فقر مهارتی بر اثر توسعه بی‌رویه دانشگاه‌ها
رییس سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای کشور گفت: نبود جایگاه معتبر برای فرد مهارت آموخته و منزلت آموزش‌های مهارتی در کشور موجب فقر مهارتی شده است؛ بنابراین باید نظام صلاحیت حرفه‌ای در کشور مستقر شود سلیمان پاک سرشت روز شنبه در گفت‌وگو با ایرنا اظهارکرد: امروزه ساختار و ترکیب مشاغل به واسطه تغییرات مداوم محیطی و فناوری‌های جدید در حال تغییر است و بازارکار به نیروی ماهر و متخصص بیش از پیش نیازمند است. وی افزود: با ظهور فناوری‌های نوین و راهبردی در دنیا زمینه پیدایش و توسعه آن در کشور ما نیز به‌شدت احساس می‌شود. توسعه این فناوری‌ها در کشور مستلزم دسترسی به نیروهای زبده و مجرب در زمینه نصب و راه‌اندازی، تعمیر، نگهداری، تولید، عملیات، ارتقا و توسعه ماشین، طراحی نرم افزار و خدمات پس از فروش، خدمات و سرویس‌های دوره‌ای در آن فناوری‌ها است.
رییس سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای گفت: براساس مطالعات، نیروهای تربیت شده و فارغ‌التحصیلان دانشگاهی با وجود دارا بودن دانش و استعدادهای بالا در زمینه‌های نظری، ذهنی و شناختی در حوزه‌های کارکردی و عملی از توانمندی‌ها، قابلیت‌ها و صلاحیت‌های حرفه‌ای لازم برای ورود به بازار کار برخوردار نیستند و خواسته‌های کارفرمایان برای جذب در بنگاه‌های اقتصادی را تامین نمی‌کند.
توسعه بی‌رویه دانشگاه‌ها و فقر مهارتی
پاک سرشت گفت: «فقر مهارتی» مشکلی دیرینه است، علل و ریشه آن را می‌توان در عوامل متعددی جست‌وجو کرد. یکی از این عوامل، توسعه بی‌رویه دانشگاه‌های کشور و هجوم خیل عظیمی از جوانان به دانشگاه به خصوص در رشته‌های تحصیلی نظری است. وی افزود: بنابراین تعادل بین رشته‌های نظری و عملی و از طرف دیگر توازن بین عرضه و تقاضای نیروی انسانی در بازارکار از بین رفت. رییس سازمان فنی و حرفه‌ای گفت: افزایش تصدی‌گری، توسعه بی‌رویه دولت و استخدام نیروی کار در بخش دولتی منجر به شکل‌گیری فرهنگ پشت میز نشینی شد و استقبال جوانان از رشته‌های نظری دانشگاهی، حمایت والدین و خانواده‌ها به اشاعه فرهنگ مدرک گرایی دامن زد. وی افزود: بنابراین هرکس مدرک بالاتری داشت جایگاه بهتری در ادارات دولتی به دست آورد و بدین‌ترتیب مهارت آموزی و کسب شایستگی‌های شغلی و حرفه‌ای فراموش شد. به عبارتی عدم وجود جایگاه معتبر برای فرد مهارت آموخته و منزلت آموزش‌های مهارتی در کشور باعث شده در کشور با «فقر مهارتی» مواجه باشیم. پاک سرشت گفت: از آن جایی که عامل محرک و توسعه اقتصادی وابسته به دسترسی به نیروی انسانی ماهر و متخصص است، بخش‌های اقتصادی نیز توسعه نیافته و در چرخه‌های بعدی خود امکان جذب نیروی‌های جدید را ندارد.
راه‌اندازی سامانه جامع تحلیل اطلاعات راهکار مبارزه با فقر مهارتی
وی درخصوص مبارزه با فقر مهارتی گفت: باید بدانیم مهارت در انواع و سطوح مختلفی مطرح است که نیروی کار بسته به سطح تحصیلات، نیاز جامعه و تقاضای اقتصاد ملی به نوع خاصی از آن برای ورود و ثبات در بازارکار نیازمند است تا اشتغال مولد و پایدار تضمین شود.
رییس سازمان فنی و حرفه‌ای افزود: مهارت را می‌توان در ابعاد عمومی، فنی، تخصصی، حرفه‌ای و غیرفنی و نرم تقسیم کرد و شایستگی‌های مورد نیاز برای ورود و طی مسیر پیشرفت شغلی را در مولفه‌های دانش، توانش و بینش آموزش داد. وی اظهارداشت: آموزش‌های حرفه‌ای باید بر اساس نیازسنجی دقیق از کارفرمایان باشد و بر اساس ابزار استانداردهای مشاغل و استانداردهای ارزشیابی توسط بنگاه‌های اقتصادی تایید شود. پاک سرشت افزود: لازمه تایید این است که بین طرف‌های آموزشی و فعالان دنیای کار توافق انجام شود تا ضمن اجتناب از موازی‌کاری، تعادل در عرضه و تقاضای نیروی کار برقرار شود و علاوه بر آن سامانه‌های جامع تحلیل اطلاعات بازارکار نیز راه‌اندازی و فعال باشد.
صلاحیت حرفه‌ای و اعتلای منزلت نیروی مهارتی
وی درباره لزوم اعتلای منزلت نیروهای مهارتی و شایسته کشور گفت: باید نظام صلاحیت حرفه‌ای و «چارچوب صلاحیت حرفه‌ای ملی» در کشور مستقر شود.
پاک سرشت افزود: این نظام علاوه بر آنکه موجب تضمین کیفیت خدمات آموزشی می‌شود، بین آموزش‌های رسمی و غیررسمی نیز رابطه برقرار می‌کند به‌طوری که افراد در کنار مدارک تحصیلی، گواهینامه آموزشی که قابل ارزشیابی است، دریافت می‌کنند.
وی افزود: همچنین به واسطه شکل‌گیری این چارچوب بر اساس شاخص‌های توافقی بین بازیگران و فعالان دنیای آموزش و کار، مراکز ملی و منطقه‌ای سنجش و ارزشیابی آموزش و تعیین صلاحیت حرفه‌ای برای کارجویان و شاغلین کشور با مشارکت نظامات حرفه‌ای و صنفی ایجاد می‌شود.
مهارت آموزی نرم موجب افزایش قابلیت کارآفرینی است
رییس سازمان فنی و حرفه‌ای تاکید کرد: مهارت آموزی در زمینه مهارت‌های نرم نیز نکته حساسی است که در کنار مهارت‌های سخت، فنی و تخصصی باید به آن توجه شود، یعنی افراد باید در زمینه‌هایی همچون کسب شایستگی‌های برقراری ارتباط و فنون مذاکره، حل مساله، رفع تعارض، تصمیم‌گیری، تفکر انتقادی و خلاق، کارتیمی و مدیریت زمان نیز توانمند باشند تا نه تنها قابلیت‌های اشتغال‌پذیری و استخدام شدن آنها افزایش یابد بلکه قابلیت‌های کارآفرینی و اشتغالزایی آنها نیز ارتقا یابد.
سازمان فنی و حرفه‌ای در انتقال تجربیات به کشورهای دیگر
پاک سرشت درباره ظرفیت سازمان فنی و حرفه‌ای برای انتقال تجربیات به کشورهای دیگر گفت: این سازمان ۵۰ سال است خدمات مهارت آموزی به متقاضیان کار ارایه می‌کند و علاوه بر آن از تجربیات کشورهای توسعه یافته همچون ژاپن، کره جنوبی، آلمان و هند استفاده می‌کند بنابراین از ظرفیت و پتانسیل خوبی برخوردار است و می‌تواند با واسطه و بدون واسطه این تجارب را در اختیار کشورهای منطقه و دنیا به خصوص کشورهای دوست و اسلامی قرار دهد. وی تصریح کرد: شواهد نشان می‌دهد، نیروهای مهارت آموخته سازمان فنی‌و حرفه‌ای کشور در کشورهای پیشرفته و توسعه یافته همچون استرالیا، کانادا و آلمان از شانس بیشتری برای کاریابی با سطح دستمزدهای قابل توجه در مشاغل خوبی برخوردار شده‌اند. رییس سازمان فنی و حرفه‌ای گفت: این سازمان تفاهمنامه رسمی و سوابق ارایه خدمات آموزشی برای مهاجران افغانستان و عراق از طریق موسسات بین‌المللی نروژ و دانمارک داشته و با روسیه نیز مسابقه تبادل تجربه برگزار کرده است.
