پیش ثبت نام بازار متشکل ارزی آغاز شد

   شرط صدور اعلامیه تامین ارز برای واردکنندگان      

همتی: سامانه نیما حذف نمی‌شود

گروه بانک و بیمه|  احسان شمشیری|

چهار ماه از موافقت شورای پول و اعتبار با راه‌اندازی بازار متشکل ارزی می‌گذرد اما زمان آغاز به کار آن همواره به امروز و فردا افتاده. آخرین اظهار نظر درباره زمان اجرای این بازار را رییس کمیسیون اقتصادی مجلس اعلام کرده که از راه اندازی بازار متشکل ارزی تا پایان خردادماه خبر داده است. به گزارش تعادل، از آنجا که صادرکنندگان و واردکنندگان و به طور اعم بخش خصوصی ذی‌نفع اصلی بازار متشکل ارزی به حساب می‌آیند، انتظار می‌رود آنها در وهله اول از چگونگی نحوه کار و جزئیات این بازار مطلع باشند. در این رابطه عده ای از فعالان اقتصادی و اعضای اتاق های بازرگانی اعلام کرده اند که  هنوز جزئیات بازار متشکل ارزی برای ما مشخص نیست و ابهام در آن وجود دارد و لازم است در این زمینه اطلاع رسانی بیشتری صورت گیرد که سازوکار بازار متشکل ارزی، سنا، نیما و صرافی ها به چه شکل خواهد بود. کدام یک از ابزارهای فعلی حذف خواهد شد و نقش نیما و سنا چگونه خواهد بود؟

    فعالیت پایلوت بازار متشکل ارزی

در این رابطه، رییس کل بانک مرکزی گفت: سامانه نیما محور تبادل تجارت ارزی کشور است و به هیچ وجه حذف نمی‌شود. عبدالناصر همتی در خصوص اعلام خبری مبنی بر حذف ارز نیمایی، گفت: حذف سامانه نیما از مبادلات ارزی به هیچ وجه صحت ندارد و حتی تاکید شده که صادرکنندگان ۵۰ تا ۶۰ درصد ارز حاصل از صادرات خود را در سامانه نیما عرضه کنند. در حال حاضر سامانه نیما محور تبادل ارزی تجارت ارزی کشور است و به هیچ وجه حذف نمی شود. همتی درباره تشکیل بازار متشکل ارزی، تصریح کرد: در این راستا شرکتی ایجاد و مدیرعامل آن نیز انتخاب شده است و در حال حاضر فعالیت‌های این بازار در مرحله پایلوت قرار دارد که پس از اتمام این مرحله فعالیت رسمی بازار آغاز می‌شود.

    پیش ثبت نام و ورود به بازار متشکل ارزی

از سوی دیگر،  ارسال مدارک مورد نیاز جهت پیش ثبت نام و ورود به بازار متشکل ارزی توسط کانون صرافان آغاز شد و کانون صرفان از آغاز پیش ثبت نام جهت ورود به بازار متشکل ارزی خبر داد و از متقاضیان درخواست کرد تا مدارک مورد نیاز را ارسال کنند؛ این بازار به صورت یک شرکت خصوصی و متشکل از کانون صرافان، کانون بانک‌های دولتی، کانون بانک‌های خصوصی و فرابورس و با نظارت بانک مرکزی فعالیت خواهد کرد و این بانک با رصد فعالیت‌ها در صورت لزوم برای ایجاد تعادل در بازار دخالت می‌کند و نظارت بانک مرکزی بر این بازار به صورت سیستماتیک و غیر مستقیم خواهد بود.

مدل کلی بازار به نحوی طراحی شده است که در فاز اول، معاملات نقدی ارز (اسکناس) راه اندازی و سایر روش‌های معاملات ارزی در مراحل بعد گسترش می‌یابد. بازار کارگزار محور بوده و عملیات مدیریت بازار توسط تشکیل خود انتظام انجام شده و بر اساس دستور العمل‌های مصوب بانک مرکزی فعالیت خواهد کرد. نرخ‌گذاری در این بازار به این صورت انجام می شود که سیستم، پیشنهادهای عرضه از سوی فروشندگان را از پایین‌ترین قیمت به بالاترین و پیشنهادهای خرید را از بالاترین قیمت به پایین‌ترین می‌چیند سپس مظنه‌ها توسط سیستم به یکدیگر مرتبط و با اولین معامله، قیمت ابتدای روز کشف خواهد شد. این روند معاملاتی دقیقا مشابه سایر معاملات بورسی انجام خواهد شد. بر اساس اطلاعات موجود، در ابتدا معاملات ۲ یا سه نوع ارز اصلی (دلار، یورو و درهم) آغاز شود، اما به تدریج به سایر ارزها تسری یابد. زمان معاملات این بازار از ساعت ۱۰ صبح آغاز شده و تا پایان ساعت کاری بانک‌ها ادامه می یابد. قرار است که در پایان ساعت معاملات، کار تسویه انجام شود و بدین ترتیب تسویه معاملات به روز آینده موکول نخواهد شد.

لازم به ذکر است که هم اکنون برای تعیین نرخ ارز بیشتر توجهات به سوی دوبی امارات و سلیمانیه عراق است به‌طوری که این بازارها نقش اصلی را در تعیین قیمت دلار و سایر ارزها دارند اما با راه‌اندازی بازار متشکل ارزی نرخ تعیین در ابتدای معاملات این بازار به عنوان نرخ مرجع منتشر می‌شود که قادر خواهد بود به تدریج بازارهای رقیب که خارج از کشور قرار دادند را به حاشیه براند.

    شرط صدور اعلامیه تامین ارز برای واردکنندگان

از سوی دیگر، بانک مرکزی شرط پذیرش، بررسی، تحویل اسناد حمل واصله و صدور اعلامیه تامین ارز برای واردکنندگان در صورت عدم حواله وجه ارزی را به بانک‌ها ابلاغ کرد. بانک مرکزی در بخشنامه‌ای به بانک‌ها ابلاغ کرد: در مواردی که اسناد حمل دریافت ولیکن حواله وجه ارزی پس از تامین آن میسر نگردیده باشد، پذیرش، بررسی، تحویل اسناد حمل واصله و صدور اعلامیه تامین ارز، مشروط به انجام تسویه ریالی متقاضیان (واردکننده) با آن بانک، قبول تمامی مسئولیت‌های مترتبه توسط متقاضی و اخذ تعهدنامه کتبی از متقاضی مبنی بر عدم هرگونه ادعای آتی در خصوص پرداخت وجه خارج از چارچوب حواله مذبور و مطالبه مبلغ مربوطه با رعایت سایر مقررات بلامانع است.

در این ارتباط، بانک حق انتقال وجه به حساب غیر از حساب ذینفع (فروشنده) را نخواهد داشت. ضمنا ارائه پروانه گمرکی حاکی از ترخیص قطعی کالا به لحاظ کمی و کیفی مطابق با اسناد حمل و سایر مدارک مربوطه مورد تاکید بوده و در صورت رفع تعهد ارزی (ارائه پروانه گمرکی منطبق)، آزادسازی وثایق ذیربط بلامانع است.

    نرخ ها در بازار

روز پنج شنبه 2 خرداد 98، نرخ ارز و سکه و طلا روند نزولی و با ثبات خود را حفظ کردند.  نرخ دلار در سامانه سنا  14 هزار و 51 تومان ،یورو 15 هزار و 755 تومان، درهم 3 هزار و 864 تومان، یوان 2 هزار و 166 تومان، پوند 18 هزار و 55تومان و لیر ترکیه 2هزار و 456 تومان اعلام شد . در بازار آزاد و معاملات نقدی نیز دلار 14050، یورو 15938، پوند انگلیس 17912، درهم امارات 3867، لیر ترکیه 2313، یوان چین 2054 تومان دادو ستد شد. براین اساس با اعلام اونس جهانی طلا به نرخ 1278 دلار و کاهش نرخ دلار به 14050 تومان،  مظنه یک مثقال طلای 17 عیار آبشده به 1 میلیون و 853 هزار،  یک گرم طلای18عیار428 هزار،  سکه طرح جدید 4 میلیون و 740 هزار، نیم سکه 2 میلیون و 650 هزار،  ربع سکه 1 میلیون و 700 هزار، سکه گرمی 1میلیون و 20 هزار تومان دادو ستد شد.

    نحوه کار بازار متشکل ارزی برای فعالان اقتصادی مبهم است

از سوی دیگر،  رییس کمیسیون سرمایه‌گذاری اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و بازرگانی ایران گفت: هنوز جزئیات بازار متشکل ارزی برای ما مشخص نیست و ابهام در آن وجود دارد. «فریال مستوفی» رییس کمیسیون سرمایه‌گذاری اتاق ایران روز پنج‌شنبه در این زمینه به ایرنا گفت: هنوز جزئیات بازار متشکل ارزی برای ما مشخص نیست و ابهام در آن وجود دارد.  وی با بیان اینکه بازار متشکل ارزی بیشتر مربوط به ارز نقد است، ادامه داد: صرافی‌هایی که می‌توانند حواله صادرکنندگان را به اسکناس تبدیل کنند، به‌تبع سودی از این کار به دست می‌آورند. بعید به نظر می‌رسد این صرافی‌ها علاقه‌مند باشند ارز نقدشان را به بازار متشکل ارزی وارد کنند. این عضو هیات نمایندگان اتاق تهران با اشاره به بخشنامه جدید بانک مرکزی درباره راه‌های بازگشت ارز صادراتی اظهار کرد: در زمان حاضر سامانه نیما و سنا داریم، بازار متشکل ارزی هم به زودی راه‌اندازی می‌شود. وجود این‌ همه بازار و سامانه تنها به سردرگمی فعالان اقتصادی منجر می‌شود.

مستوفی پیشنهاد داد که سامانه‌های دیگر در بازار متشکل تلفیق شوند تا بتوان آن را به درستی مدیریت کرد. وی همچنین گلایه کرد: برای گرفتن چنین تصمیماتی که نتایج آن مستقیما متوجه فعالان اقتصادی است، باید با فعالان اقتصادی مشورت شود اما معمولا این اتفاق نمی افتد. مستوفی تاکید کرد که در تدوین آیین‌نامه اجرایی بازار متشکل ارزی باید همه زوایا در نظر گرفته شود تا افراد سودجو نتوانند در آن ورود کنند.

    عقب‌نشینی دلار از قله ۲ساله

 تشدید اختلاف بین امریکا و چین بر سر مسائل تجاری باعث شد که ارزش دلار در مبادلات امروز افت کند.

به گزارش رویترز، چهار نفر از مدیران ارشد بانک مرکزی امریکا دیروز در همایشی اعلام کردند تداوم جنگ تجاری با چین می‌تواند باعث کاهش رشد اقتصادی امریکا شود و این خبر معامله گران را نسبت به بیشتر بودن پیامدهای جنگ تجاری از چیزی که پیش‌تر تصور می‌شد افزایش داده است. شاخص دلار که نرخ برابری آن در مقابل سبدی از ارزهای جهانی را اندازه می‌گیرد با ۰.۱۲ درصد کاهش نسبت به قله ثبت شده دو ساله اخیر در معاملات روز چهارشنبه، به ۹۷.۸۷۸ واحد عقب نشست. ماسافومی یاماموتو، استراتژیست ارزی در مؤسسه «میزوهو سکیوریتیز» گفت: بازارها در حال ارزیابی پیامدهای منفی جنگ تجاری بر روی بازار سهام و اقتصاد امریکا هستند. احتمالاً دولت ترامپ بانک مرکزی را بیش از پیش برای کاهش نرخ بهره تحت فشار خواهد گذاشت.

این سخنان مقامات بانک مرکزی امریکا، انتظارات را نسبت به کاهش نرخ بهره در سال جاری برای افزایش رشد اقتصادی تقویت کرده است. پس از آن که دونالد ترامپ، رییس جمهور امریکا در اظهاراتی متناقض گفت که امکان حل مساله شرکت هوآوی در مذاکرات تجاری وجود دارد اما در عین حال این غول تکنولوژی چینی را بسیار خطرناک خواند، سردرگمی معامله گران نسبت به فرجام جنگ تجاری تشدید شده است.

در معاملات روز جمعه، هر دلار به ۱۰۹.۵۹ ین کاهش یافت تا بدین ترتیب در دو روز گذشته ۰.۶۶ درصد ارزش خود در برابر ین را از دست داده باشد. با این حال دلار هنوز در بالاترین سطح خود در طول سه ماه اخیر در برابر پول ژاپنی قرار دارد. دلار استرالیا با وجود کاهش ۰.۲ درصدی ارزش خود در معاملات امروز، برای نخستین بار طی شش هفته اخیر در برابر دلار صعود کرد و هر دلار استرالیا به ازای ۰.۶۸۸۴ دلار امریکا مبادله شد. یورو که دیروز به پایین‌ترین سطح دو سال اخیر خود در برابر دلار رسیده بود با جهشی محسوس توانست تا ۱.۱۱۸۱ دلار بالا بیاید.

کاهش تولیدات کارخانه‌ها و فعالیت‌های صنعتی آلمان در ماه مه باعث شده بود تا دیروز یورو چاره‌ای جز عقب‌نشینی گسترده در برابر دلار نداشته باشد. احتمال پیروزی احزاب راست افراطی در انتخابات پارلمان اروپا یکی از دیگر دلایلی است که تحلیلگران را نسبت به عملکرد یورو در روزهای آینده بدبین کرده است.

    عطش عجیب روسیه برای خرید طلا در جهان

روسیه با عطش عجیبی در حال خرید و ذخیره‌سازی طلاست که توجه تحلیلگران جهانی را به خود جلب کرده است. به گزارش دیلی اکسپرس، آدریان اش، رییس بخش مطالعات شرکت بین المللی کارگزاری بولین ولت اعلام کرد که میزان خریداری طلا از سوی روسیه در سه ماهه نخست سال ۲۰۱۹ به ابعاد بی سابقه و رکوردی جدید رسید که علامت بدی برای صلح جهانی است. این روزنامه اعلام کرده روسیه طی سه ماهه نخست سال ۲۰۱۹ ذخایر طلای خود را به میزان ۱۴۵.۵ تن افزایش داده که ۶۸ درصد بیشتر از دوره مشابه در سال ۲۰۱۸ است. پیشتر شورای جهانی طلا اعلام کرده بود روسیه طی سه ماهه نخست سال ۲۰۱۹ میلادی ۵۵.۳ تن طلا خریده و ذخایر طلای خود را به ۲۱۶۸ تن رسانده است. مسکو ضمن افزایش ذخایر طلای خود سرمایه گذاری در اوراق بهادار امریکا را کاهش داده و همچنین تلاش می کند وابستگی به دلار امریکا را کاهش دهد. به این ترتیب مسکو تلاش می کند خود را در مقابل بحران احتمالی در اقتصاد جهانی مصون نگه دارد. رییس بخش مطالعاتی این شرکت بین المللی کارگزاری می گوید: خریداری مقدار زیادی طلا توسط دولت‌ها و بانک‌های مرکزی به‌ندرت علامت خوبی برای صلح و همکاری در سراسر جهان بوده است. وی خاطرنشان می‌سازد: اگر مسکو که دارای مکان پنجم در رتبه‌بندی کشورها از لحاظ ذخایر طلا است، به خریداری طلا به مقدار و سرعت فعلی ادامه دهد، از فرانسه و ایتالیا جلو زده و جزو سه کشور پیشتاز در این رتبه بندی شده و به این ترتیب روسیه مکان خود در صحنه جهانی را تقویت خواهد کرد. براساس گزارش اسپوتنیک، امریکا با فاصله زیاد از دیگر کشورها هنوز بزرگ‌ترین صاحب ذخایر طلا است و روسیه برای رسیدن به امریکا از این لحاظ باید همه طلای موجود در بازار را طی ۲۰ سال آینده خریداری کند.