تجربیات سایر کشورها
همانگونه که کارشناسان معتقدند؛ بهرهگیری از فاینانس تنها برای اجرای پروژههای ریلی پربازده، منطقی است و استفاده از این روش برای ساخت یک خط ریلی ضررده، توجیه اقتصادی ندارد، بهرهگیری از مشارکت بخش خصوصی هم در احداث خطوط ریلی نیازمند توجیه اقتصادی طرح است، البته حضور بخش خصوصی در اجرای پروژههای ریلی در ایران کم رنگ است درحالی که درسایر کشورها، این نوع مشارکت کاملا پذیرفته شده و حجم اجرای طرحهایی با این نوع مشارکت درحال افزایش است.
بررسی آمار بانک جهانی نشان میدهد که از سال ۱۹۹۰ تا نیمه اول سال ۲۰۱۷ میلادی، ۱۳۴ پروژه ریلی در جهان به ارزش بیش از ۱۰۸ میلیارد دلار با مشارکت بخش خصوصی تامین مالی شدهاند. در سایر کشورها یکی از مهمترین روشهای مشارکت عمومی خصوصی مدل قراردادی BOT (ساخت، بهرهبرداری و انتقال) است. در روش BOT بخش خصوصی یا غیردولتی ساخت و بهرهبرداری از پروژه را بر عهده میگیرد و پس از بازگشت اصل سرمایه و سود مورد انتظار از محل عواید حاصل از بهرهبرداری پروژه، آن را به دولت واگذار میکند.
کشورهای مختلفی در جهان برای ساخت خطوط ریلی از روش BOT استفاده میکنند. از جمله خطوط ریلی که با استفاده از روش BOT اجرا شده یا قرار است اجرا شوند، میتوان به موارد زیر اشاره کرد.
خط مسافری هانگ ژو-تای ژو
خط مسافری بین شهری هانگ ژو-تای ژو در چین به طول ۲۶۹ کیلومتر در استان ژجیانگ چین قرار دارد. میزان سرمایهگذاری بخش خصوصی در این خط ریلی ۶.۷ میلیارد دلار معادل ۵۱ درصد سرمایه مورد نیاز پروژه است. روش قرارداد این پروژه از نوع ساخت، بهرهبرداری و انتقال (BOT) و مدت آن
۳۰ سال است که ۴ سال برای ساخت و ۲۶ سال برای بهرهبرداری در نظر گرفته شده است.[۱]
خط ۲ متروی پایتخت پرو
خط ۲ متروی لیما پایتخت پرو به طول
۳۵ کیلومتر بهطور کامل توسط بخش خصوصی تامین مالی شده و میزان سرمایهگذاری بخش خصوصی در این پروژه ۶.۴ میلیارد دلار با روشBOT به مدت ۳۵ سال است.