غلبه بورس بر ریسک‌های سیاسی
گروه بورس|هادی سلگی|
بازار سهام در روزهای اخیر روند رو به رشد خود را حفظ کرده است. در حالی که با توجه به تنش‌های اخیر منطقه‌ای، برخی انتظار داشتند که به صورت مستقیم نمود آن را در نماگرهای سهام مشاهده کنند. از همین لحاظ بود که برخی شائبه شاخص‌سازی در بازار را مطرح کردند و با توجه به اینکه سهام شرکت‌هایی همچون فارس، بیشترین تاثیر را روز گذشته بر رشد بازار داشت، این فرضیه قوی‌تر می‌شد. اما دو کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگو با «تعادل» این موضوع را رد می‌کنند. حمید فاروقی با تایید این موضوع که هر دفعه سهام این دو شرکت مثبت می‌شوند این شائبه ایجاد می‌شود، افزود: این‌گونه نیست چراکه زمان‌هایی وجود دارد که خود این شرکت‌ها به صورت بنیادین مثبت می‌شوند و بر شاخص اثرگذاری می‌کنند. وی تاکید می‌کند: نباید به صورت یک بعدی و خطی بازار را تحلیل کنیم. حسین زمانی در‌مزاری هم می‌گوید: در بازار ریسک سیاسی‌ای وجود ندارد و در آینده هم نخواهد بود چون که بازار تاثیرات منفی ریسک سیاسی خصوصا تحریم را از قبل پیش‌خور کرده است.
حمید فاروقی، مدیر سرمایه‌گذاری صندوق پارسیان در گفت‌وگو با «تعادل» با بیان اینکه به شاخص‌سازی اعتقادی ندارم، گفت: ممکن است برخی اوقات درخصوص سهام شرکت‌هایی که ارزنده نیستند یا دلیل و توجیهی برای رشد ندارند این شائبه ایجاد شود که در جهت حفظ شاخص معاملاتی صورت گیرد، اما در چنین شرایطی باید ابتدا ببینیم دلیل عرضه بلوکه و انگیزه اصلی خریداران و فروشندگان بر چه چیزهایی استوار بوده است.
وی با بیان اینکه اعتقادی به این موضوع ندارم و این یک تحلیل عامیانه است، افزود: باید مقداری دقیق‌تر نگاه کرد که سهم خریدار و فروشنده چه بوده است و این امر نیاز به اطلاعات دقیق‌تری دارد که در آینده به دست خواهد آمد. از طرف دیگر باید به این نکته هم توجه کرد که در حالت عادی سهام شرکت‌های فارس و فولاد ارزنده هستند، یعنی سهام این شرکت‌ها با توجه به ارزندگی‌ای که دارند فارغ از اینکه از سوی حقیقی‌ها یا حقوقی‌ها مثبت شده باشند، قابل توجیه هستند. مساله این است که این شرکت‌ها بزرگ هستند و در هر صورت بر شاخص تاثیر می‌گذارند. و هر دفعه سهام این دو شرکت مثبت می‌شوند این شائبه ایجاد می‌شود که شاخص‌سازی شده است. اما این‌گونه نیست یک وقت‌هایی خود این شرکت‌ها به صورت بنیادین مثبت می‌شوند و روی شاخص اثرگذاری می‌کنند.
فاروقی در ادامه گفت: نمی‌شود همیشه از این زاویه نگاه کرد که با هدف مثبت کردن شاخص، سهام این شرکت‌ها را معامله کرده‌اند، بلکه زمان‌هایی هم وجود دارد که سهام این شرکت‌ها ارزنده می‌شوند و از نظر بنیادین ظرفیت رشد دارند و به دلیل بزرگ آن بر شاخص تاثیر می‌گذارند. بنابراین به قطع یقین نمی‌توان این را گفت چراکه مثبت بودن آنها در حال حاضر منطقی است. خصوصا اینکه اکنون نیازی به این کار نیست. اکنون بازار رشد دارد و به ارقام خوبی رسیده است و دلیل و نیازی برای مثبت کردن بازار وجود ندارد. درست است در شرایطی بازار آنقدر بحرانی می‌شود و ریزش‌ها شدید می‌شود، از همین لحاظ ممکن است برخی در سطح کلان به شاخص بورس کشور نگاه و آن را رصد کنند. در این مواقع ممکن است نهاد ناظر ورود پیدا کند، معاملات بلوکی انجام دهد تا بازار را مثبت کند.
وی در پاسخ به این سوال که چرا ریسک‌های سیاسی کنونی خود را در شاخص نشان نداده، پاسخ داد: درست است ریسک بالاست و به‌طور منطقی با توجه به اینکه برخی تنش‌های سیاسی بالا رفته و ریسک سیاسی در بازار وجود دارد، این سوال پیش می‌آید که چرا تاثیری بر بازار سهام نگذاشته است. در این زمینه باید گفت عوامل زیادی تاثیرگذار است. ریسک سیاسی خود را در افزایش دلار نشان داده است اما در بازار سهام با اینکه این عامل برخی اوقات خود را به صورت ریسک نشان داده است و بر معاملات تاثیر گذاشته، با این حال در این خصوص دو مساله وجود دارد؛ ابتدا اینکه بازار سرمایه ما با این ریسک‌ها و تنش‌ها تا حدودی خو گرفته است و برای آن موضوع جدیدی نیست، مساله دیگر این است میزان نقدینگی حجیمی که در اقتصاد وجود دارد فارغ از اینکه ریسک بالا یا پایین باشد، در بازارهای موازی در حال حرکت است و خارج از آنها گزینه‌ای وجود ندارد، چراکه قابلیت خروج همه این نقدینگی در کشور وجود ندارد و با اینکه ما یک زمانی با خروج سرمایه مواجه بودیم، اما به‌طور کل این نقدینگی همیشه در اقتصاد وجود دارد، فارغ از اینکه اینکه ریسک‌ها در چه سطحی باشند و در بازارها گردش می‌کنند. از سوی دیگر این نقدینگی تمایل زیادی به سمت بازار بورس پیدا کرده است. وی گفت: همین‌طور افزایش قیمت دلار هم عواید واقعی‌ای برای شرکت‌ها داشته و سود آنها را بالا برده و این موضوع بخشی از ریسک را دفع کرده است. از سوی دیگر تورم اخیر هنوز به شرکت‌های بورسی اصابت نکرده است. با این حال صرف اینکه ریسک سیاسی بالا رفته است به صورت یک بعدی و خطی بخواهیم بازار را تحلیل کنیم، خیلی منطقی نخواهد بود. این کارشناس بازار سرمایه افزود: این سطح از تنش‌ها که از خروج امریکا از توافق برجام شروع شده است، اگر در همین سطح لفظی باقی بماند، خیلی برای بازار نگرانی ایجاد نخواهد کرد مگر اینکه سطح یا شکل دیگری شکل بگیرد.
ریسک سیاسی را پیش‌خور کردیم
این موضوع را یک کارشناس دیگر هم تایید می‌کند. حسین زمانی‌درمزاری در گفت‌وگو با «تعادل» درباره ریسک‌های سیاسی بازار عنوان کرد: جلسه مذاکره وزیر ژاپن در ایران بازتاب بدی نداشته است، چراکه شاهد تاثیر منفی این موضوع در بازار جهانی خصوصا در نفت نبودیم. نفت روال عادی خود را طی کرد و به نظر من مشکل سیاسی وجود نخواهد داشت، کما اینکه ما تاثیرات منفی ریسک سیاسی خصوصا تحریم را از قبل پیش‌خور کردیم.
وی در ادامه گفت: اگر بورس سال 98 را مدل‌سازی کنیم، می‌توانیم این بازار را با سال 92 مقایسه کنیم. در سال 91 یک جهش 4 برابری در قیمت ارز داشتیم و به تبع آن مابقی بازارها یک رشد همسان داشتیم ولی بازار سرمایه از آنها عقب افتاده بود و این رفتار تاخیری خود را در سال 92 جبران کرد وگوی سبقت را از دیگر بازارها ربود. این روند را می‌توان به سال 98 هم تعمیم داد حتی بهتر و بیشتر. در این سال تنها بازاری که نسبت به بقیه بازارها جا مانده بود بازار سهام بود که اکنون در حال جبران آن است و به نظر می‌رسد هنوز جای رشد در آن وجود دارد.این کارشناس بازار سرمایه افزود: از سوی دیگر دلار فعلا در کانال 13 هزار قرار دارد و بعید است جای رشد بیشتری داشته باشد و با توجه به اینکه قرار است بازار متشکل راه بیفتد، طبیعتا بحث دلار کنترل شده است و بازارهای رقیب مثل مسکن هم جایگاه خاصی نمی‌تواند داشته باشد. برای سپرده‌هایی که در بانک‌ها وجود دارد تنها بازار امنی که وجود دارد بازار سهام است که جای رشد دارد.وی درباره بازار سکه و طلا هم گفت: آخرین پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد که سکه تقریبا 8 درصد و نیم‌سکه 18 تا 20 درصد حباب است و به هیچ عنوان پیشنهاد ورود به این بازار نمی‌شود.
به گفته این کارشناس تنها ریسک سیاسی‌ای که می‌تواند بازار سهام را تحت تاثیر قرار بدهد جنگ است که تمام کارشناسان نظامی آن را بعید می‌دانند. طبعا بالاترین از این ریسک سیاسی‌ای برای بازار ما وجود نخواهد داشت.
