برگزاری مذاکرات بین‌الافغانی در قطر
گروه جهان|
نشست بین‌الافغانی طالبان و برخی از چهره‌های سیاسی در دوحه قطر یک‌شنبه آغاز شد. این نشست در حالی شروع شده که سخنگوی طالبان از پیشرفت مذاکرات امریکا و طالبان ابراز رضایت کرده است. از سوی دیگر دولت افغانستان شنبه و در آستانه آغاز مذاکرات بین‌الافغانی دستیابی به صلح با حفظ منافع ملی را امکان‌پذیر دانسته است. سخنگوی اشرف غنی رییس‌جمهور افغانستان، گفته صلح و برگزاری انتخابات، هر دو در اولویت دولت قرار دارند.
براساس فهرستی که تلویزیون ملی افغانستان منتشر کرده، برای حضور نشست بین‌الافغانی در قطر ۵۳ نفر از کابل (9 زن و ۴۴ مرد) به نمایندگی از اقشار گوناگون جامعه به دوحه رفته‌اند. ذبیح‌الله مجاهد سخنگوی طالبان، نیز گفته ۱۷ نماینده از این گروه در نشست حضور دارند.
هدف از برگزاری این نشست ایجاد «فضای اعتماد» میان طالبان و اقشار مختلف جامعه افغانستان از جمله دولت عنوان شده است. زلمی خلیل‌زاد نماینده ویژه ایالات متحده امریکا در امور صلح افغانستان، برگزاری این نشست را گامی مهم در راستای پیشرفت روند صلح خوانده است. خلیل‌زاد در توییتی نوشته: «این گفت‌وگو، یکی از چهار بخش مهم روند صلح است و یک گام مهم در راستای پیشرفت روند صلح افغانستان به شمار می‌رود.» دولت افغانستان نیز از برگزاری این نشست استقبال کرده، اما گفته در برگزاری و اولویت‌های آن هیچ نقشی ندارد.
سخنگوی دفتر طالبان در قطر و نماینده ویژه امریکا نیز تأیید کرده‌اند که این نشست به میزبانی مشترک بنیاد آلمانی «برگ‌آُف» و دولت قطر برگزار شده است. بنیاد آلمانی برگ‌آف تسهیل‌کننده این نشست، یک نهاد غیردولتی است که حدود ۴۸ سال پیش در ۱۹۷۱ میلادی به منظور پیش‌گیری از خشونت‌های سیاسی و اجتماعی شکل گرفته است. مارکس پتزل نماینده ویژه آلمان برای افغانستان و پاکستان، ابراز امیدواری کرده که این نشست بتواند گزینه‌ها و فرصت‌های آغاز گفت‌وگوهای مستقیم طالبان با دولت افغانستان را روشن کند.
تفاوت نشست دوحه با موارد پیشین
نشست بین‌الافغانی دوحه در نوع خود نخستین نشستی است که در قطر برگزار می‌شود. همچنین حضور شماری از مسوولان دولتی، این نشست را با دو نشست پیشین که در مسکو برگزار شد، متمایز کرده است. اعضای شورای عالی صلح و شماری از مقام‌های پیشین دولت افغانستان در این نشست حضور دارند. پیش‌تر دو نشست دیگر میان نمایند‌گان طالبان و شماری از چهره‌ها و احزاب سیاسی برگزار شده که در آنها هیچ نماینده یا مسوول دولتی حضور نداشته است. همچنین غیبت برخی از چهره‌هایی که در نشست‌های پیشین حضور داشتند، تفاوت دیگر این نشست را با نشست‌های دیگر نشان می‌دهد. حامد کرزی رییس‌جمهور پیشین و نامزد ریاست‌جمهوری، در نشست بین‌الافغانی قطر حضور ندارد. نشست بین‌الافغانی دوحه در حالی برگزار شده که امریکا می‌خواهد تا سه ماه دیگر با طالبان به توافق برسد. مایک پمپئو وزیر خارجه امریکا، در سفرش به کابل ابراز امیدواری کرده که امکان دستیابی به صلح با طالبان تا پیش از اول سپتامبر وجود داشته باشد. زلمی خلیل‌زاد نماینده ویژه امریکا در امور صلح افغانستان، توضیح داده که مذاکرات امریکا با طالبان روی چهار نکته متمرکز است. به گفته او، در مرحله اول این مذاکرات روی خروج نیروهای امریکایی از افغانستان و ارایه ضمانت معتبر از جانب طالبان مبنی بر اینکه پس از خروج این نیروها افغانستان به پناهگاه امن برای تروریست‌ها تبدیل نخواهد شد، بحث می‌شود. او همچنین گفته در مرحله بعدی روی برقراری آتش‌بس فراگیر در افغانستان و آغاز گفت‌وگوهای مستقیم طالبان با حکومت افغانستان بحث خواهد شد. خلیل‌زاد همچنین تأکید کرده تا زمانی که روی هر چهار مساله توافق نشود، هیچ معامله‌ای میان امریکا و طالبان نهایی شمرده نمی‌شود.
پروسه‌های موازی صلح و انتخابات
در شرایطی که سهیل شاهین سخنگوی دفتر سیاسی طالبان در قطر، تاکید کرده که این گروه پس از اعلام زمان خروج امریکا از افغانستان، با مردم افغانستان مذاکره خواهد کرد اما نه با دولت افغانستان؛ وحید عمر مشاور ارشد رییس‌جمهوری در امور ارتباطات استراتژیک، گفته دولت افغانستان پروسه‌های صلح و انتخابات را به صورت موازی به پیش می‌برد. وحید عمر گفته: «افغانستان وقتی می‌تواند به یک صلح پایدار برسد که یک حکومت مشروع از مردم افغانستان نمایندگی کند و به همین دلیل، برگزاری انتخابات حتمی است.» این مقام افغانستانی تاکید کرده که تمام تلاش‌ها برای برگزاری یک انتخابات شفاف، موازی با پروسه صلح، ادامه خواهد داشت و دولت افغانستان با جدیت یکسان، هردو پروسه را دنبال می‌کند.
پس از آغاز مذاکرات امریکا با طالبان، گزارش‌هایی منتشر شد مبنی بر اینکه خلیل‌زاد خواستار به تعویق افتادن انتخابات ریاست‌جمهوری افغانستان است تا توافق صلح با طالبان به دست‌آید و این گروه نیز در انتخابات شرکت کند. اما کابل تأکید می‌کند که برگزاری انتخابات برای ثبات سیاسی کشور مهم است و توافق‌نامه نهایی صلح را نیز باید یک حکومت مشروع برآمده از انتخابات، امضا کند.
نشریه افغانستان‌دیلی در این باره نوشته: «واقعیت این است که طالبان خواهان صلح پایدار و جامع نیست. آنها صلحی با شرایط یکجانبه مطابق منافع حامیان منطقه‌ای خود می‌خواهند. طالبان با موضع‌گیری‌های اخیر خود
در واقع یک بازی در دایره باطل را آغاز کرده است. از طرفی بر طبل صلح می‌کوبد و از جانبی هر روز مرتکب جنایات جنگی می‌شود. دستکم در دوره‌ای که گفت‌وگوهای صلح جریان دارد، این گروه باید خون‌ریزی را متوقف می‌کرد... بر این اساس، امیدواری به نشست‌های قطر و مسکو دستکم تا یکی دو سال آینده اشتباه سیاسی است. برگزاری انتخابات به شکل عادلانه و شفاف، تحکیم پایه‌های اقتصادی، تقویت نیروهای امنیتی و تطبیق پروژه‌های چند ملیتی در کشور آغاز یک صلح جامع و پایدار خواهند بود.»
