«عناصر خاکی نایاب»؛ اهرم جدید چین در جنگ تجاری

گروه جهان| سمانه قربانی| چین اعلام کرده آماده است از عناصر کمیاب برای تلافی جنگ تجاری ایالات متحده استفاده کند. ناظران تجاری معتقدند که چنین اقدامی می‌تواند بر آتش تنش‌های فعلی چین و امریکا دمیده و اختلافات را به‌طور قابل توجهی تشدید کند؛ به‌ویژه این‌که شرکت چینی هوآوی نیز هشدار داده در واکنش به محدودیت و ممنوعیت‌های اعمال شده از سوی واشنگتن،‌ قصد دارد تا از تامین‌کنندگان آسیایی به‌جای شرکت‌های امریکایی استفاده کند.

به‌‌گزارش رویترز، بازدید هفته گذشته شی جین‌پینگ رییس‌جمهور چین، از تاسیسات عناصر خاکی کمیاب این گمانه‌زنی‌ها را تقویت کرده که چین قصد دارد از موقعیت برتر خود به عنوان صادرکننده عناصر نایاب به ایالات متحده به عنوان اهرمی در جنگ تجاری استفاده ‌کند.

عناصر نایاب جز گروه 17 عناصر شیمیایی است که در همه چیز از کالاهای مصرفی الکترونیک فناوری اطلاعات تا تجهیزات نظامی استفاده می‌شود. این چشم‌انداز که ارزش این عناصر در نتیجه جنگ تجاری می‌تواند بیشتر شود، باعث شده تا قیمت سهام تولیدکنندگان آن از جمله کارخانه‌ای که شی جین‌پینگ از آن بازدید کرد، افزایش یابد.

در حالی که چین تا به حال آشکارا اعلام نکرده که فروش عناصر نایاب را به امریکا محدود خواهد کرد، رسانه‌های چینی گزارش داده‌اند که این امر اتفاق می‌افتد.

در گزارش روزنامه چینی «مردم» تفسیری با عنوان «ایالات متحده نباید توانایی چین را برای ضربه متقابل دست‌کم بگیرد»، آمده که ایالات متحده به عناصرنایاب چین به‌شکل ناخوشایندی وابستگی دارد. در این مطلب آمده، «آیا عناصر نایاب به سلاح چین برای مقابله با فشارهای ایالات متحده تبدیل خواهد شد؟ فشارهایی که بدون هیچ دلیلی اعمال شدند. پاسخ به این سوال یک "نه" مرموز است. بی‌شک طرف امریکایی می‌خواهد از محصولات چینی صادراتی که از عناصر نایاب ساخته شده برای سرکوب پیشرفت چین استفاده کند. مردم چین هرگز این موضوع را نخواهند پذیرفت. ما به طرف امریکایی توصیه می‌کنیم که توانایی طرف چینی را در حفظ حقوق و منافع دستکم نگیرند. در آخر نگویید ما به شما هشدار ندادیم.»‌

به‌طور کلی رسانه‌های رسمی چین درباره مسائل مختلف برای هشدار دادن به رقبا از عبارت «در آخر نگویید به شما هشدار ندادیم» استفاده می‌کنند. برای مثال آنها این عبارت را در اختلاف گسترده چین با هند در سال‌های 2017 و 1978 استفاده کردند، پیش از اینکه چین به ویتنام حمله کند.

در روزنامه گلوبال تایمز چین نیز آمده، ممنوعیت صادرات عناصر نایاب در صورت استفاده در جنگ تجاری، سلاح قدرتمندی است. با این وجود چین عمدتا از این عناصر برای دفاع استفاده می‌کند. گرچه چین ممکن است از ممنوعیت صادرات این عناصر به امریکا متضرر شود،‌ ایالات متحده ضرر بیشتری خواهد کرد. سردبیر این روزنامه گفته پکن محدودیت صادرات عناصر خاکی به ایالات متحده را به‌طور جدی بررسی می‌کند.  

چین پیش تر هم از فروش عناصر نایاب خاکی برای اعمال فشار در اختلافات دیپلماتیک استفاده کرده است. پکن در سال 2010 صادرات عناصر خاکی را به ژاپن متوقف کرد. چین این اقدام را پس از برخورد یک قایق ماهیگیری چینی با دو کشتی گارد ساحلی ژاپنی در نزدیکی جزایر غیرمسکونی در دریای چین شرقی انجام داد. در سال 2012 نیز ژاپن، امریکا و اتحادیه اروپا از چین به‌دلیل محدودیت صادرات این عناصر نایاب به سازمان تجارت جهانی شکایت کردند.

کارشناسان تجاری چین می‌گویند اگر پکن محدودیت‌های جدیدی را برای صادرات عناصر خاکی کمیاب به ایالات متحده در نظر بگیرد، از الگوی واشنگتن و توجیه تامین امنیت ملی پیروی خواهد کرد.

چین بارها از واشنگتن انتقاد کرده که در سازمان تجارت جهانی از موارد استثنایی به بهانه تامین امنیت ملی سوء‌استفاده می‌کند. در تازه‌ترین مورد ایالات متحده چین را به شکستن قوانین متهم کرده و شرکت هوآوی بزرگ‌ترین سازنده شبکه مخابراتی جهان، را در فهرست سیاه قرار داد.  

   تولیدکنندگان آسیایی به جای امریکایی

به‌دنبال تحریم‌های آمریکا علیه شرکت هوآوی، این شرکت اعلام کرده که به‌دنبال یافتن جایگزین‌هایی از بین شرکت‌های آسیایی برای تامین قطعات خود است. به‌گزارش رویترز، «رن ژنگ فی» موسس شرکت هوآوی هشدار داده که این شرکت به جای تولیدکنندگان آمریکایی به تولیدکنندگان آسیایی روی خواهد آورد.

گفته شده، این شرکت قصد دارد منابع مورد نیاز خود را از شرکت‌های ژاپن، کره‌جنوبی و تایوان تامین کند. این شرکت به‌دلیل تحریم‌های آمریکا دیگر قادر به ادامه همکاری با شرکت‌هایی چون مایکروسافت، گوگل و همچنین قطعه‌سازانی چون اینتل نخواهد بود.

نمایندگان این شرکت چینی در سفر خود به کره‌جنوبی با برخی نمایندگان تولیدکنندگان قطعات الکترونیکی همچون ال جی و سامسونگ دیدار کردند تا بتوانند قطعات خود را از این شرکت‌ها تامین کنند. تحریم‌های اخیر آمریکا علیه هوآوی عواقب زیادی را برای این شرکت

 در پی داشت که یکی از آنها پایین آمدن قیمت این گوشی‌ها به خصوص در بازار دست دوم است.

دونالد ترامپ پانزدهم مه تمام شرکت‌های آمریکایی را از ادامه همکاری با هوآوی منع کرد.‌ کشورهایی چون ژاپن، نیوزیلند و استرالیا تمامی شرکت‌هایی دولتی را از ادامه همکاری با هوآوی بازداشتند.

هوآوی اعلام کرده علیه تحریم‌های آمریکا شکواییه‌ای در دادگاه ارائه می‌کند. این شکواییه در دادگاه منطقه‌ای شرق تگزاس مطرح شده که در واقع شکواییه‌ای تکمیلی بر آنچه مارس گذشته ارائه شده بود، به شمار می‌رود.

معاون حقوقی شرکت هوآوی این شکواییه را به‌خطر انداختن فرصت‌های شغلی هزار و ۲۰۰ تولید کننده صنعتی و تحت تاثیر قرار دادن مشتریان در ۱۷۰ کشور اعلام کرده است. شرکت هوآوی که مهلت ۹۰ روزه از سوی دولت آمریکا دارد، در طول این مدت می‌بایست جایگزین دیگری برای شرکت‌های طرف معامله خود پیدا کند. وینسنت پانگ معاون ارشد هوآوی گفته: «تحریم‌های آمریکا علیه این شرکت باعث خواهد شد که حتی ما دایره تجارت مان را بیشتر کنیم و بازار متفاوتی را برای خودمان پیدا کنیم.»