تئوریسین صنعتی کردن ایران درگذشت

روز گذشته علینقی عالیخانی وزیر اقتصاد سال‌های 1341 تا 1348 و ویراستار خاطرات علم درگذشت.

 به گزارش تعادل، دکتر علینقی عالیخانی متولد بهمن ۱۳۰۷، در نزدیکی شهرستان ابهر بود. وی که دوره دبیرستان خود را در رشته ادبی، در دبیرستان البرز تهران گذرانده بود سرانجام در سال ۱۳۲۵ از دبیرستان فارغ‌التحصیل شده و سپس نیز وارد دانشکده حقوق دانشگاه تهران شد و دوره کارشناسی خود را در رشته علوم سیاسی به اتمام رساند.

وی بهمن سال 1329 برای ادامه تحصیل رهسپار فرانسه شد و در دانشگاه پاریس، پس از تحصیل در رشته حقوق بین‌الملل عمومی، در رشته اقتصاد، در مقطع دکترای دولتی اقتصاد تحصیل کرد.

در ۱۳۳۶ به ایران بازگشت و به شرکت نفت رفت و در اداره امور غیر صنعتی مشغول به کار شد. وی در این اداره وظیفه شناسایی فرصت‌های استفاده از تولیدات و خدمات داخلی را داشت و به دنبال آن بود زمینه‌هایی فراهم کند تا جایی که مقدور است نیازهای شرکت نفت از منابع داخلی تأمین شود و از این جهت به رشد اقتصاد کشور کمک شود. در این زمان وی به اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران تهران نیز مشاوره می‌داد.

در اواخر سال ۱۳۴۱ کشور دچار رکود اقتصادی شدیدی شده و با تصمیم شاه دو وزارتخانه صنایع و بازرگانی ادغام شدند و وزارت‌اقتصاد ایجاد شده و عالیخانی به عنوان وزیر اقتصاد منصوب شد. در نهایت وی به مدت 7 سال وزیر اقتصاد بود.

بر خی اقداماتی که در زمان حضور وی وزارت اقتصاد محقق شده عبارت است از: آزادی واردات اتومبیل، راه‌اندازی ذوب‌آهن اصفهان، تاسیس بانک بین‌المللی ایران، راه‌اندازی ماشین‌سازی تبریز، راه‌اندازی تراکتورسازی تبریز، تاسیس مرکز آمار واردات و صادرات، راه‌اندازی ذوب آهن گازی، راه‌اندازی ماشین‌سازی اراک، ایجاد زیرساخت‌های صنعتی کشتی‌سازی، شرکت شیمیایی شاهپور، تاسیس موسسه استاندارد و.... وی تا سال 1348 وزیر اقتصاد بود و پس از آن نیز به مدت دو سال رییس دانشگاه تهران شد. وی در میان اعتراضات و قیام مردم ایران علیه شاه به فرانسه رفت و سرانجام در 4 تیر ماه سال 1398 در گذشت.

  دیدگاه

وی در دیدگاه‌های اقتصادی بیشتر به سوسیالیسم گرایش داشت. از وی دیدگاهی هم درباره توزیع درآمد منتشر شده است با این مضمون: «درباره توزیع درآمد من همیشه به شدن به طرف توزیع درآمد نگاه می‌کردم و خیلی هم به آن اعتقاد داشتم. هنوز هم اعتقاد دارم هیچ فرقی هم نمی‌کند. یعنی خواه‌ناخواه در مورد توزیع درآمد، چپ بودم همیشه. هنوز هم که هنوز است، در این کشور هم که داریم زندگی می‌کنیم، من سیستم بی‌رحمانه اینها را قبول ندارم. خواه‌ناخواه به صورت مبهم یک گونه‌ای از سوسیالیسم اروپایی در من مانده و خواهد بود. کاری‌اش هم نمی‌توانم بکنم، یعنی قبولش دارم و معتقدم درست است.»