خانه‌ها شواهد تاریخی آتشگاه اردبیل را محصور کرده‌اند

سطح محوطه تاریخی «آتشگاه» محصور در بین خانه‌های روستای «آتشگاه» در اردبیل، از بقایای معماری دوران اخیر که براثر زلزله دهه ۷۰ تخریب و متروک شده، پوشیده شده و مردم منطقه در آن خاکبرداری و دخل و تصرف می‌کنند، یعنی شاهد ورود آسیب بسیار جدی و همچنین تهدیدات پیرامونی در این محوطه‌ایم که نیاز به پژوهش‌های جدی را برای حفاظت بیشتر از این محوطه را دوچندان می‌کند. محمد علیزاده سولا، سرپرست هیات گمانه‌زنی محوطه تپه آتشگاه، با اعلام این خبر گفت: بر اساس شواهد به دست آمده از گمانه‌زنی‌های باستان‌شناسی، آغاز استقرار در محوطه آتشگاه اردبیل به اواسط هزاره اول پیش از میلاد برمی‌گردد و بقایای دیواره‌های سنگی مستحکمی که در چند گمانه این محوطه شناسایی شده احتمالا مربوط به دیواره دفاعی یک قلعه استقراری است. این باستان‌شناس با بیان اینکه برجستگی این تپه نسبت به زمین‌های مجاور که دورتادور آن را خانه‌های روستایی گرفته و از سمت جنوب محدود به دره است، کاملا آشکار بوده و سطح آن از بقایای خانه‌های قدیمی و تخریب شده روستاییان در جریان زلزله دهه ۷۰ پوشیده شده است، ادامه داد: دیوارهای سنگ چین، نخاله‌های ساختمانی و فضولات حیوانی سطح گسترده‌ای از محوطه را پوشانده و فقط بخش کوچکی از شمال و غرب محوطه سالم به نظر می‌رسد. او با بیان اینکه بر اساس شواهد سفالی موجود در سطح محوطه قدمت این تپه به دوران تاریخی تا قرون میانی اسلامی نسبت داده شده، بیان کرد: وسعت این محوطه در حدود ۱۴۰ متر طول شمالی - جنوبی و ۱۳۰ متر عرض شرقی – غربی است که بیشتر دانسته‌های ما از دوران مختلف شمال‌غرب بر اساس کاوش‌های صورت گرفته پیرامون دریاچه ارومیه است. وی با اشاره به اینکه به جز چند مورد کاوش به صورت پراکنده در گورستان‌های استان اردبیل، هنوز پروژه‌های مطالعاتی چندانی مانند کاوش یا بررسی و شناسایی به صورت سیستماتیک در این منطقه (شهرستان سرعین) صورت نگرفته است و می‌توان با اتکاء به داده‌های باستان‌شناختی دست اولِ حاصل از انجام بررسی باستان‌شناختی در شهرستان سرعین و کاوش محوطه‌های شاخص مانند آتشگاه خلأ‌های مطالعاتی موجود در شرق شمال غرب را تا حدودی پر کرد. او از دیگر ضرورت‌های انجام این پروژه را در شناسایی آثار و محوطه‌های در بردارنده شواهد مربوط به دوران تاریخی یا بقایای آتشکده یا آتشگاه‌های مربوط به آن دوران در شرق آذربایجان دانست و گفت: همچنان که اشاره شد این منطقه از فقیرترین مناطق ایران از منظر مطالعات باستان‌شناسی است و با توجه به انجام نشدن مطالعات، بررسی و شناسایی و گمانه‌زنی باستان‌شناسی در منطقه، این موضوع اهمیت ویژه‌ای پیدا کرد.