برند ملی جایگزین خارجی‌ها
سودجویان با شایعه‌سازی درباره ورشکست شدن شرکت‌های کره‌ای به دنبال افزایش قیمت هستند
تعادل|
«نقشه راه صنعت لوازم خانگی ترسیم شد.» طبق اعلام متولیان تولید، استراتژی‌های وزارتخانه صنعت در حوزه لوازم خانگی تا افق 1404، تعمیق داخلی‌سازی لوازم خانگی است تا به این ترتیب بازار لوازم خانگی از هجوم برندهای خارجی ساماندهی شود. به گفته طراحان، پیش بینی شده تا حداکثر چهار برند ملی در صنعت لوازم خانگی کشور ایجاد شود که توان رقابت با محصولات خارجی در سطح جهانی را داشته باشند. اما برای رسیدن به این هدف، «جایگزین کردن محصولات کره‌ای با کالاهای ایرانی»، «راه‌اندازی شبکه تأمین قطعات» و «خودکفایی در تولید محصولات گازسوز» در دستورکار متولیان تولید قرار گرفته است. علاوه بر این، سیاست‌های دیگری همچون افزایش حقوق ورودی محصولات لوازم خانگی و روانسازی تامین ارز مورد نیاز تولیدکنندگان این حوزه بطور موازی از سوی دولت پیگیری می‌شود تا موانع تولید از پای صنعتگران این حوزه کنار زده شود.
برنامه وزارت صنعت در بخش لوازم خانگی
افزایش قیمت‌ها در بازار لوازم خانگی طی ماه‌های گذشته باعث شد، چالش‌های زیادی روانه این بازار شود که بالطبع در یک بازه زمانی چند ماهه، قیمت لوازم خانگی رشد فزاینده‌ای را تجربه و از طرفی با مشکل توزیع همراه شد. اما روی دیگری از تاثیر افزایش قیمت‌ها، با رکود در بازار شناخته شد. در عین حال، اعمال محدودیت‌های ناشی از تحریم‌ها نیز بر بازار لوازم خانگی اثر گذار بود؛ بطوری که خروج برخی شرکت‌ها از بازار ایران، کسری قطعات تولید‌کننده‌ها و کاهش توزیع در بازار را به همراه داشت. این در حالی است که اگر الزامات تولید در این صنعت رعایت شود، مشکلی برای مقابله با تحریم و جایگزینی کالاهای خارجی وجود ندارد، اما کاهش تولید می‌تواند روی بازار و قیمت‌ها تأثیر بگذارد. به گفته کارشناسان، صنعت لوازم خانگی توان تولید نیاز داخل را دارد و در صورت تقاضای بیشتر نیز می‌توان با سه نوبته کردن کارخانه‌ها، عرضه را افزایش داد.
اما آشفتگی‌هایی که در تولید و عرضه محصولات لوازم خانگی در سال گذشته اتفاق افتاد، وزارت صنعت را برآن داشت تا با توجه به ظرفیت‌های سودآور این صنایع، بخش لوازم خانگی را در اولویت‌های حمایتی خود در سال جاری قرار بدهد. در همین زمینه، مدیرکل صنایع فلزی و لوازم خانگی وزارت صنعت، معدن و تجارت از استراتژی این وزارتخانه برای برندهای ملی در صنعت لوازم خانگی خبر می‌دهد. به گفته عباس هاشمی، «جایگزین کردن محصولات کره‌ای با کالاهای ایرانی»، «راه‌اندازی شبکه تأمین قطعات» و «خودکفایی در تولید محصولات گازسوز» از محور‌های اصلی وزارت صنعت در تعمیق داخلی‌سازی تولیدات لوازم خانگی است. آنطور که هاشمی اعلام کرد، پیش‌بینی شده تا افق ۱۴۰۴، حداکثر چهار برند ملی در صنعت لوازم خانگی کشور ایجاد شده و در عین حال حضور برندهای متعدد در بازار لوازم خانگی ساماندهی می‌شود. علاوه بر این، از برندهای ملی حمایت می‌شود تا در سطح کلاس جهانی توان تولید و صادرات داشته باشند.هاشمی همچنین از تلاش وزارت صنعت برای برای روانسازی واردات قطعات مورد نیاز خبر می‌دهد و در عین حال از افزایش حقوق ورودی محصولات لوازم خانگی برای حمایت از تولید داخل سخن می‌گوید. به گفته او، حقوق ورودی محصولات لوازم خانگی از ۴۰ درصد به ۵۵ درصد افزایش یافته است. او همچنین از برنامه‌های وزارت صنعت برای حمایت از قطعه‌سازان داخلی خبر می‌دهد. به گفته او، ساماندهی تعرفه قطعات متناسب با تعرفه محصول کامل، از اهمیت زیادی برخوردار شده است؛ بطوری که سعی داریم تولیدات قطعه‌سازی را توانمندتر کنیم. او همچنین از ابلاغ تسهیل تأمین ارز صنعت لوازم خانگی به بانک مرکزی به عنوان برنامه دیگری از وزارت صنعت در راستای حمایت از صنعت لوازم خانگی خبر می‌دهد. طبق اعلام هاشمی، عمق تولید داخلی در «لوازم گازسوز» بیش از ۹۰ درصد و در «لوازم برقی» بین ۶۰ تا ۷۰ درصد متغیر است. به گفته او، تولید تمام قطعات مصرفی تولید توجیه اقتصادی ندارد؛ چراکه سطح تکنولوژی در بعضی از قطعات دایماً در حال تغییر است و سرمایه‌گذاری برای تولید آن اقتصادی نیست. اما آنچه مهم است، تطابق محصول نهایی با استاندارد‌های ملی و گواهینامه‌های جهانی کیفیت است تا قابلیت رقابت جهانی را داشته باشد.
ماجرای تولید کره ای ها در ایران
اما ماجرای تولید برندهای کره‌ای در ایران چیست؟ برای پاسخ به این سوال باید این این نکته را یادآور شد که خط تولید دو برند کره‌ای از برندهای مطرح و تاثیرگذار در بازار لوازم خانگی در ایران به شمار می‌روند؛ برندهایی که طی سال‌های اخیر با تکیه بر تولیدات داخلی توانسته محصولاتی با تنوع بالا از لحاظ قیمت و مدل به بازار عرضه کند و به این ترتیب سهم بزرگی از بازار فروش ایران را به خود اختصاص دهد. البته برخی‌ها نوک پیکان انتقادات خود را به سمت این دو برند کره‌یی در ایران نشانه گرفته‌اند؛ آنها بر این باورند که در ایران تولید نداشته و مونتاژ ساده محصولات صورت می‌گیرد. این درحالی است که بازدیدهای صورت گرفته از خط تولید این برندها، نشان از این دارد که این دو برند کره‌یی در حال تولید محصول در ایران هستند و به عمق داخلی‌سازی بسیار خوبی رسیده است. بطوریکه برند کره‌یی سامسونگ در کیلومتر 16 جاده مخصوص کرج توانسته، ظرفیت تولید 100درصدی را در کشور ایجاد کند و دست به توسعه اشتغال در کشور بزند.
در همین زمینه مدیرکل صنایع فلزی و لوازم خانگی وزارت صنعت می‌گوید: محدودیت‌های بانکی، نقل و انتقالات ارز و محدودیت‌های کشتیرانی باعث شد که طرف کره‌ای به راحتی نتواند مواد اولیه و قطعات مورد نظر خود را به طرف ایرانی برسانند. به گفته او، در عین حال، مشکلاتی چون «تحمیل هزینه‌های مضاعف و غیر‌متعارف»، «محدودیت‌های ارزی داخل کشور» و «سخت شدن واردات برخی مواد اولیه و قطعات»، باعث شد تا فرآیند تولید لوازم خانگی مشترک تا حدودی کند شود. پیش از این نیز فعالان اقتصادی، همزمان با افت تولیدات مشترک، خبر از خروج برندهای کره از ایران داده بودند. اما در همین رابطه، هاشمی می‌گوید: برخی افراد سودجو، در حال سیاه نمایی در بازار هستند و شایعه‌سازی مبنی بر ورشکست شدن شرکت‌های کره‌ای یا افزایش قیمت‌ها را انجام می‌دهند که این موضوعات بطور کل تکذیب می‌شود. هم‌اکنون طرف کره‌ای به فعالیت‌های خود ادامه می‌دهد و حدوداً تا شش ماه آینده هم مشکل حادی در تولید ندارند. در همین رابطه، علیرضا موسوی‌مجد، رییس هیات‌مدیره انجمن لوازم صوتی و تصویری ایران نیز گفته بود: با وجود محدودیت‌هایی که در پی آغاز تحریم‌ها تمام بخش‌های اقتصادی را درگیر خود کرد، تدابیر لازم اندیشیده شد و مشکل خاصی در بخش خدمات پس از فروش برندهای لوازم خانگی کره‌ای در ایران وجود ندارد و شرکت‌های تولیدکننده طبق ضوابط و قانون‌های موجود در حال ارایه خدمات به مشتریان خودهستند. موسوی مجد تصریح کرد: در تأمین قطعات مورد نیاز برای استفاده در خدمات پس از فروش مشکل قابل توجهی وجود ندارد و قطعات برای محصولات تحت گارانتی رسمی در اغلب موارد بطور کامل موجود است.به گفته موسوی‌مجد، محصولات لوازم خانگی در بازار به اندازه کافی وجود دارد و مردم نباید تقاضای کاذب برای لوازم خانگی در بازار ایجاد کنند و فرصت را به دست دلالان و واسطه‌ها بدهند. او در ادامه افزود: تجار داخلی در زمینه تهیه مواد اولیه آشپزخانه، تا حدی جوابگوی بازار هستند، البته ممکن است تا حدی عقب‌تر از سایر کشور‌ها باشند، اما می‌توانند خود را با شرایط فعلی وفق بدهند.
فرصتی برای تولید و صادرات
در عین حال، تولیدکنندگان ایرانی به دنبال جایگزینی برای کره ایی‌ها هستند تا با بومی‌سازی حداکثری لوازم خانگی تحت برند ملی به تولید و صادرات محصولات خود بپردازند. این در حالی است که علاوه بر ظرفیت ایران برای تولید لوازم خانگی، وجود بازار مصرف همسایگان کشور، مزیتی است که می‌تواند ایران را به هاب تولید و صادرات لوازم خانگی در منطقه خاورمیانه بدل کند. در همین رابطه، عضو انجمن تولیدکنندگان لوازم خانگی طی اظهاراتی گفته بود: در صورت حمایت دولت و روانه شدن نقدینگی موجود در کشور، صنعت لوازم خانگی نه‌تنها بازار ایران، بلکه می‌تواند با تقویت برندها و خط تولید موجود تبدیل به هاب منطقه شود و خاورمیانه و بخشی از آسیا را به دست بگیرد. به گفته حمیدرضا غزنوی، باید تلاش کنیم به مقیاس اقتصادی برسیم تا هم قیمت‌ها کاهش یابد و هم جای خالی برندهای خارجی با برندهای ایرانی با کیفیت مطلوب پر شود.
