانک هر زمان که بخواهد نتیجه بازار را با ذخایری که دارد تغییر می‌دهد، را جدی بگیرند زیرا سرمایه‌گذاری در این بخش به‌شدت مورد هشدار و ریسک قرار دارد.
سرمایه‌گذاری در بازار ارز، یکی از جذاب‌ترین راه‌های سرمایه‌گذاری در ایران در سال‌های اخیر بوده و بسیاری از مردم از سرمایه خود برای خرید ارز استفاده می‌کنند و این در حالی است که ریسک این بازار بسیار بالاست.
بررسی روند تغییر نرخ ارز در ۲۰ سال گذشته نشان می‌دهد که در دوره‌هایی نرخ ارز افزایش ناگهانی داشته و عموماً این اتفاقات پس از یک تنش و التهاب سیاسی بین ایران و کشورهای دیگر به ویژه امریکا بوده است. البته این اتفاقات سیاسی به افزایش نرخ ارز منجر نشده و در دوره‌هایی نیز مسوولان ارزی کشور توانسته‌اند نه تنها جلوی التهاب در بازار ارز را بگیرند، بلکه به واسطه اثر روانی ناشی از شکست خوردن سیاست‌های ارزی کشورهای دیگر علیه ایران قیمت ارز را کاهش دهند.
در سال گذشته نیز کشور در مقاطعی دچار بحران ارزی شد و نرخ ارز بطور ناگهانی به صورت واقعی و غیرواقعی افزایش یافت و عده‌ای نیز از خرید و فروش ارز در آن زمان سود بردند.
اما در این میان، افراد بسیاری نیز با سرمایه‌گذاری در این بازار متحمل زیان شدند، چراکه نرخ ارز کاهش یافت و بانک مرکزی نیز توانست پس از آن تا حدودی ثبات را در بازار حفظ کند. همچنین عبدالناصر همتی، رییس‌کل بانک مرکزی نیز بارها در این باره اعلام کرده که بازار ارز، محل مناسبی برای سرمایه‌گذاری نیست و مردم ممکن است در این بازار متضرر شوند. وی همچنین نرخ‌های ۴۰ و ۵۰ هزار تومانی که دشمنان برای نرخ ارز پیش‌بینی کرده بودند را صرفاً اظهارات رویایی عنوان و اظهار کرد: طی ماه‌های آینده ثبات بیشتری در کشور حاکم می‌شود و آینده خوبی در انتظار اقتصاد ایران است.
طبق آنچه رییس کل بانک مرکزی تاکید کرده بسیاری از نوسان بازار ارز سیاسی است و مردم نباید وارد این بازار شوند، چرا که ممکن است متضرر شوند.
به گفته همتی، ظرف این دو هفته قیمت ارز حدود ۲,۰۰۰ تومان کاهش یافته است؛ بنابراین توصیه می‌شود مردم با توجه به متغیرهای سیاسی تأثیرگذار در بازار ارز وارد آن نشوند. رییس کل بانک مرکزی اعلام کرده که ذخایر کافی ارزی در کشور وجود دارد و بانک مرکزی هر زمانی اراده کند وارد بازار می‌شود، کما اینکه گاهی وارد این بازار شده و نتیجه را تغییر داده است. بنابراین باید گفت که سرمایه‌گذاری در این بازار بطور کلی نمی‌تواند سودآفرین باشد، چراکه در صورت هجوم مردم برای خرید ارز، نرخ ارز افزایش می‌یابد و قیمت سایر کالاها نیز به سبب آن بالا می‌رود و به این ترتیب افرادی که اقدام به خرید دلار می‌کنند، نه تنها پایه‌های اقتصاد کشور را دچار مشکل می‌کنند، بلکه در نهایت می‌توانند با بالارفتن نرخ ارز ارزش پول خود را حفظ کنند و عملاً سودی به دست نیاورده‌اند و در بلندمدت نیز متضرر خواهند شد.
نرخ ارز در صرافی‌ها
روز چهارشنبه یک خرداد 98نرخ لحظه‌ای دلار در سامانه سنا به 13 هزار و 950 تومان و یورو 15 هزار و 850 تومان رسید. همچنین براساس میانگین نرخ ارز روز سه‌شنبه در سامانه سنا دلار 13 هزار 946 تومان، یورو 16 هزار و 4 تومان، پوند 17 هزار 680 تومان یوآن 2092، لیر ترکیه 2هزار و 432 تومان و درهم 3 هزار و 405 تومان اعلام شد.
به گزارش تعادل، در صرافی ملی و صرافی‌های مجاز بانکی نیز دلار به قیمت 13950 به فروش رسید و 13850 تومان خریداری شد. همچنین نرخ یورو در صرافی‌های مجاز بانکی به قیمت 15850 تومان به فروش رسید و نرخ خرید نیز 15750 تومان اعلام شد.
در بازار آزاد و معاملات نقدی نیز به دنبال کاهش نرخ دلار به زیر 14 هزار تومان در روزهای اخیر، روز چهارشنبه در بازار آزاد و معاملات نقدی بار دیگر نرخ دلار افزایش یافت و به بیش از 14400 تومان رسید و بین14380 تا 14440 تومان نوسان داشت. براین اساس نرخ دلار در مقایسه با روز قبل که تا 13900 تومان کاهش یافته بود با افزایش بیش از 400 تومان مواجه شد. پس از کاهش قیمت ارز در روز سه‌شنبه، بانک‌ها و صرافی‌های مجاز بانک مرکزی قیمت ارز را در روز چهارشنبه افزایش دادند و بانک‌ها روز یکم خرداد هر دلار امریکا را ۱۳ هزار و ۵۴۷ تومان می‌خرند، این در حالی است که قیمت خرید دلار در بانک‌ها در روز سه‌شنبه ۱۳ هزار و ۳۵۳ تومان اعلام شده بود. همچنین قیمت خرید یورو نیز نسبت به روز سه شنبه با افزایش همراه شد و بار دیگر از ۱۵ هزار تومان عبور کرد؛ به طوری که شعب ارزی بانک‌ها هر یورو را ۱۵ هزار و ۱۲۳ تومان می‌خرند. هر پوند انگلیس نیز در شعب ارزی بانک‌ها به قیمت ۱۶ هزار و ۹۹۷ تومان خریداری می‌شود.
قیمت ارز مسافرتی
قیمت ارز مسافرتی نیز در بانک‌ها همچنان از قیمت فروش آن در بازار بالاتر است؛ به‌طوری که قیمت فروش ارز مسافرتی در بانک‌ها ۱۵ هزار و ۸۸۳ تومان اعلام شده که با احتساب کارمزد به حدود ۱۶ هزار و ۲۰۰تومان می‌رسد.
قیمت ارز در صرافی‌های بانکی
صرافی‌های مجاز بانک مرکزی نیز، پس از آنکه قیمت دلار را در روزهای گذشته کاهش دادند، بار دیگر بر قیمت ارز افزودند؛ به طوری که قیمت دلار در این صرافی‌ها ۱۳ هزار و ۷۵۰ تومان بود و روز چهارشنبه با افزایش ۲۰۰تومانی نیز قیمت فروش دلار ۱۳ هزار و ۹۵۰ تومان و قیمت خرید آن ۱۳ هزار و ۸۵۰ تومان اعلام شده است. این صرافی‌ها همچنین، روز چهارشنبه هر یورو را به قیمت ۱۵ هزار و ۷۵۰ تومان می‌خرند و ۱۵ هزار و ۸۵۰ تومان می‌فروشند که این نرخ‌ها نیز نسبت به روز سه‌شنبه ۲۰۰ تومان افزایش یافته است.
بازار طلای ایران نسبت به جهان روند معکوس دارد
از سوی دیگر، قیمت اونس جهانی طلا در بازارهای جهانی کاهش داشت، به طوری که بهای اونس جهانی طلا به رقم یک هزار و 274 دلار افت کرد. اما نرخ طلا و انواع سکه در بازار آزاد تهران به دلیل افزایش نرخ دلار آزاد، روز چهارشنبه با وجود افت بهای جهانی طلا، اندکی افزایش داشت و هر قطعه سکه طلای بهار آزادی طرح جدید به ارزش چهار میلیون و 825 هزار تومان به فروش رسید. هر قطعه سکه طلای تمام بهار آزادی طرح قدیم چهار میلیون و 700 هزار تومان، نیم سکه دو میلیون و 670 هزار تومان، ربع سکه یک میلیون و 720 هزار تومان و هر قطعه سکه گرمی یک میلیون و 20 هزار تومان داد و ستد شد. همچنین در بازار آزاد تهران هر گرم طلای خام 18 عیار، 438 هزار تومان فروخته شد و مظنه هر مثقال طلای 17 عیار یا طلای آبشده نیز یک میلیون و 899 هزار تومان تعیین نرخ شد.
طلای جهانی ارزان شد
در بازار معاملات آتی امریکا، هر اونس طلا تغییری نداشت و در ۱۲۷۳.۳۰ دلار ایستاد. پس از اینکه امریکا از محدودیت‌های تجاری روی شرکت مخابراتی چینی هواوی کاست، دلار تحت تأثیر بازده بالاتر اوراق قرضه امریکا نزدیک به بالاترین حد خود در چهار هفته گذشته قرار گرفت. جفری هالی، تحلیلگر شرکت OANDA در این باره گفت: دلار قوی‌تر و تمدید مهلت واشنگتن به هواوی برای سه ماه دیگر، چاقو را روی گلوی طلا گذاشت. وزارت بازرگانی امریکا روز دوشنبه به شرکت هواوی مجوزی برای خرید کالاهای امریکایی تا ۱۹ اوت صادر کرد. هدف از این اقدام فرصت دادن به شرکت‌های مخابراتی وابسته به هواوی است تا تأمین‌کنندگان دیگری پیدا کنند. سفیر چین در امریکا اعلام کرد پکن آماده ازسرگیری مذاکرات با واشنگتن است اما امریکایی‌ها مدام نظرشان را تغییر می‌دهند. بر اساس گزارش رویترز، قیمت طلا اکنون بیش از ۵ درصد کمتر از رکورد قیمت ۱۳۴۶.۷۳ دلار در فوریه امسال است. بازارها منتظر انتشار گزارش نشست بانک مرکزی امریکا در روز چهارشنبه هستند تا به ارزیابی تصمیمات احتمالی نشست ماه مه این بانک مرکزی بپردازند. جروم پاول، رییس بانک مرکزی امریکا اعلام کرده که هنوز برای ارزیابی تأثیر اختلافات تجاری امریکا و چین روی مسیر سیاست پولی زود است.
