بخت خودروهای برقی در روزگار بنزین 1000 تومانی
گروه انرژی| نادی صبوری |
عصر چهارشنبه نخستین ایستگاه شارژ خودرو و موتور سیکلت برقی در برج میلاد افتتاح شد. طبق آمارهای تایید نشده، در کل ایران هزار و پانصد نفر خودروی برقی دارند، شمار مالکان موتوربرقی‌ها البته بیشتر است و گفته می‌شود در آینده در تهران قصد جایگزینی 3 میلیون موتورسیکلت برقی با موتورسیکلت‌های بنزینی در دست است. تاکنون این گروه برای شارژ وسایل نقلیه خود از شارژرهای خانگی استفاده می‌کردند.
اما پرسشی که همواره وجود داشته و با جدی شدن تمرکز برخی بنگاه‌های اقتصادی بر ماجرای خودرو برقی پررنگ‌تر می‌شود این است که آیا در کشوری که طبق آمار گلوبال پترول پرایس بعد از ونزوئلا و سودان پایین‌ترین قیمت بنزین در آن ارایه می‌شود، خودروهای برقی شانسی برای آوردن سری در سرها دارند؟
طبق آمارهای آژانس بین‌المللی انرژی، امروز در دنیا بطور کلی 4 میلیون خودروی برقی وجود دارد. فاتیح بیرول رییس آژانس بین‌المللی انرژی چندی پیش در داووس 2019 اعلام کرد که رشد سالیانه این خودروها 1 میلیون است که در قیاس با رشد سالانه 1 میلیاردی خودروهای فسیلی بسیار اندک است.
با وجود این IEA پیش‌بینی می‌کند اگر سیاست‌های در جهت توافق پاریس و توسعه پایدار اتخاذ شود، شمار خودروهای برقی تا سال 2040 به 300 میلیون برسد. آژانس بین‌المللی انرژی البته این پیش‌بینی و سناریو را منوط به انتخاب و تصمیم سیاست‌گذاران می‌کند.
در ایران، به عنوان کشور دارنده یکی از بزرگ‌ترین ذخایر سوخت فسیلی احتمالا کار سخت‌تر و پیچیده‌تر نیز هست. مصرف بنزین در سال‌های اخیر رشدی چشمگیر داشته و طبق آخرین آمارها اکنون بر بیش از 90 میلیون لیتر بالغ شده است.
حسین امیری خامکانی نائب رییس کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی در جریان افتتاح اولین ایستگاه شارژ خودرو و موتور برقی ایران در پاسخ به این پرسش «تعادل» که آیا زمینه فراگیر شدن این خودروها در ایران از لحاظ قانون‌گذاری وجود دارد عنوان کرد: «این راهی است که باید برویم، دنیا دارد می‌رود، زمانی بحث تجدیدپذیر و خورشیدی گران و لوکس بود. حتی در کشوری مثل آلمان دولت خیلی موافق نبود و در مجلس فشار آورند و این جاگرفت.
او در پاسخ به این پرسش که چطور در مجلسی که با تغییر قیمت بنزین 1000 تومانی موافقت نمی‌شود ممکن است قوانین حمایتی برای خودروهای برقی تصویب شود عنوان کرد: «مطمئن هستم که وقتی به سمتی می‌رویم که انرژی خورشیدی ارزان‌تر از فسیلی می‌شود در دنیا نیز همین اتفاق می‌افتد و دنیا نیز به جایی می‌رسد که خودروهای برقی از خودرو با سوخت فسیلی ارزان‌تر تمام شود. ما اگر این راه را شروع نکنیم عقب می‌افتیم»
نائب رییس کمیسیون انرژی مجلس در ادامه و در پاسخ به این پرسش که آیا افق حمایت مجلس از روش‌هایی برای کاهش مصرف بنزین را روشن می‌بیند عنوان کرد: «کم‌کم این اتفاق عملیاتی می‌شود، ما حکم کردیم که 5 درصد از سبد انرژی کشور به تجدید پذیر برسد و همین هفته مجلس به دولت حکم کرد که تعرفه خودروهای هیبریدی را بردارد. این باعث کاهش قیمت خودروهای برقی و هیبریدی می‌شود.»
او در ادامه در مورد روند فعلی مصرف بنزین هشدار داده و گفت: «ما مجبوریم مصرف بنزین را پایین بیاوریم، مصرف بنزین به روزانه 90 میلیون لیتر رسیده است، اگر با همین روند رشد پیش برویم به زودی مصرف به بالای روزانه 100 و 105 میلیون لیتر می‌رسد که اگر باز هم ادامه پیدا کند مجبور به واردات بنزین می‌شویم چرا که دیگر پالایشگاه ستاره خلیج فارس هم پاسخگو نخواهد بود.»
خامکانی در پایان صحبت‌هایش عنوان کرد: «دولت و مجلس مجبور هستند با کمک مردم فکری برای بنزین بکنند. شرایط اقتصادی کشور بحثی است که دولت و مجلس نگران فضای روانی و تورم هستند اما در شرایط عادی ماجرا متفاوت خواهد بود.»
البته باید به این موضوع توجه کرد که خودروهای برقی حداقل بر کاهش انتشار کربن تاثیر چشمگیری ندارند؛ هر چند برخی از کارشناسان از تاثیر این خودروها بر کاهش آلودگی دفاع کرده و می‌گوید که چون برای تولید برق به جای گاز می‌شود از انرژی تجدیدپذیر نیز استفاده کرد برقی‌ها نسبت به سی‌ان‌جی‌سوزها نیز برای آلودگی هوا کمک بیشتری هستند اما فاتیح بیرول رییس آژانس بین‌المللی انرژی به تازگی در داووس این موضوع را مورد نقد قرار داده و عنوان کرده بود که منبع اصلی تولید برق به عنوان شارژ این خودروها «سوخت‌های فسیلی» است و در نتیجه EVها اثری روی کاهش انتشار کربن ندارند.
به گزارش «تعادل» تخصص‌های لازم برای ساخت ایستگاه شارژ مشابه تخصص‌هایی است که در یک نیروگاه لازم است. در نیروگاه نیز باتری به شکل پرشماری وجود دارد. شارژر باتری‌ها نیز پیشتر در ایران ساخته می‌شد و در نتیجه ایران خیلی از این تکنولوژی عقب نبود.
خودروها اما حساسیت و امنیت بیشتری دارند و پروتکل خودروهای مختلف متفاوت است. مجری این طرح به «تعادل» گفت که ایستگاه ساخته شده متناسب با پروتکل خودروهای چینی و آسیای شرقی ساخته شده است.
پیروز حناچی شهردار تهران نیز که در مراسم حضور داشت در اثنای بازدید از نخستین جایگاه شارژ خودرو و موتورسیکلت‌های برقی کشور در برج میلاد، خاطرنشان کرد: شهرداری تهران با همکاری شرکت‌های دانش‌بنیان، بومی‌سازی منبع تغذیه خودروها و موتورسیکلت‌های برقی را در دستور کار خود قرار داده است تا تولید این وسایل حمل و نقل در کشور تسریع شده و میزان مصرف سوخت‌های فسیلی و آلاینده‌های حاصل از این شیوه مصرف کاهش یابد.
